Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ - ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΗΣ, ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ - Ο Υπασπιστής του Αντιχρίστου ( ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ )

 

Το χάραγμα του Αντιχρίστου

Τo χάραγμα του Αντιχρίστου θα είναι κατά τη χαρακτηριστική έκφραση του ευαγγελιστή Ιωάννη « τό ὄνομα τοῦ θηρίου ἤ ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ » [Αποκάλυψη 13,17. Βλέπε καί Αρέθα ΛΗ, σελ. 384 « Καί τί τό χάραγμα, ἐπιφέρει, τό ὄνομα τοῦ θηρίου ».]

Αξιοσημείωτο είναι πως υπάρχει απόλυτη πατερική συμφωνία σχετικά με το ότι το χάραγμα, δηλαδή το όνομα ή ο αριθμός του ονόματος του θηρίου που αναφέρεται στα Απ. 13,17-18 [Βλ. Απ. 13, 17-18.]  είναι το όνομα ή ο αριθμός του ονόματος του Αντιχρίστου [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25, σελ. 309, 29 σελ. 367-385, Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, LIV, σελ. 216, Βικτωρίνου και Ιερωνύμου, CCEL σελ. 356-357 και CSEL 122-127, Βέδα, Ε.Α., P.L. 93,172C και Marshall σελ. 93-94, Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις Ζ΄, σελ. 232-3.]

Αυτό δείχνει πόσο ισχυρή ήταν η σχετική παράδοση στην αρχαία Εκκλησία. Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά, τί γνωρίζουμε για το όνομα, τί για τον αριθμό του Αντιχρίστου και πώς αυτά τα δύο πράγματα συνδέονται μεταξύ τους.

i) Το όνομα του Αντιχρίστου

Δεν μας είναι γνωστό ποιό, ακριβώς, θα είναι το όνομα του Αντιχρίστου.

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, απλά, μας αναφέρει πως το χάραγμα του Αντιχρίστου θα είναι στην ουσία το όνομα του Αντιχρίστου, δεν μας δίνει, όμως, αυτό το όνομα.

Οι Πατέρες που ασχολήθηκαν με την ερμηνεία του χαράγματος του Αντιχρίστου στέκονται με σεβασμό απέναντι σ’ αυτήν την αποσιώπηση του ονόματος του Αντιχρίστου.

Το όνομα αποσιωπήθηκε, διότι δεν έπρεπε να φανερωθεί.« Εἰ γάρ ἔδει ἀναφανδόν τῶ νῦν καιρῶ κηρύττεσθαι τοὔνομα αὐτοῦ, δι᾿ ἐκείνου ἄν ἐρρέθη τοῦ και την Ἀποκάλυψιν ἑωρακότος.Οὐδέ γάρ πρό πολλοῦ χρόνου ἑωράθη, ἀλλά σχεδόν ἐπί τῆς ἡμετέρας γενεᾶς, προς τῶ τέλει τῆς Δομετιανοῦ ἀρχῆς »[Ειρηναίου Έλεγχος, V, 30,3, σελ. 384. Βλ. και Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία, Γ΄, ΙΗ΄, P.G. 20,252.Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Ανδρέα Καισαρείας, E.A., ΛΗ΄, σελ. 340, « Εἰ γάρ ἔδει, καθώς φασί τινες τῶν διδασκάλων, σαφῶς γνωσθῆναι τό τοιοῦτον ὄνομα, ὁ τεθεαμένος ἄν αὐτό ἀπεκάλυψεν. Ἀλλ᾿ οὐκ εὐδόκησεν ἡ θεία χάρις ἐν θείᾳ βίβλῳ τό τοῦ λυμεῶνος ὄνομα γραφῆναι » και Αρέθα, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384.] , γράφει ο Ειρηναίος.

Το όνομα του Αντιχρίστου, λοιπόν, δεν ανακοινώθηκε απ’ τον Ιωάννη, απλά, γιατί  δεν έπρεπε να ανακοινωθεί.

Η μη γνωστοποίησή του είναι απόφαση της Θείας Χάριτος.

ii) Λόγοι της αποσιώπησης του ονόματος του Αντιχρίστου

Το όνομα του Αντιχρίστου αποσιωπάται για τους εξής λόγους:

Πρώτον, διότι δεν ήταν άξιο να αναφερθεί.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ειρηναίος, ο Ευγγελιστής Ιωάννης « το ὄνομα τοῦ Ἀντιχρίστου ἐσιώπησεν ὅτι μη ἄξιον ἀναγορεύεσθαι ὑπό τοῦ πνεύματος τοῦ Ἁγίου »[Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30.3, σελ. 385. Βλέπε και Αρέθα ΛΗ, σελ. 384, « ἤ διά τό ἀνάξιον βιβλίῳ ἐγγραφῆναι ».]

Η στάση της Αγίας Γραφής είναι κατά κάποιο τρόπο απαξιωτική απέναντι στο πρόσωπο του Αντιχρίστου.Η αποσιώπηση του ονόματός του δηλώνει και μαρτυρεί την τέλεια ασημαντότητα του προσώπου και της παρουσίας του.

