Υποχρεωτικός Εμβολιασμός Δίκαιο και Βιοηθική ( Μέρος 6ο - Πολιτικό Υπόβαθρο και Σύγκρουση Συμφερόντων )

Νέλλη Ψαρρού

(Ακολουθεί απόσπασμα της έρευνας . Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να τη βρείτε εδώ)

Πολιτικό Υπόβαθρο και Σύγκρουση Συμφερόντων

Οι υγειονομικές αποφάσεις έχουν πολιτικό υπόβαθρο, που έχει να κάνει με τη λεγόμενη σύγκρουση συμφερόντων (δηλαδή  με τη λήψη υγειονομικών αποφάσεων από ανθρώπους που εμπλέκονται με τη βιομηχανία εμβολίων), τη δημιουργία κράτους καθολική επιτήρησης και με τη λογοκρισία της «μη εγκεκριμένης» άποψης. Η εργαλειοποίηση της  ασθένειας Covid19 εξυπηρετεί προειλημμένες πολιτικές αποφάσεις.

7. ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ

Σε πολλές μελέτες και παρεμβάσεις ιατρικών σωματείων επισημαίνεται ότι η νομική υποχρεωτικότητα, εκτός των ζητημάτων βιοηθικής που θέτει για τους ιατρούς, είναι αναποτελεσματική διότι πολώνει την κοινωνία και υπονομεύει την απαραίτητη εμπιστοσύνη των πολιτών στις αρχές. Αυτά επισημαίνονται και σε άρθρο της Vaccines Today (Εμβόλια Σήμερα), όπου μάλιστα παρατίθεται και έρευνα της ΕΕ σύμφωνα με την οποία η υποχρεωτικότητα (όπου έχει εφαρμοστεί, βασικά στα παιδιά) δεν φαίνεται να σχετίζεται με μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού σε σχέση με κράτη που δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα! Τίθεται μάλιστα και το ερώτημα μήπως η επιβολή του εμβολιασμού έχει περισσότερο να κάνει με την “πυγμή” που θέλει να επιδείξει το κράτος σε όσους “δεν συμμορφώνονται” με τις υποδείξεις. Αυτά από μια διαδικτυακή πλατφόρμα που χρηματοδοτείται επισήμως από γνωστές εταιρείες που παράγουν φάρμακα και εμβόλια - εκτός κι αν αυτές κάνουν τον “καλό μπάτσο” στη γνωστή παράσταση “καλού-κακού”!

 

Το ζήτημα που αναλύεται εδώ καθορίζεται από μια πολιτική διάσταση. Όχι απλώς επειδή οι αποφάσεις παίρνονται και εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις, αλλά επειδή οι τελευταίες φαίνεται να χρησιμοποιούν το σοβαρό ζήτημα της δημόσιας υγείας για να επιβάλουν πάγιες πολιτικές επιδιώξεις. Το δήλωσε και ο Γκίκας Μαγιορκίνης, ο εκπρόσωπος της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής μετά τον κ. Τσιόδρα, σε συνέντευξή του: «υπάρχει και μια έντονη πολιτικοποίηση της επιδημίας από πολλούς σε διάφορα επίπεδα. Αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά εμφανίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Οπότε η έκφραση της επιστημονικής άποψης διεθνώς περνάει από πολιτικά φίλτρα. Δηλαδή αναλόγως εάν η επιστημονική άποψη ταιριάζει με το οποιοδήποτε πολιτικό αφήγημα είτε την επικυρώνουν είτε την ακυρώνουν». Αυτό δυστυχώς δεν το κάνουν μόνο οι κυβερνήσεις αλλά και πολλοί συμπολίτες μας: απαξιώνουν ή αποδέχονται έναν επιστήμονα ανάλογα με το αν η άποψή του ταιριάζει με το αφήγημα που έχουν ενστερνιστεί! Αυτό είχε τεράστιες επιπτώσεις στην ανοχή που δόθηκε στην σημερινή κυβέρνηση για μια σειρά μέτρων αντιεπιστημονικών και επιζήμιων από κάθε άποψη, καθώς και για την ουσιαστική φίμωση της οποιασδήποτε άλλης άποψης. Ας δούμε πολύ συνοπτικά κάποιες “νησίδες” αυτών των πολιτικών φίλτρων και στα δύο επίπεδα, των κυβερνητικών αποφάσεων και των αντανακλαστικών των πολιτών.

 

Στο επίπεδο των πολιτικών αποφάσεων, ενώ έχουμε ένα αφήγημα ότι “παίρνουμε μέτρα οδυνηρά αλλά αναγκαία” αλλά “είμαστε όλοι μαζί σε αυτό”, τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει. Στην ενότητα για τους Αρνητές της Επιστήμης (4.2) έχουμε αναφερθεί εκτενώς στην ασυμβατότητα των μέτρων με την ιατρική άποψη και στην αναποτελεσματικότητά τους – μάλιστα υποστηρίζεται από ερευνητές  ότι αυτά τα μέτρα χειροτερεύουν το πρόβλημα της εξάπλωσης του ιού. Πέραν του ιού, όμως, τα μέτρα που επιβάλλονται έχουν και άλλες συνέπειες. Τα μέτρα στους μαθητές, εκτός του ότι είναι δυσανάλογα προς τον επιδημιολογικό κίνδυνο που αυτοί έφεραν, δεν έχουν λάβει καθόλου υπόψη τις δυσμενείς ψυχολογικές και διανοητικές συνέπειες του εγκλεισμού των ανήλικων σε απομόνωση και υπό καθεστώς φόβου. Τα δε μέτρα που συρρικνώνου την οικονομία, σε μια χώρα που είναι εδώ και δέκα χρόνια σε μνημόνια, είναι φανερό ότι οδηγούν σε κλείσιμο πολλών μικρών, μεσαίων αλλά και μεγαλύτερων επιχειρήσεων και σε περαιτέρω φτωχοποίηση του πληθυσμού. Αυτή με τη σειρά της αυξάνει τους όποιους κινδύνους για την υγεία γενικώς, όπως έχει φανεί από πολλές μελέτες που θέτουν το ζήτημα της ταξικής διάστασης των επιπτώσεων στην υγεία. Σε μια εποχή που η υπερσυγκέντρωση του κεφαλαίου σε ολοένα και λιγότερα “χέρια” είναι το κύριο χαρακτηριστικό, η εξαφάνιση της μεσαίας αλλά και η συρρίκνωση της ανώτερης τάξης είναι το επόμενο βήμα προς την ολοκληρωτική κατοχή πλούτου και μέσων παραγωγής από μια περιορισμένη αριθμητικά ολιγαρχία. Μιλάμε για ανθρώπους τόσο πλούσιους που δεν τους κοστίζει τίποτα να περιμένουν, ακόμη και αδρανείς, να πουληθούν επιχειρήσεις, μαγαζάκια και γη σε τιμές κόστους. Όχι απλώς λόγω του αναγκαστικού κλεισίματος που επιβλήθηκε, αλλά επειδή ταυτοχρόνως καλούνται να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος στο ακέραιο. Ταυτοχρόνως η κυβέρνηση συνεχίζει και νομοθετεί επί παντός επιστητού, χωρίς να επιτρέπεται η όποια διαμαρτυρία επί της ουσίας.

