Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟὙ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ ( ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ ) - Οι λόγοι της κοινοποίησης των σημείων των καιρών

Οι λόγοι της κοινοποίησης των σημείων των καιρών

Ο ίδιος ο Κύριος στον εσχατολογικό του λόγο έδωσε το στίγμα της πορείας που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι Χριστιανοί στο θέμα της αναμονής των εσχάτων και της εξέτασης των σημείων των καιρών. « Ἀπό δέ τῆς συκῆς μάθετε τήν παραβολήν. Ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλός, καί τά φύλλα ἐκφύη, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς το θέρος. Οὕτω καί ὑμεῖς ὅταν ἴδητε ταῦτα πάντα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπί θύραις » (Μθ. 24,32. Βλέπε και τα παράλληλα Μρ. 13,28 και Λκ. 21,29, « Ἴδετε τήν συκῆν καί πάντα τά δένδρα … ») .Σε άλλο σημείο κατακρίνει τους Φαρισαίους καί τους Σαδδουκαίους που δεν μπορούσαν να καταλάβουν τα σημεία των καιρών. « Ὁψίας γενομένης λέγετε, εὐδία, πυρράζει γάρ ὁ οὐρανός, καί πρωΐ, σήμερον χειμών, πυρράζει γάρ στυγνάζων ὁ οὐρανός. Ὑποκριταί, τό μέν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν, τά δέ σημεῖα τῶν καιρῶν οὐ δύνασθε γνῶναι;» (Βλέπε Μθ. 16,2-4 και Λκ. 12,54-56. Σχετικά με τον κόκκινο ουρανό ως σημείο πρόβλεψης του καιρού υπάρχει και η γνωστή ρήση: « Κόκκινος ουρανός το βράδυ χαρά στο καράβι, κόκκινος ουρανός το πρωί οι ναύτες ορθοί »).Η εξέταση των σημείων των καιρών λοιπόν είναι επιταγή του Κυρίου. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο οι Ιουδαίοι « τό μέγιστον σφάλμα ἐσφάλησαν » ακριβώς επειδή δεν εξέταζαν τα σημεία των καιρών. Αν εξέταζαν τα σημεία των καιρών δεν θα είχαν απορρίψει τον Ιησού Χριστό και δεν θα προσκυνούσαν στο μέλλον τον Αντίχριστο (Βλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις το “ Είδον τον Κύριον καθήμενον ”, Ομιλία Β΄, Γ΄, P.G. 56,111 και Ε.Π.Ε. 8Α,σελ. 356, « … πρός Ἰουδαίους τούς ἀθλίους καί ταλαιπώρους, οἵ διά τήν τῶν χρόνων ἄγνοιαν τό μέγιστον σφάλμα ἐσφάλησαν… καί εἰ παρετήρησαν μετ’ ἀκριβείας τούς τῆς παρουσίας καιρούς, οὐκ ἔμελλον, ἐκπεσόντες τοῦ Χριστοῦ, τῷ Ἀντιχρίστω περιπίπτειν »).