Ο Αντίχριστος θεωρείται τελείως ασήμαντος, τόσο που ούτε το όνομά του δεν αναφέρεται.

Κατά τον Ειρηναίο η μη αναφορά του ονόματος δηλώνει πως η παρουσία του θα είναι χρονικά βραχύτατη.Διότι, αν είχε αποκαλυφθεί το όνομα του Αντιχρίστου, αυτό θα δήλωνε πως, ίσως, και η παρουσία του θα διαρκούσε περισσότερο, για κάποιο μακρύ χρονικό διάστημα.

Αλλά, επειδή ο Αντίχριστος, σχεδόν αμέσως μετά την εμφάνισή του, θα πορευθεί στην αιώνια απώλεια, γι αυτό και, σα να μην υπάρχει καθόλου, ούτε το όνομά του λέγεται. Διότι αυτού που δεν υπάρχει ούτε το όνομά του αναφέρεται [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30. 4, σελ. 387, « Εἰ γάρ ἀνηγόρευτο ὑπ᾿ αὐτοῦ, ἴσως ἄν και ἐπί πολύ ἔμενεν.Νῦν δε, ἐπεί   “ ἦν και οὐκ ἔστιν, και ἀναβαίνει ἐκ τῆς ἀβύσσου και εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει ” ὡς μη ὑπάρχων ὅλως, οὐδέ το ὄνομα ἀνηγορεύθη. Τοῦ γάρ μη ὄντος το ὄνομα οὐκ ἀναγορεύεται ».]

Ένας δεύτερος λόγος για τον οποίο αποσιωπάται το όνομα του Αντιχρίστου συναντάται στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία.

Κατά τον Αρέθα, αν το όνομα του Αντιχρίστου παρετίθετο αυτούσιο και ήταν φανερό σε όλους, τότε θα ήταν πιθανό πολλοί απ’ τους « κακουργούντες » να σφετεριστούν το όνομά του και να δημιουργούν προβλήματα και σύγχυση στους ευσεβείς.Αυτό θα εμπεριείχε και τον πρόσθετο κίνδυνο να θεωρηθεί, εσφαλμένα, η παρουσία του Αντιχρίστου ως συντελεσθείσα πριν καν εμφανιστεί ο Αντιχριστος.

Να τοποθετηθεί ο χρόνος εκπλήρωσης της προφητείας για τον Αντίχριστο πριν την πραγματική της ώρα και, όταν στη συνέχεια έλθει ο πραγματικός χρόνος της εκπλήρωσης της προφητείας και εμφανιστεί ο Αντίχριστος, οι Χριστιανοί να μην είναι επαρκώς προετοιμασμένοι [ Βλ. Αρέθα, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384, « Σαφῶς γάρ αὐτό τό ὄνομα οὐ παρέθετο … ἤ διά τό μή προδήλου ὄντος πολλούς σφετεριζομένους τῶν κακουργούντων πράγματα παρέχειν τοῖς εὐσεβέσι τό προαρπάζειν τήν γνῶσιν τῆς παρουσίας, καί ἐν ἀώρῳ τήν ἔκβασιν τιθεμένους τοῦ ὡρίμου καθάπαξ ὑστερεῖν ».]

Ετσι, λοιπόν, το όνομα του Αντιχρίστου αποσιωπάται. Ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, δεν ανακοινώνεται αυτούσιο,  δεν αναφέρεται με σαφήνεια.

Ωστόσο, μας γνωστοποιείται μερικώς, μ’ έναν άλλο τροπο. Μ έναν αριθμό.

iii) Η σχέση μεταξύ ονόματος και αριθμού του Αντιχρίστου

Ένα ερώτημα που πρέπει, οπωσδήποτε, να απαντηθεί είναι ποιά, ακριβώς, θα είναι η σχέση μεταξύ του ονόματος του Αντιχρίστου και του αριθμού του ονόματος του Αντιχρίστου καί τί είναι αυτό που τα συνδέει.

Δύο είναι οι λέξεις « κλειδιά » που πρέπει να κατανοηθούν για να γίνει φανερή η σχέση μεταξύ του ονόματος του Αντιχρίστου και του αριθμού του ονόματος του Αντιχρίστου.

Ο αριθμός του ονόματος του Αντιχρίστου 

• « μηνύει »[Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού καί Αντιχρίστου, V, σελ. 199, « καί τί τό ὅνομα τό διά τοῦ ἁριθμοῦ ἐν τῇ γραφῇ μηνυόμενον ».] 
• και « περιέχει » [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « καί γάρ αὐτό τῇ αὐτῇ ψήφῳ ἐμπεριέχεται »,Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,2, σελ. 379, « ἔχοντα ὄνομα ἐμπεριεκτικόν τοῦ προειρημένου ἀριθμοῦ ».] το όνομα του Αντιχρίστου .