 

Πώς γίνεται να είμαστε “όλοι μαζί σ' αυτό” αν για μας σταματάνε όλα κι αυτοί συνεχίζουν τα πάντα κανονικά; Πώς γίνεται να στέλνονται κλήσεις και πρόστιμα σε πολίτες που είναι σε εγκλεισμό, αντί να ακυρωθούν οριστικά; Πώς γίνεται να δίνουν κλήσεις σε όποιον περπατά σε ερημικές τοποθεσίες την ώρα που δεν μπορούμε να εργαστούμε, και αυτοί αγκαλιάζονται με αγνώστους βολτάροντας 40 χλμ μακριά από το σπίτι τους; Πώς γίνεται και μειώνουν τα δρομολόγια του μετρό και των λεωφορείων κατά τα 3/4 (ένα λεωφορείο αντί για 4 την ώρα στη γειτονιά μου τον Σεπτέμβρη, 19' αντί για 5' το μετρό) την ώρα που θέτουν θέματα συνωστισμού των πολιτών στα σπίτια τους και επιβάλουν εξ αυτού απαγόρευση κυκλοφορίας; Γιατί εμείς απαγόρευση ενώ αυτοί μεταφέρουν ανεμογεννήτριες στα νησιά; Γιατί δεν επέβλεψαν την αγορά των τεχνολογικών προϊόντων που επιβλήθηκαν για να συνεχιστεί η εργασία και μάθηση (δηλαδή καμερών, μικρόφωνων, τάμπλετ κλπ) και άφησαν ανεξέλεγκτες τις τιμές να πάρουν υπερβολικές προσαυξήσεις λόγω της ανάγκης; Γιατί δεν μείωσαν τα τιμολόγια υπηρεσιών πρώτης ανάγκης (ενέργεια, τηλέφωνο); Γιατί όλη σχεδόν η κοινωνία έχει εγκλεισμό και κάποιοι λίγοι έχουν ελεύθερη αγορά;

 

Πολλά τα γιατί, οι απαντήσεις λίγες και συγκεκριμένες. Ήδη οι πλουσιότεροι έχουν κερδίσει αρκετά περισσότερα δισεκατομμύρια δολάρια εν μέσω κορωναϊού: όπως αναφέρει το ίδιο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, μέσα στο 2020 οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη (2.000 άτομα) αύξησαν τον πλούτο τους κατά 27%, ανεβάζοντάς τον συνολικά στα 10 τρις! Ανάμεσα σε αυτούς, τέσσερα άτομα μόνο, ο Jeff Bezos (Amazon), o Elon Musk (Tesla), o Bill Gates (Microsoft, Cascade, Bill & Mellinda Gates Foundation Trust) και ο Mark Zuckerberg (Facebook) αύξησαν τον πλούτο τους κατά 229 δις δολάρια, παρόλο που είχαν και μια βδομάδα χρηματιστηριακής χασούρας 44 δις δολαρίων. Κι αυτά τη στιγμή που 40 εκατ. άνθρωποι, μόνο στις ΗΠΑ, έχουν μείνει άνεργοι και η οικονομική ζημιά της παγκόσμιας οικονομίας μετριέται σε αρκετά τρις. Στους φτωχούς περνούν τώρα και πιο εύρωστα στρώματα προκειμένου να συνεχίσει να μεγαλώνει η διαφορά. Ταυτοχρόνως, η καταστολή και περιστολή των δικαιωμάτων γίνεται όλο και πιο ολοκληρωτική.

 

Οι πολιτικές αποφάσεις που παίρνονται στην Ελλάδα δεν παίρνονται από την ελληνική κυβέρνηση, εκτός ίσως από κάποιες επιμέρους λεπτομέρειες. Δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα μετά και την επιβολή του τρίτου μνημονίου είναι επισήμως μια χώρα υπό κηδεμονία που δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις χωρίς έγκριση της “τρόικας” (επισήμως: νόμος 4336, ΦΕΚ 94, 14/8/2015, παράγραφος Γ', σελ. 1014). Είναι και ότι πολλά από τα μέτρα, αν και λεγόταν ότι βαδίζουμε σε “άγνωστα νερά”, παίρνονταν ταυτοχρόνως από πολλές χώρες ή/και θεπίζονταν σε πολύ πρώιμο στάδιο. Το σημαντικό εδώ, όσον αφορά το πολιτικό διακύβευμα γύρω από τον εμβολιασμό όπως και άλλα μέτρα που επιβάλλονται, είναι το γεγονός ότι πρόκειται για αποφάσεις που δικαιολογούνται λόγω κοροναϊού αλλά έχουν παρθεί πολύ πριν τον κορωνοϊό. Μάλιστα, πολλές από αυτές παίρνονται από οργανισμούς που δεν έχουν τη σχετική δικαιοδοσία και, κυρίως, δεν υπόκεινται σε λογοδοσία. Ο κορωνοϊός φαίνεται να είναι μια “ευτυχής” συγκυρία που επιταχύνει τις μεθοδεύσεις.