Υπάρχει μια σειρά από λόγους για τους οποίους μας δόθηκαν τα σημεία των καιρών. Κατ’ αρχήν, για να είμαστε προετοιμασμένοι ώστε όταν συμβαίνουν, να τηρούμε την σωστή στάση, αλλά και για να μην τα βλέπουμε σαν παράξενα και ταραζόμαστε. (Βλ. Ιππόλυτου, Εις τον Δανιήλ Δ, VI, σελ. 77, « Ἵνα βλέποντες ταῦτα γινόμενα μή σφαλλώμεθα, μηδέ ὡς ξένα ταῦτα θεωροῦντες ταρασσώμεθα ». Και ο Newman σωστά επισημαίνει την ανάγκη οι Χριστιανοί να ζούμε, όπως οι πρώτοι Χριστιανοί με την αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, ώστε, αν ο καιρός του τέλους έρθει στην εποχή μας, να μην μας φανούν όλα αυτά τα πράγματα παράξενα, και, αν δεν έρθει, να το θεωρήσουμε σαν γενναιόδωρη εξαίρεση. Βλ. Νewman, The patristic idea of Antichrist, No 83 of Tracts for the times, by members of the University of Oxford, vol. v, 1838-40, London, 1840, σελ. 27.) Επίσης, για να γρηγορούμε (Βλ. Ιππολύτου, Εις τον Δανιήλ Δ, LX, σελ.110, « Καί μαθόντες τα τῷ κόσμῳ ἐπερχόμενα κακά, φοβηθέντες τήν κρίσιν καί ἐκφύγωσιν καί τήν αἰώνιον κόλασιν, ὅπως ἄξιοι πάντες τοῦ Βασιλέως εὑρεθέντες ἐκλάβωμεν αὐτόν καθαρόν καθαροῖς σώμασιν καί ψυχαῖς … ἵνα μή τῇ κραιπάλη καί τῇ μέθη καί τῇ παντοία φαντασία καί ἡδονῆ τοῦ βίου ἀπατηθέντες καί μείζοντα τά πρόσκαιρα καί ἐπίγεια καί εὔφθαρτα νομίσαντες τῶν ἀϊδίων καί ἀφθάρτων καί ἀκηράτων ἀγαθῶν, ἀπονυστάξαντες ἐκπέσωμεν τῆς αἰωνίου ζωῆς »).Ακόμη, για να μη μετακινηθούμε από την πίστη. Διότι, η γνώση όσων πρόκειται να συμβούν θα βοηθήσει τους ανθρώπους να μείνουν εδραίοι (Βλ. Ιππολύτου, Εις τόν Δανιήλ Δ, VII, σελ. 78, « Ἵνα κατά πάντα ἑδραίως ἐστώς ὁ ἄνθρωπος καί ἐν μηδενί βαμβαίνων τῷ νοΐ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας τῷ Θεῷ πιστεῦσαι δυνηθῆ »).