7.1. Ηλεκτρονικό Μητρώο Εμβολιασμών: επίσημος στόχος από το 2018

Το Μητρώο Εμβολιασμών και το “διαβατήριο ανοσίας” είναι κάτι που μελετάται επισήμως εδώ και τρία χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (το μη εκλεγμένο διευθυντήριο της ΕΕ). Το σχετικό της πρόγραμμα Οδικός Χάρτης προς τον Εμβολιασμό έχει μπει σε εφαρμογή από το 2018 με ορίζοντα δράσεων ως το 2022. Στον Οδικό Χάρτη σχεδιάζονται διάφορες δράσεις, μεταξύ αυτών οι ακόλουθες. Πρώτον, να γίνει «μελέτη των δυνατοτήτων ανάπτυξης ενός κοινού διαβατηρίου/κάρτας εμβολιασμών για τους πολίτες της ΕΕ – η δράση ξεκινά το 2019 και ολοκληρώνεται το 2022 με διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων της Κομισιόν προς επίτευξη του σκοπού. Δεύτερον, να διατυπωθούν οδηγίες από την ΕΕ προς τα κράτη-μέλη για την αποτελεσματική παρακολούθηση των εμβολιασμών μέσω ηλεκτρονικής καταγραφής και για την αναβάθμιση των Ηλεκτρονικών τους Συστημάτων Πληροφοριών Ανοσοποίησης (Electronic Immunization Information Systems.Τρίτον, να διατυπωθούν οδηγίες προκειμένου να ξεπεραστούν τα νομικά και τεχνικά εμπόδια που εμποδίζουν την επικοινωνία/διάδραση μεταξύ των εθνικών Συστημάτων Πληροφοριών Ανοσοποίησης. Τέταρτον, να καταπολεμηθεί η παραπληροφόρηση για τα εμβόλια και να αναπτυχθούν και διαδοθούν εργαλεία πληροφόρησης που θα αντιμετωπίζουν την διστακτικότητα στον εμβολιασμό – σε εναρμόνιση με τις προσπάθειες της Κομισιόν για την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο [αναφερθήκαμε σε αυτές τις προσπάθειες στο πρώτο μέρος]. Πέμπτον, να επιτευχθεί ενδυνάμωση της συνεργασίας με διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως είναι ο Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η συμμαχία GAVI, και άλλες.

Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος Κορυφής Παγκόσμιου Εμβολιασμού (Global Vaccination Summit) στις 12 Σεπτεμβρίου 2019, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με τη συμμετοχή πολλών ηγετών και πρωτοβουλιών. Εκεί διατυπώθηκαν οι παραπάνω δράσεις και προτεραιότητες, μεταξύ αυτών και η ανανεωμένη Ατζέντα για την Ανοσία 2030, το “μότο” της οποίας είναι: «Όλοι. Παντού. Κάθε ηλικίας». Για την προσοχή στην ασφάλεια και τον σεβασμό στους διεθνείς κανονισμούς που διέπει τον ΠΟΥ απλώς θα αναφέρω ένα πρόσφατο παράδειγμα. Κατά την κρίση στη Δυτική Αφρική με τον ιό Έμπολα, ο ΠΟΥ αποφάνθηκε πως «είναι ηθικά αποδεκτές οι πειραματικές (unproven) παρεμβάσεις που έχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε εργαστηριακά μοντέλα και σε ζώα και δεν έχουν διερευνηθεί ως προς την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια σε ανθρώπους»!

7.2. GAVI: η παγκόσμια συμμαχία για τα εμβόλια

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να ενισχύσει την συνεργασία με την GAVI, όπως προτείνει ο Οδικός Χάρτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η ενίσχυση ήρθε πολύ γρήγορα λόγω του κορωναϊού: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέθεσε 300 εκατομμύρια ευρώ στην GAVI για την ενίσχυση των εμβολιασμών παιδιών σ' όλο τον κόσμο και των αποθεμάτων σημαντικών εμβολίων γενικώς. Αυτά τα 300 εκατ. είναι μέρος του συνολικά 1,5 δις ευρώ που συγκεντρώθηκαν στην εκδήλωση συγκέντρωσης δωρεών «Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορωνοϊό» που διοργάνωσε η Επιτροπή στις 4 Μαΐου (όπως αναφέραμε και παραπάνω), και δεσμεύτηκαν από τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας της ΕΕ (NDICI). Ποια είναι η GAVI; Η GAVI (Global Alliance for Vaccines and Immunisation), Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση, αναφέρεται ως μια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με έδρα τη Γενεύη. «Το μοντέλο της Gavi έχει σχεδιαστεί για τη μόχλευση χρηματοοικονομικών πόρων και εμπειρογνωμοσύνης, φέρνοντας σε επαφή τις κυβερνήσεις και τους παρασκευαστές εμβολίων τόσο στις βιομηχανοποιημένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, τους βασικούς οργανισμούς του ΟΗΕ, τα ιδρύματα δημόσιας υγείας και τα ερευνητικά ιδρύματα, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, ώστε να σωθούν ανθρώπινες ζωές και να προστατευθεί η υγεία μέσω της αύξησης της πρόσβασης σε νέα και μη επαρκώς αξιοποιούμενα εμβόλια στις φτωχές χώρες». Δραστηριοποιείται κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στην GAVI έδωσε και η Ελλάδα φέτος 1,5 εκατ. ευρώ!