Κατά τον Άγιο Κύριλλο οφείλουμε να γνωρίζουμε τα σημεία της συντελείας. Και αυτό για να μην πλανηθούμε και περιμένοντας τον Χριστό λατρεύσουμε τον Αντίχριστο. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η εξέταση των σημείων των καιρών. Από θεία έμπνευση και οικονομία κινήθηκαν οι Απόστολοι και ρώτησαν τον Χριστό για την Β΄ παρουσία. Η απάντηση-προτροπή του Κυρίου προς τους Αποστόλους: « Βλέπετε μή τίς ἡμᾶς πλανήσῃ » (Μθ. 24,4 ),αφορά άμεσα και τους Χριστιανούς κάθε εποχής (Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, Δ΄, P.G. 33, 876, και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 126-9, « Ἀλλ᾿ ἐπειδή ἔδει ἡμᾶς γνῶναι τῆς συντελείας τά σημεῖα, καί ἐπειδή Χριστόν προσδοκῶμεν, ἵνα μή ἀποθάνωμεν ἀπατηθέντες καί ὑπό τοῦ ψευδοῦς Ἀντιχρίστου πλανηθῶμεν, θεία προαιρέσει κινηθέντες, κατ᾿ οἰκονομίαν οἱ Ἀπόστολοι προσέρχονται τῷ ἀληθινῷ διδασκάλω, καί φασιν: “ Εἰπέ ἡμῖν, πότε ταῦτα ἔσται, καί τί τό σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας καί συντελείας τοῦ αἰώνος. Προσδοκῶμεν σοι πάλιν ἐρχόμενον, ἀλλ᾿ ὁ Σατανᾶς μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός. ἀσφάλισαι οὖν ἡμᾶς, ἱνα μή ἄλλον ἀντί σοῦ προσκυνήσωμεν “. Ὁ δέ τό Θεῖον αὐτοῦ καί μακάριον ἀνοίξας στόμα, λέγει: “ Βλέπετε μή τις ἡμᾶς πλανήση “. Καί ὑμεῖς οἱ ἀκροαταί νῦν τοῖς τῆς διανοίας ὀφθαλμοῖς ὡς ἐκεῖνον ὁρῶντες, τά αὐτά καί προς ὑμᾶς ἀκούετε λέγοντος βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήση, καί παρακαλεῖ πάντας ὑμᾶς ὁ λόγος προσέχειν τοῖς λεγομένοις ». Πρβλ. και Acta Coensiliorum Oecumenicorum, Academiae Scientarum Bavaricae edita, Series Secunda, Volumen Primum, in aedibus walter de Gruyter & Co. Berolini 1984, Secretarius Quartus, σελ. 234, « Μάξιμος ὁ ἁγιώτατος ( ἐπίσκοπος ) Ἀκυλείας εἶπεν: … δέον γάρ ἀναγινώσκειν ὥσπερ εἰς ἔλεγχον τοῦ Ἀντιχρίστου τάς θείας γραφάς, αὗται γάρ προαναγγέλουσαι τόν ἐκείνου στηλιτεύουσι δόλον, οὕτω καί εἰς ἔλεγχον τῶν αἱρετικῶν τάς ἁγίας τῶν ἐγκρίτων Πατέρων τε καί συνόδων διδασκαλίας »).Και προτρέπει ο ιερός Πατήρ: « Βλέπε σύ, τίνα μέν γέγονεν ἤδη, τίνα δέ ἔτι λείπει, καί ἀσφαλίζου σεαυτόν » (Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις Φωτιζομένων ΙΕ΄, Δ΄, P.G. 33, 876, και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 128. O Άγιος Κύριλλος απευθύνει αυτήν την προτροπή στον κάθε Χριστιανό χωριστά. Και αυτό διότι το ζήτημα της εξέτασης των σημείων των καιρών είναι πολύ σημαντικό για να το εκχωρούμε σε κάποιον τρίτον. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει και ο Hal Lindsay, ένας λόγος που απέρριψαν οι Εβραίοι τον Ιησού Χριστό ήταν γιατί δεν ενδιαφέρονταν οι ίδιοι για τα πνευματικά θέματα και, απλά, ακολουθούσαν τους θρησκευτικούς τους ηγέτες ( Hal Lindsay, The late great planet earth, Zondorvan Publications, 1971, σελ. 31 ). Πράγματι, αν ο άνθρωπος δύσκολα εκχωρεί την διαχείριση οικονομικών του θεμάτων σε τρίτους, όση εμπιστοσύνη και αν έχει σε αυτούς, πολύ περισσότερο θα έπρεπε να δείχνει προσωπικό ενδιαφέρον για πνευματικά θέματα που τον αφορούν άμεσα).

Σε άλλο σημείο του λόγου του ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων προτρέπει τους Χριστιανούς να « ασφαλίζουν » με τη γνώση των σημείων της συντελείας όχι μόνο τους εαυτούς τους αλλά και όσους βρίσκονται κοντά σε αυτούς, τους πλησίον τους. « Ἀσφάλιζε τοίνυν σεαυτόν, ἄνθρωπε. Ἔχεις τά σημεῖα τοῦ Ἀντιχρίστου. Καί μή μόνος μνημόνευε τούτων, ἀλλά καί ἀφθόνως πᾶσι μεταδίδου. Εἰ τέκνον ἔχεις κατά σάρκα, τοῦτο ἤδη νουθέτει. Καί εἰ διά κατηχήσεως ἐγέννησάς τινα, καί τοῦτον προασφαλίζου, ἵνα μή τόν ψευδῆ δέξηται ὡς ἀληθῆ… ἀσφαλιζώμεθα» (Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΗ΄, P.G. 33, 896 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 146. Ο Χρ. Βασιλόπουλος εξετάζοντας από παιδαγωγική άποψη αυτούς τους λόγους του Αγίου Κυρίλλου γράφει: « … παρατηρούμε, από τη μια μεριά τη σαφήνεια με την οποία είναι διατυπωμένοι οι στόχοι διδασκαλίας κι από την άλλη την προτροπή στους ακροατές του για συγκεκριμένες ενέργειες, που απορρέουν από τους στόχους και οι οποίες θα πρέπει να εκδηλώνονται και ως εσωτερικευμένη και ως εξωτερικευμένη συμπεριφορά ». Βλ. Βασιλοπούλου Χρ., Οι κατηχήσεις του Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση, Β΄ Έκδοση, Εκδόσεις Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 140. Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, επανειλημμένα, επισημαίνει την ανάγκη γνώσης των σημείων της συντελείας από πλευράς των Χριστιανών. Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, Θ΄, 880 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 134, « Βλέπε τοίνυν σεαυτόν, ἄνθρωπε, καί ἀσφαλίζου τήν ψυχήν. Διαμαρτύρεταί σε ἡ Ἐκκλησία νῦν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, προδιαλέγεταί σοι τά περί τοῦ Ἀντιχρίστου πρίν παραγενέσθαι. Καί εἴτε ἐπί σοῦ γίνεται οὐκ οἴδαμεν, εἴτε μετά σε γίνεται οὐκ οἴδαμεν. Καλόν δέ ἐστι ταῦτα εἰδότα σε προασφαλίσασθαι », και ΛΓ΄, 916 και Ε.Π.Ε. 2, σελ.166 « Ὁ δέ τῶν ὅλων Θεός πάντας ὑμᾶς διαφυλάξειε, μνημονεύοντας τῶν σημείων τῆς συντελείας, καί ἀκαταγωνίστους ὑπό τοῦ Ἀντιχρίστου μένοντας. Ἔλαβες τά σημεῖα τοῦ μέλλοντος ἔρχεσθαι πλάνου. Ἔλαβες τάς ἀποδείξεις τοῦ ἀληθινοῦ Χριστοῦ, τοῦ κατερχομένου φανερῶς ἐξ οὐρανῶν. Τόν μέν φεῦγε, τόν ψευδῆ, τόν δέ προσδόκα, τόν ἀληθινόν ». Και ο Πασκάλ εφήρμοζε επιστημονική και μεθοδική έρευνα των προφητειών και παρότρυνε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. « Διάβαζε όσα έχουν προφητευθεί – διάλεγε όσα εκπληρώθηκαν – μάζευε όσα πρέπει να εκπληρωθούν », έγραφε. Βλ. Blaise Pascal, « Στοχασμοί », Προλεγόμενα-Μετάφραση-Σχόλια-Υποσημειώσεις Νίκου Α. Ματσούκα, εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1999, Φιλοσοφική και Θεολογική Βιβλιοθήκη αρ. Δ., στοχασμός 697, σελ. 533.)

Οι Άγιοι Ειρηναίος και Ιππόλυτος αναφέρουν και συγκεκριμένα « σημεία » που θα πρέπει να περιμένουν να δουν οι Χριστιανοί. Κατ’ αρχήν θα πρέπει να περιμένουν τον χωρισμό της Ρωμαϊκής αρχής σε δέκα τμήματα. Κατόπιν θα περιμένουν να δούν αυτόν που θα παρουσιαστεί ξαφνικά και θα σφετεριστεί αιφνιδιαστικά την εξουσία για τον εαυτό του, έχοντας όνομα « εμπεριεκτικό του αριθμού 666 »(Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30, σελ. 378-9, « Δεῖ οὖν … περιμένειν πρῶτον μέν τόν εἰς δέκα τῆς βασιλείας μερισμόν, ἔπειτα δέ, ἐκείνων κρατούντων καί δοκούντων ἀσφαλίζεσθαι τά ἑαυτῶν πράγματα καί αὐξάνειν τήν ἰδίαν ἀρχήν, τόν αἰφνιδίως ἐπελευσόμενον τήν ἀρχήν σφετεριζόμενον καί ἐκπλήσσοντα τούς προειρημένους, ἔχοντα ὄνομα ἐμπεριεκτικόν τοῦ προειρημένου ἀριθμοῦ, τοῦτον ἀληθῶς γινώσκειν εἶναι τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ».)Η πλήθυνση της ανομίας καί η εξαφάνιση της δικαιοσύνης είναι άλλο ένα σημείο που θα πρέπει να προσέξουν(Βλ. Ιππολύτου, Εις τόν Δανιήλ, V, σελ. 77, « Προσδοκᾶν δεῖ, ἕως ἀναβήσεται δέκα κέρατα ἐξ αὐτῆς ταύτης, ὅταν ὁ Ἀντίχριστος ἐν αὐτοῖς αἰφνιδίως ἀναφανῆ, καί ἡ δικαιοσύνη ἐκ τῆς γῆς ἐξαρθῆ, καί ὁ πᾶς κόσμος εἰς συντέλειαν ».)Ο Ιππόλυτος αναφέρει και την ενθρόνιση του Αντιχρίστου στο ναό των Ιεροσολύμων. Και αναφέρει πως αφού δεν έχει φύγει από την μέση το « κατέχον », άρα δεν μπορεί να εμφανιστεί ο Αντίχριστος στην εποχή του(Βλ. Ιππολύτου, Εις τόν Δανιήλ Δ, ΧΧΙ, σελ. 86-7.)