Η GAVI είναι ένα τυπικό παράδειγμα αυτού που λέμε, σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, καθώς φέρνει κοντά τις κυβερνήσεις, που έχουν τη διαχείριση και εξουσία στον λαό, και τον ιδιωτικό τομέα, που θέλει πρόσβαση στον λαό. Η ροή χρήματος είναι συνήθως από τα κράτη προς αυτές τις συμπράξεις, για κάποιον καλό σκοπό. Επίσης χρήματα βάζουν και οι διεθνείς φιλάνθρωποι, αν και αυτοί συνήθως κατέχουν μετοχές σε εταιρείες που αφορούν τα εν λόγω εγχειρήματα, οπότε η φιλανθρωπία τους είναι μάλλον επένδυση στην οποία εμπλέκουν και τις κυβερνήσεις. Η σύμπραξη της GAVI ιδρύθηκε το 1999 με εγγυητική που κατέθεσε το Ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς (Bill & Melinda Gates Foundation), ένα φιλανθρωπικό μη-κερδοσκοπικό ίδρυμα που ίδρυσε ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Microsoft δυο χρόνια πριν την GAVI, το 1997. Η GAVI στην ουσία διοικείται από τους 4 συνιδρυτές της, όπου οι άλλοι τρεις είναι η UNICEF (Διεθνές Ταμείο Επείγουσας Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), και η Παγκόσμια Τράπεζα. Το ίδρυμα Gates στην πραγματικότητα είναι που καθορίζει την πορεία και τις δραστηριότητες της GAVI, μιας και είναι ο δεύτερος χρηματοδότης της, μετά τη Βρετανία, καθώς και δεύτερος χρηματοδότης του ΠΟΥ μαζί με τη Βρετανία. Μάλιστα, η GAVI με τη σειρά της είναι η τέταρτη χρηματοδότης του ΠΟΥ για το 2018-19 μετά τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και το Ίδρυμα Γκέιτς – είναι αυτό που λέμε, να γυρνάει το χρήμα!  Με άλλα λόγια, όταν μιλάμε για την GAVI, αναφερόμαστε στους Bill Gates, και στον Warren Buffet.

7.2.α. Bill & Melinda Gates Foundation (and Trust)

O Warren Buffet, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου το 2008, έδωσε 10 εκατ. μετοχές στο Ίδρυμα Γκέιτς αξίας πολλών δισεκατομμυρίων, μαζί με διάφορες αξιώσεις: αυτός, ο Bill και η Melinda Gates έχουν, εκτός από το φιλανθρωπικό ίδρυμα, και το επενδυτικό καταπίστευμα (Bill & Melinda Gates Foundation Trust). Πρόκειται δηλαδή για ένα επενδυτικό σκέλος κι ένα φιλανθρωπικό που αλληλοτροφοδοτούνται. Η εταιρεία του Buffet, η Berkshire Hathaway, είναι ένας πολυεθνικός επενδυτικός όμιλος εταιρειών χαρτοφυλακίου, δηλαδή μια ένωση μετοχικού κεφαλαίου που παράγει χρήμα μέσω της αγοραπωλησίας εταιρειών και μετοχών. Η συγκεκριμένη ένωση έχει μετοχές σε εταιρείες όπως η CocaCola, η Apple, η εταιρεία εξορύξεων χρυσού και χαλκού Barrick Gold, η επενδυτική τράπεζα J.P Morgan, η τράπεζα Bank of America, η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors, τηλεπικοινωνίες, εταιρείες ενημέρωσης, αεροπορικές εταιρείες (που τις πούλησε το 2020), και άλλες. Τελευταία επένδυσε στην Amazon, ενώ μέσα στο 2020 επένδυσε για πρώτη φορά σε φαρμακευτικές εταιρείες (Merck, Abbvie, Bristol-Myers Squibb που πρόσφατα αγόρασε την Celgene), συμπεριλαμβανομένης της αγοράς 3.711.780 μετοχών της εταιρείας Pfizer, αξίας 136,2 εκατ. δολαρίων.

 

Ο Bill Gates, από την άλλη, ο σημερινός δεύτερος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο, δεν περίμενε το 2020 για να επενδύσει σε μετοχές φαρμακευτικών εταιρειών, αλλά το κάνει ήδη από το 2002 (περίπου), λίγο μετά αφότου δημιούργησε την GAVI. Είτε μέσω του Ιδρύματος Gates είτε μέσω της επενδυτικής εταιρείας Cascade που έχει ιδρύσει, κατέχει μετοχές των κολοσσών της φαρμακοβιομηχανίας, Merck, Johnson&Johnson και Pfizer. Μάλιστα, η παράλληλη δραστηριότητά του, που από τη μία δίνει φιλανθρωπίες σε συμμαχίες όπως η GAVI για να αγοράζουν και να προωθούν φάρμακα και εμβόλια, τα οποία με τη σειρά τους αγοράζουν από εταιρείες όπου ο ίδιος κατέχει μετοχές, έχει εγείρει κριτική σχετικά με την βιοηθική και τη σύγκρουση συμφερόντων. Η σύγκρουση συμφερόντων είναι ένα όρος που περιγράφει την ασυμβατότητα στελέχωσης ενός οργανισμού ή δημόσιας υπηρεσίας από άτομα που, λόγω της συμμετοχής τους σε άλλες ομάδες ή εταιρείες, μπορεί να οδηγήσουν σε αποφάσεις επηρεασμένες από το προσωπικό τους συμφέρον. Πρόκειται για σύγκρουση ανάμεσα στα δημόσια/ερευνητικά/επιστημονικά/ελεγκτικά καθήκοντα ενός λειτουργού, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιήσει τη θέση του για να ωφεληθεί προσωπικά. Πρόκειται για κατάσταση που ελέγχεται και ποινικά, και γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν σχετικές δηλώσεις που συμπληρώνει  κάποιος όταν πρόκειται να αναλάβει μια θέση ή να παρουσιάσει μια έρευνα σε επιστημονικά περιοδικά.

 

Ταυτοχρόνως, κριτική έχει προκαλέσει και η υπεράσπιση από μεριάς του Gates της πολιτικής πνευματικών δικαιωμάτων πάνω στα φάρμακα (στις πατέντες) που ανεβάζουν τις τιμές των φαρμάκων, επειδή έτσι οι φτωχές χώρες δεν μπορούν να προμηθευτούν φτηνά φάρμακα κι εμβόλια. Τα ακριβά φάρμακα κι εμβόλια τα προμηθεύει στους ανθρώπους τελικώς το Ίδρυμα Gates, η GAVI και άλλες παρόμοιες ενώσεις στις οποίες εμπλέκεται, μέσω των χρημάτων που συγκεντρώνει από κράτη και οργανισμούς, κι έτσι είναι όλοι (τους) κερδισμένοι και οι φτωχές χώρες εξαρτώμενες από τους διεθνείς φιλάνθρωπους. Οι οποίοι μάλιστα υποστηρίζουν πως, αν δεν υπήρχαν τα δικαιώματα χρήσης των εταιρειών, τότε δεν θα είχαν κίνητρο να επενδύσουν ώστε να ανακαλύψουν τα φάρμακα/εμβόλια εξ αρχής!

 

Είναι ίσως γνωστό το πως τεράστια ποσά αλλάζουν χέρια μέσω χρηματιστηρίου, ή πως ανεβαίνουν κατακόρυφα οι μετοχές εταιρειών μόλις πήραν συμβόλαια για εμβόλια, ή ακόμη το πώς συνεχίζονται οι “μπίζνες” αλλά χωρίς φορολόγηση όταν οι μετοχές μεταφέρονται σε κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα. Οι Αμερικάνοι λένε follow the money (ακολούθα το χρήμα) για να βρεις τι συμβαίνει. Δεν είναι σκοπός μου να το κάνω αυτό εδώ αναλυτικά, σε ένα κλείσιμο ενός ήδη μακροσκελούς άρθρου για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό. Θέλω όμως πριν φύγω από το... χρώμα του χρήματος, να δώσω μια αμυδρή εικόνα του τι συμβαίνει – εικόνα που γίνεται πιο σαφής αν κανείς διαβεί το βαρετό και δύστροπο “μονοπάτι” των χρηματοπιστωτικών ειδήσεων. Το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates λοιπόν αγόρασε μετοχές της μικρής γερμανικής εταιρείας που συνεταιρίστηκε με την Pfizer για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, της BioNTech, τον Σεπτέμβρη του 2019. Πριν από αυτό, ήταν κύριος επενδυτής της νεοιδρυθείσας το 2016-17 εταιρείας Vir Biotechnology, εταιρείας παραγωγής εμβολίων και έρευνας της τεχνολογίας mRNA, που σήμερα κάνει μελέτες για την παραγωγή φαρμάκου αντισωμάτων για την Covid 19 μαζί με την GlaxoSmithKline. Επένδυσε επίσης το 2015 στην CureVac, με την οποία έκανε και επιπλέον συμφωνίες χρηματοδότησης για την παραγωγή εμβολίων με βάση την τεχνολογία mRNA!

 

Δεν είναι όμως μόνο οι φαρμακευτικές που έχουν ενδιαφέρον. Η μεγαλύτερη εταιρεία μεταφορών FedEx έχει αναλάβει την διανομή του εμβολίου της Pfizer/BioNTech και της Moderna σε διάφορες χώρες, και έχει ήδη ξεκινήσει να το διανέμει στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Σε περίπτωση που αναρωτιέστε, ναι, το Ίδρυμα Gates έχει μετοχές στην εταιρεία αυτή. Δεν ξέρω αν η μετοχή της έχει ανέβει, όπως εκτινάχτηκαν άλλων εταιρειών όταν τους ανατέθηκαν συμβόλαια, διότι σε αυτό το σημείο δεν θα συνεχίσω στον δρόμο του χρήματος. Λέω να ακολουθήσω για λίγο ανθρώπους και πρωτοβουλίες (follow the people), που διαθέτουν αρκετό από αυτό το χρήμα, παρεμπιπτόντως. Όπως για παράδειγμα τον Seth Berkley, διευθύνοντα σύμβουλο (CEO) της GAVI από το 2000. Πριν πάει στην GAVI o Seth Berkley εργαζόταν στο Ίδρυμα Ροκφέλερ (Rockefeller Foundation), επίσης φιλανθρωπικό ίδρυμα, που από την ίδρυσή του το 1913 συμμετέχει σε πολλές πρωτοβουλίες σχετικά με τη δημόσια υγεία και τον εμβολιασμό (και έχει φυσικά μετοχές σε φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η Johnson&Johnson). Εκεί ο Berkley είχε την επιστημονική επιμέλεια των προγραμμάτων που εφαρμόζονταν κυρίως σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Κατά την διάρκεια της θητείας του, το 1996, το Ίδρυμα Rockefeller ίδρυσε την IAVI (International AIDS Vaccine Initiative, Διεθνής Πρωτοβουλία για το Εμβόλιο του AIDS), μια μη-κερδοσκοπική σύμπραξη δημοσίου-ιδιωτικού τομέα με σκοπό την ανάπτυξη εμβολίου για το AIDS. Και στην IAVI ένας από τους χρηματοδότες είναι το Ίδρυμα Gates.

Ας δούμε τώρα μερικές ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες.

7.2.β. Πρόγραμμα Ταυτότητα 2020 (project ID2020)

Η πορεία των διασυνδέσεων, πρωτοβουλιών, ιδρυμάτων και... φιλανθρώπων, μας πάει μακρυά, και καλύτερα να εστιάσουμε στα πιο άμεσα ενδιαφέροντα για το θέμα μας. Ας δούμε το λεγόμενο Project ID2020 (πρόγραμμα/στόχος Ταυτότητα2020), άλλης μιας «συμμαχίας» (alliance) με τη μορφή μη-κερδοσκοπικού οργανισμού που δημιουργήθηκε στο 2016 με σκοπό να ηγηθεί του ζητήματος της ψηφιακής ταυτότητας των πολιτών. Η συμμαχία θέτει ως στόχο την αναγνώριση ότι «η ικανότητα απόδειξης της ταυτότητας που έχει το άτομο είναι ένα θεμελιώδες και παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα» και ότι ζώντας σε έναν ψηφιακό κόσμο, χρειαζόμαστε έναν έμπιστο τρόπο να αποδεικνύουμε ποιοι είμαστε, τόσο σε φυσικό όσο και σε ψηφιακό επίπεδο. Θέτει ως συχνό παράδειγμα «τους μετανάστες, όσους δεν έχουν κράτος και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες» που δεν έχουν τα μέσα να αποδείξουν την ταυτότητά τους, ή βρίσκονται χωρίς χαρτιά, κι έτσι αποκλείονται από ένα θεμελιακό τους δικαίωμα αλλά και από την πρόσβαση σε εθνικά προγράμματα προστασίας! Επίσης διατρανώνει την «πίστη ότι τα άτομα πρέπει να έχουν πρόσβαση στις ψηφιακές τους ταυτότητες και στο πως τα δεδομένα τους συλλέγονται, χρησιμοποιούνται και διαμοιράζονται». Γι' αυτό προτείνεται ο στόχος της Ταυτότητας 2020, χωρίς όμως να αναφέρεται οποιαδήποτε λεπτομέρεια για το πως διασφαλίζονται τα παραπάνω ανοίγοντας το δρόμο σε εικασίες! Μόνο ότι «χρειαζόμαστε ψηφιακή ταυτότητα, και πρέπει να την κάνουμε σωστά» αναφέρεται.