Οι Άγιοι Ειρηναίος και ο Ιππόλυτος αναφέρουν αυτά, ειδικά, τα σημεία, σαν παράδειγμα. Οι Άγιοι Ιππόλυτος και Κύριλλος Ιεροσολύμων προτρέπουν τους Χριστιανούς να εξετάζουν όλα τα σημεία των καιρών και να είναι σε εγρήγορση(Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις Φωτιζομένων ΙΕ΄, Δ΄, P.G. 33, 876 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 128, και Ιππολύτου, Εις τόν Δανιήλ Δ, XVII, σελ. 84)

Από την στιγμή που θα συμβούν όλα αυτά και θα πραγματοποιηθούν τα « σημεία », τότε οι Χριστιανοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το τέλος του κόσμου πλησιάζει. Μετά την εμφάνιση των σημείων δεν θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά, σύντομα, θα έλθει και η Β παρουσία(Βλ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Ομιλία ΟΖ΄ εις το κατά Ματθαίον, Α΄, P.G. 58, 701 και Ε.Π.Ε. 12, σελ. 40-1, «Δεικνύς ὅτι οὐ πολύ τό μέσον, ἀλλ᾿ ἐφεξῆς καί ἡ παρουσία ἀπαντήσεται, ὅπερ οὖν οὐ διά τῆς παραβολῆς μόνον, ἀλλά καί διά τῶν μετά ταῦτα λέξεων ἐδήλωσεν εἰπών: « Γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπί θύραις ».)

Όπως στα Σόδομα, όταν συμπληρώθηκαν οι αμαρτίες των ανθρώπων, αμέσως, κατέβηκε πυρ απ’ τον ουρανό και χάθηκαν, έτσι θα συμβεί και στο τέλος των καιρών. Μόλις αυξηθεί η ανομία στον κόσμο και χωρισθεί το « σιδηρούν θηρίο » σε 10 τμήματα και γίνουν ακαταστασίες και ασυμφωνίες και πόλεμοι, τότε, θα έλθει το τέλος (Βλ. Ιππόλυτου, Εις τον Δανιήλ Δ, VΙ, σελ. 77, « Ὥσπερ γάρ ἐπί Σοδόμων, ἡνίκα ἐπληρώθη αὐτῶν τά παραπτώματα, εὐθέως τό πῦρ κατῆλθεν ἐπ᾿ αὐτούς καί ἀπώλοντο, οὕτως καί νῦν ἔσται. ἡνίκα πληθυνθῇ ἡ ἀνομία ἐν τῷ κόσμω καί διαμερισθῆ τό νῦν σιδηροῦν θηρίον εἰς τά δέκα κέρατα καί γένωνται ἀκαταστασίαι καί ἀσυμφωνίαι ἄλλων ἀλλαχῆ διασπώντων τό βασίλειον, τότε ἥξει ἐπ᾿ αὐτούς τό τέλος ».)