 

Θεμελιακό μας ανθρώπινο δικαίωμα η ψηφιακή ταυτότητα, λοιπόν, για την συμμαχία. Στην ιστοσελίδα της, στην ενότητα σχετικά με την ετήσια Σύνοδο που διοργανώνεται ετησίως στη Νέα Υόρκη, αναφέρεται ότι, «παρόλο που η πανδημία κατέστησε αδύνατον να συναντηθούμε, εντούτοις έχει φέρει την τεχνολογία της ψηφιακής ταυτότητας στην συνείδηση του κόσμου και έχει δώσει νέα ώθηση στην συλλογική μας δουλειά». Έτσι, διοργανώθηκαν διαδικτυακές συναντήσεις με πολύ ενδιαφέρουσα θεματολογία, όπως «Καλή ψηφιακή ταυτότητα για όλους: πώς φτάνουμε εκεί;» και «Ψηφιακά Πιστοποιητικά Ανοσίας: σχεδιάζοντας μια Νέα Εποχή στην Παγκόσμια Υγεία». Η συμμαχία συνδέεται στενά με το πρόγραμμα του ΟΗΕ Αειφόρος Ανάπτυξη 2030 – χρονιά που θέτουν ως όριο για την υλοποίηση του στόχου. Τα ψηφιακά πιστοποιητικά είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος του προγράμματος Ταυτότητα
2020 από τότε που σχεδιάστηκε. Στο κέντρο του ευρύτερου δημόσιου ενδιαφέροντος όμως αυτή η συζήτηση ήρθε με αφορμή τον κορωνοϊό, περισσότερο ως προπαγάνδιση (π.χ. εδώ κι εδώ) παρά ως συζήτηση βέβαια.

Οι “σύμμαχοι” που έφτιαξαν τον στόχο Ταυτότητα 2020 είναι ήδη γνωστοί μας: η GAVI, η Microsoft (η εταιρεία που ίδρυσε ο Bill Gates), το Rockefeller Foundation, η Accenture και η Ideo-Org. Η Accenture είναι μια πολυεθνική που παρέχει συμβουλευτική και τεχνολογική υποστήριξη  σε επιχειρήσεις (π.χ. ανάπτυξη λογισμικών), και δημιουργεί πλατφόρμες ανάπτυξης βιομετρικής πρόσβασης στην τεχνολογία (π.χ. αναγνώρισης προσώπου). Όπως λέει η ίδια η εταιρεία, με τις νέες τεχνολογίες βιομετρικής πρόσβασης ξεμπερδεύουμε με τα περίπλοκα συστήματα ταυτοποίησης, όπως είναι οι κάρτες που απαιτούν κωδικούς και τα χάρτινα διαβατήρια, αλλά και με το έγκλημα και την απάτη. «Έτσι, προωθείται η προσβασιμότητα βοηθώντας τους ανθρώπους να δηλώσουν την ταυτότητά τους» με μια τεχνολογία που έχει πολλαπλώς ερευνηθεί μέσω της χρήσης βιομετρικής ταυτοποίησης που χρησιμοποιούν τα “έξυπνα κινητά” (δείτε εδώ κι εδώ). Η IDEO είναι μια εταιρεία σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής, που «σχεδιάζει προϊόντα εστιάζοντας στον άνθρωπο και τις ανάγκες του» (από “ποντίκια” και λαπτοπ, μέχρι σχολεία και υπηρεσίες). Η Ideo-Org είναι η μη-κερδοσκοπική εταιρεία της μαμάς-IDEO, που στόχο έχει «να σχεδιάσει προϊόντα και υπηρεσίες με άλλους οργανισμούς που ενδιαφέρονται για την δημιουργία ενός κόσμου πιο δίκαιου και εμπεριεκτικού», να «αντιμετωπίσει την φτώχεια και να εξαπλώσει τον ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό στην κοινωνία». Η IDEO έχει χρηματοδοτηθεί παλιότερα, το 2010, από το Ίδρυμα Gates σε μια δράση για τη βελτίωση της ζωής στην Αφρική, ενώ και η Accenture έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με την Microsoft και έχουν από κοινού χρηματοδοτήσει φιλανθρωπικά προγράμματα.

 

Κανονικά θα μας προκαλούσε εντύπωση η συμμετοχή ενός οργανισμού για τα εμβόλια όπως η GAVI σε ένα σχέδιο για την ψηφιοποίηση της ταυτότητας των ανθρώπων. Αυτό όμως πιστεύω πως μας έχει απαντηθεί ήδη από τον τρόπο που ξεκινήσαμε αυτή την αναζήτηση – δηλαδή από τον Οδικό Χάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που περιλάμβανε κι ένα ψηφιακό διαβατήριο ανοσίας, καθώς και από την χρηματοδότησή της στην GAVI. Με όσα έχουμε ερευνήσει ως τώρα, οι συνέταιροι στο σχέδιο Ταυτότητα 2020 είναι γνώριμοι μεταξύ τους, με αλληλοσυμπληρούμενες ιδιότητες και με κοινό όραμα για το καλό της ανθρωπότητας. Όπως οι ίδιοι δηλώνουν, «το ID2020 χτίζει ένα παγκόσμιο πρότυπο για τον σχεδιασμό, την χρηματοδότηση και την εφαρμογή λύσεων και τεχνολογιών της ψηφιακής ταυτότητας. Δεν υπάρχει άλλη πολυ-μετοχική προσπάθεια που να εστιάζει σε μια ψηφιακή ταυτότητα που θα είναι φορητή, εύκολη για τον χρήστη και ασφαλής για την ιδιωτικότητα. ... Αλλαγή στην ροή χρηματοδότησης είναι αναγκαία ώστε να ξαναφέρουμε κοντά τα κίνητρα. Και γι' αυτό οι εταίροι της Συμμαχίας συνταιριάζουν τα κεφάλαια για να επενδύσουν σε προγράμματα που θεωρούν την ψηφιακή ταυτότητα ολιστικά... Οι αποφάσεις για τη διανομή των πόρων θα γίνεται με διαφάνεια από τους συνέταιρους της Συμμαχίας...».

7.2.γ. Γεγονός 201 (Event 201)

Ο δεύτερος σταθμός που συναντάμε πριν γυρίσουμε στο σήμερα, δηλαδή στο 2020 εν μέσω πανδημίας κορωναϊού, είναι το περίφημο Event 201 (Γεγονός -Συμβάν-Σύνοδος 201). Το Event 201 είναι μια άσκηση, μια προσομοίωση, για το τι θα συνέβαινε και πως θα έπρεπε να αντιδράσει ο κόσμος σε περίπτωση πανδημίας κάποιου κορωναϊού που θίγει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου. Πραγματοποιήθηκε στις 18 Οκτώβρη του 2019 στη Νέα Υόρκη , από το Ίδρυμα Bill & Mellinda Gates, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (ΠΟΦ) και το Πανεπιστήμιο John Hopkins (το οποίο επίσης χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Gates). Για τους δύο εταίρους συνδιοργανωτές του Ιδρύματος Gates ας μην μπούμε σε μεγάλη ανάλυση αυτή τη στιγμή. Ενδεικτικά του ενδιαφέροντός τους για τις πανδημίες να αναφέρω μόνο δύο δεδομένα. Το John Hopkins έχει διοργανώσει άλλες τρεις προσομοιώσεις πανδημίας, το 2001, το 2005, και το 2018 (άλλο γραπτό σενάριο προσομοίωσης έχει συνταχθεί και από το Ίδρυμα Rockefeller το 2010 με τίτλο Scenarios for the Future of Technology and International Development, το οποίο διέψευσαν με πολύ διασκεδαστικό τρόπο τα Ellinika Hoaxes. Ο άλλος εταίρος, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ μαζί με το Commons Project Foundation έχουν λανσάρει το λεγόμενο Common Pass System, ένα  ψηφιακό σύστημα καταγραφής για την έκδοση πιστοποιητικού υγείας στους ταξιδιώτες προκειμένου να λειτουργεί παγκοσμίως με τις ίδιες προδιαγραφές ώστε να μην παρατηρούνται διαφορές από χώρα σε χώρα,. Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε το 2018, αφού η νεοιδρυθείσα εταιρεία Commons Project χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Rockefeller (συνολικά έχει πολλούς κι ενδιαφέροντες χρηματοδότες, όπως η Blackrock), και σήμερα εμφανίζει το “πάσο” του ως μια λύση στο πρόβλημα των ταξιδιών που έχει προκύψει λόγω κορωναϊού. Και μια λεπτομέρεια: το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ «αναγνωρίστηκε το 2015 ως διεθνής οργανισμός... Σήμερα βρίσκεται στην επόμενη φάση της πορείας του προς μια παγκόσμια πλατφόρμα συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα».

Στο “τραπέζι” των συζητήσεων της προσωμοίωσης Event 201 σχετικά με το τι θα έπρεπε να γίνει στην περίπτωση μιας πανδημίας, η σύνθεση περιλαμβάνει έναν εκπρόσωπο από τους τρεις διοργανωτές, συν έναν από: τον ΟΗΕ, την Παγκόσμια Τράπεζα, την αλυσίδα ξενοδοχείων Marriott International, την ιατρική αλυσίδα Henry Schein, την τράπεζα ANZ, την εταιρεία διαμόρφωσης κοινής γνώμης Edelman, την αεροπορική Lufthansa, την διεθνή μεταφορική UPS (όπου έχει μετοχές το Ίδρυμα Gates), την φαρμακευτική Johnson&Johnson (όπου επίσης έχει μετοχές το Ίδρυμα Gates), την NBS Media, καθώς και δύο κυβερνητικούς αξιωματούχους Κίνας και Σιγκαπούρης. Επίσης συμμετέχουν η Avril Heins (πανεπιστήμια John Hopkins και Columbia) και ο Timothy Evans (πανεπιστήμιο McGill), δύο ακαδημαϊκοί που έχουν εργαστεί ή συμμετάσχει στο συμβουλευτικό σώμα οργανισμών όπως, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, η CIA και το NSC η πρώτη, και ο ΠΟΥ, η GAVI, το Ινστιτούτο Rockefeller και η Παγκόσμια Τράπεζα ο δεύτερος. Αν δει κανείς τα ιδιαίτερα βιογραφικά των συμμετεχόντων, αρκετοί από αυτούς είναι παλιοί γνώριμοι από θέσεις στον ΠΟΥ, τον ΟΗΕ, το ΠΟΦ, την πρωτοβουλία Impact 2030, αλλά και από την εμπλοκή στη διαχείριση του ιού Έμπολα στη δυτική Αφρική. Και γενικώς, μια παρέα είμαστε!

 