Πάντως, οφείλουμε να επισημάνουμε πως και στο ζήτημα της ανάγνωσης και εξέτασης των σημείων των καιρών απαιτείται προσοχή. Μια πολύ ενδιαφέρουσα θέση, που συναντήσαμε στα πλαίσια της εξέτασης της σύγχρονης βιβλιογραφίας, είναι αυτή που εκφράζει ο π. Seraphim Rose. Όπως πολύ ορθά παρατηρεί ο αμερικανός Θεολόγος, δεν θα πρέπει να υπερβάλουμε, να προσπαθούμε να υπολογίσουμε ημερομηνίες, να προβλέπουμε με λεπτομέρειες τί, ακριβώς, πρόκειται να συμβεί, να βιαζόμαστε να ταυτίζουμε γεγονότα της επικαιρότητας με χωρία της Αποκάλυψης κ.τ.λ.. Ως παράδειγμα αναφέρει το « The great late planet Earth » του Hal Lindsay, για το οποίο προβλέπει – το 1981 – πως μετά από κάποια χρόνια θα είναι ξεπερασμένο και θα πρέπει να γραφεί ένα καινούργιο βιβλίο με αναφορές στις νέες πολιτικές ή στρατιωτικές εξελίξεις που θα έχουν συμβεί. Και, πράγματι, ο Hal Lindsay, το 1982 εξέδωσε το « The 1980s: Countdown to Armageddon (The 1980s: Countdown to Armageddon, Bantam Publications, U.S.A. 1982.)Η Ορθόδοξη προσέγγιση στο ζήτημα της εξέτασης των σημείων των καιρών θα πρέπει να είναι ευρύτερη, υψηλότερη και να μην υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες (Βλ. Seraphim Rose, Contemporary sings of the end times. Βλ. καί του ιδίου, « Η Αποκάλυψη του Θεού στην ανθρώπινη καρδιά », Εκδόσεις Εγρήγορση, Β΄ Έκδοση, Αθήνα, 2004, σελ. 18-9 και σελ. 52-3, « Εξέταζα περιστατικά που συμβαίνουν ως σημεία του τέλους, και ποιά θα έπρεπε να είναι η Χριστιανική μας στάση κοντά στο τέλος. Δεν θα ‘πρεπε να μετράμε τα χρόνια ή να υπολογίζουμε ποιος είναι ο βασιλιάς του Νότου, ο βασιλιάς του Βορρά κ.ο.κ.. αλλά  να πηγαίνουμε πιο βαθιά…Πάντως, οι καιροί μας βρίθουν τόσο πολύ από αυτά που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε “ αποκαλυπτικά γεγονότα ”, που θα έπρεπε να είμαστε καλά πληροφορημένοι γι’ αυτά. Ο Κύριος μας λέει ότι, παρ’ ότι δεν γνωρίζουμε τη μέρα και την ώρα, πρέπει να πάρουμε παράδειγμα από τη συκιά, που όταν πρασινίζουν τα φύλλα της ξέρουμε ότι το καλοκαίρι είναι κοντά. Παρομοίως, όταν όλα αυτά τα φαινόμενα αρχίζουν να συμβαίνουν – όταν υπάρξει η δυνατότητα να δημιουργηθεί μια παγκόσμια κυβέρνηση, όταν το ευαγγέλιο κηρυχθεί σε όλα τα έθνη, όταν δημιουργούνται τόσα πολλά πνευματικά ρεύματα, τα οποία είναι τόσο οφθαλμοφανώς απατηλά, - υπάρχουν καθαρά σημεία ότι κάτι βαρυσήμαντο πρόκειται να συμβεί, καί είναι πολύ πιθανώς συνδεδεμένα με το τέλος του κόσμου ».)

Ολόκληρη τη Διατριβή θα τη βρείτε εδώ