Στο σύνολό του «το σενάριο απεικονίζει τον πολύ κρίσιμο ρόλο που παίζουν οι παγκόσμιες επιχειρήσεις και οι συμπράξεις του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα στην προετοιμασία και ανταπόκριση στην πανδημία». Τα συμπεράσματα της άσκησης έχουν δημοσιευτεί, αλλά οι ίδιες οι συζητήσεις μαζί με το προτεινόμενο σενάριο της προσομοίωσης είναι πιο ενδιαφέρουσες – και ελεύθερα αναρτημένες. «Δεν θέλουμε να υπονοήσουμε ότι οι εθνικές πρωτοβουλίες δεν είναι ικανές, φυσικά και είναι. Σε μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη πανδημία, όμως, όπως αυτή που εξετάζουμε, αυτές δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Γι' αυτό πρέπει από τώρα να συνεργαστούμε για να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη κρίση», είπαν στο κλείσιμο της συνάντησης τον Οκτώβρη του 2019. Βασικό συμπέρασμα λοιπόν της άσκησης είναι η αναγκαιότητα σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και η συνεργασία τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Με άλλα λόγια, οι κυβερνήσεις να καταγράψουν τις ανάγκες και να ενημερώσουν τις επιχειρήσεις (ενεργοποίηση γι' αυτό το σκοπό του EPI BRAIN initiative). Να διαμορφωθεί ενιαίο σύστημα καταγραφής δεδομένων, προς ενίσχυση αυτής της συνεργασίας, αλλά και χαρτογράφηση των διαθέσιμων πόρων ώστε να διατεθούν καλύτερα. «Τα κράτη θα θέλουν να διαχειριστούν μόνα τους την κρίση, αλλά αυτό δεν είναι αποτελεσματικό. Να αποφασιστεί ότι υπάρχει ήδη ένα οργανισμός που θα αποφασίζει για όλα και θα είναι η βάση των επιχειρήσεων [προτάθηκε ο ΟΗΕ αλλά περισσότερο ο ΠΟΥ]. Τα κράτη να αναλάβουν να πουν στους ανθρώπους τι πρέπει να κάνουν... να υπάρξει πίεση ώστε να κράτη να κάνουν ό,τι χρειάζεται στο πλαίσιο αυτού του μεγαλύτερου σχεδίου» (συζήτηση 1). Να προσδιοριστεί ποιες οικονομικές δραστηριότητες είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθούν, καθώς και ποιες επιχειρήσεις “είναι πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν”. Να στηριχτούν τα κράτη ώστε να μην καταρρεύσουν, διότι αυτό μπορεί να προκαλέσει αναταραχές και εξεγέρσεις. Να ξεκινήσουν άμεσα προσπάθειες παραγωγής εμβολίου για τον ιό, με κεντρικά οργανωμένη προσπάθεια και χρηματοδότηση των εταιρειών, καθώς και με επιτάχυνση της παραγωγής του με τη χρήση της τεχνολογίας - ενεργοποίηση της CEPI που φτιάχτηκε γι' αυτό το λόγο πριν 3 χρόνια (συζήτηση 3, και 1). Το εμπόριο και οι μεταφορές (trade and travel) πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθούν.

 

Η συζήτηση έκλεισε με τον τομέα της πληροφόρησης και της καταπολέμησης των “ψευδών ειδήσεων”, που κατά τη γνώμη μου αξίζει μια πιο εκτενή αναφορά (συζήτηση 4). Το σενάριο της προσομοίωσης ήταν ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, κλπ) σβήνουν λογαριασμούς που μεταδίδουν ψευδείς ειδήσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ο πανικός και η μη συμμόρφωση με τα μέτρα, καθώς και ότι κάποιες χώρες έφτασαν μέχρι του να κλείσουν το διαδίκτυο ή να προχωρήσουν σε συλλήψεις και ποινές. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν σε σχέση με τα παραπάνω ήταν, όπως και πριν, ομόφωνα αποδεκτές. Κοινή συνισταμένη όλων η σπουδαιότητα  του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων «διότι ο κόσμος ενημερώνεται κυρίως από εκεί». Να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία, και συγκεκριμένα αλγόριθμοι, που θα κατευθύνουν προς την καλή πληροφορία: «να μην κλείσουμε τα κοινωνικά δίκτυα, να τα πάρουμε με το μέρος μας». «Το να “κατεβάσουμε” το διαδίκτυο θα δημιουργήσει περισσότερο πανικό και αναταραχή». «Η εποχή που οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης θεωρούσαν ότι είναι τεχνολογικές πλατφόρμες και όχι αναμεταδότες [broadcasters] έχει τελειώσει. Πρέπει να αναμεταδίδουν ακριβείς πληροφορίες, να συμμαχούν με την κοινότητα της επιστήμης και της υγείας και να κατακλύζουν με καλές πληροφορίες [good info]»! Να απαντάμε στις ψευδείς πληροφορίες και σε κάθε αβεβαιότητα, να μην αφήνουμε κενό. Να υπάρχει κεντρική ανταπόκριση: τα στοιχεία και τα κύρια μηνύματα προς μετάδοση να είναι κεντρικώς διαμορφωμένα σε διεθνές επίπεδο. Να πλημυρίσουμε το διαδίκτυο με το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε, και να συνεργαζόμαστε με τις εταιρείες επικοινωνίας ώστε να τους είναι ξεκάθαρο το μήνυμα αυτό και να οδηγούν σε αυτό. Να δείξουμε προσωπικές ιστορίες, ανθρώπων που αρρώστησαν, ανθρώπων που γλίτωσαν το θάνατο. Στις ΗΠΑ, που μετά τις τελευταίες εκλογές οι πολίτες έχασαν την εμπιστοσύνη τους στα κοινωνικά δίκτυα, «μπορούμε να βάλουμε τους κατάλληλους εκπροσώπους στα παραδοσιακά Μέσα για να απεικονίζουν (portray) τη δική μας πλευρά της ιστορίας», και να κάνουμε καθημερινές ενημερώσεις μία και δύο φορές τη μέρα! Αντίστοιχα, και οι διεθνείς οργανισμοί εμπιστοσύνης να προσλάβουν άτομα γι' αυτόν τον σκοπό. Επειδή συχνά οι άνθρωποι γνωρίζουν τα στοιχεία αλλά πράττουν διαφορετικά (π.χ. καπνιστές), να βρούμε τρόπους ώστε να τους δώσουμε κίνητρα να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, πέραν των δεδομένων. Και τέλος, να εξετάσουμε και την πιθανότητα να κάνουν οι κυβερνήσεις το σημαντικό βήμα να επιβάλουν μέτρα ενάντια στις ψευδείς ειδήσεις με νέους κανονισμούς που θα οδηγήσουν τους παραβάτες ενώπιον της δικαιοσύνης.

 

[«Το να “κατεβάσουμε” το διαδίκτυο θα δημιουργήσει περισσότερο πανικό και αναταραχή», είπαν. Αν όμως θεωρήσουν ότι έτσι θα αποφύγουν π.χ. κάποια ανεπιθύμητη αναταραχή, το κλείνουν κιόλας;]