Η έννοια του « μηνύω » είναι « καθιστώ κάτι φανερό, αποκαλύπτω »[Βλ. Liddell and Scott, Μέγα λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, μεταφρασθέν εκ της αγγλικής εις την ελληνηνικήν υπό Ξενοφώντος Π. Μόσχου, Καθηγητού, διά πολλών δέ Βυζαντινών ιδίως λέξεων καί φράσεων πλουτισθέν και εκδοθέν επιστασία Μιχαήλ Κωνσταντινίδου, Εκδόσεις Σιδέρης, Αθήνα α.χ., λήμμα « μηνύω », τ. Γ΄, σελ.157.]

Στην προκειμένη περίπτωση το όνομα του Αντιχρίστου δεν αναφέρεται ακριβώς, με σαφήνεια, αλλά «μηνύεται », δηλαδή καθίσταται γνωστό μ’ ένα τρόπο διαφορετικό απ’ το συνηθισμένο, γνωστοποιείται, φανερώνεται με μυστικό τρόπο μέσω ενός αριθμού [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού καί Αντιχρίστου, XLVIII, σελ. 213, «πῶς τό ἅγιον πνεῦμα δι᾿ ἀριθμοῦ καί τό ὄνομα αὐτοῦ μυστικῶς ἐδήλωσεν », LIV, σελ. 216 « τοῦ δέ ὀνόματος αὐτοῦ μυστικῶς σεσημασμένου »,« Εις τον Δανιήλ », IL, σελ. 104 « καί τό τούτου ὄνομα δι᾿ ἀριθμοῦ μυστικῶς Ἰωάννης ἐν τῇ Ἀποκαλύψει ἐφανέρωσεν ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Μ. Αθανασίου, αμφιβαλλόμενα, Σύνοψις Αγίας Γραφής,P.G. 28, 429, « Εἶτα ἑώρακεν θηρίον … τό δέ ὄνομα αὐτοῦ οὐκ ἐδήλωσεν, ἀλλά τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ χξς ».]

Και ο αριθμός αυτός δεν είναι άλλος απ’ τον αριθμό του ονόματος του Αντιχρίστου,  τον αριθμό εξακόσια εξήντα έξι.

Το ερώτημα που, αμέσως, προκύπτει είναι, για ποιό λόγο το όνομα του Αντιχρίστου μηνύεται μ’ αυτόν τον συγκεκριμένο αριθμό και όχι με κάποιον άλλο.

Και η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δεν είναι άλλη απ’ το ότι ο αριθμός αυτός « περιέχει », φέρει δηλαδή μέσα του, το όνομα του Αντιχρίστου .

Το όνομα του Αντιχρίστου θα είναι ισόψηφο με τον αριθμό εξακόσια εξήντα έξι [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « πολλά γάρ εὑρίσκομεν ὀνόματα τούτῳ τῷ ἀριθμώ ἰσόψηφα περιεχόμενα ».]

Η αριθμητική του αξία θα είναι εξακόσια εξήντα έξι.

Πιο απλά, αν θεωρήσουμε τα γράμματα που συνθέτουν και σχηματίζουν το όνομα του Αντιχρίστου ως αριθμούς, και  στη συνέχεια τα προσθέσουμε, τότε το άθροισμα που προκύπτει, η αριθμητική αξία του ονόματος, όπως συνηθίζεται και έχει επικρατήσει να λέγεται, είναι εξακόσια εξήντα έξι.

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρονται οι ίδιες απόψεις.Όπως, χαρακτηριστικά, γράφει ο Αρέθας, η «γνώσις», η γνωστοποίηση δηλαδή ενός ονόματος γίνεται με δύο τρόπους. 

Ή με την αναφορά, την παράθεση αυτού του ιδίου του ονόματος αυτούσιου, ή μ’ έναν αριθμό. « Διττή δέ τούτου ἡ γνῶσις, ἤ διά προφορᾶς αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος, ἤ διά ψήφου » [Αρέθα, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384.]  , σημειώνει χαρακτηριστικά.

Έτσι, λοιπόν, και ο ευαγγελιστής Ιωάννης δεν μας δίνει αυτούσιο το όνομα του Αντιχρίστου, μας δίνει, όμως, τον αριθμό του ονόματός του.

Αυτός ο αριθμός, όπως αναφέρεται στην Αποκάλυψη και τους Πατέρες, είναι ισοδύναμος του ιδίου του ονόματος του Αντιχρίστου .

iv) Πώς προκύπτει ο αριθμός του ονόματος

Ο υπολογισμός γίνεται με την ελληνική μέθοδο αρίθμησης της εποχής, « κατά τήν τῶν Ἑλλήνων ψήφον»[Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,1, σελ. 371.]  , όπως σημειώνει ο Ιππόλυτος.

Είναι γνωστό ότι κάθε στοιχείο της ελληνικής αλφαβήτου χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει εκτός από κάποιο γράμμα και έναν αριθμό.

Έτσι π.χ. το στοιχείο “ γ ” παρίστανε εκτός απ το γράμμα “ γ ” και τον  αριθμό τρία. Κάθε λέξη, λοιπόν, είχε και μια αντίστοιχη αριθμητική αξία, που προέκυπτε απ’ την άθροιση των αριθμών που αντιπροσώπευαν τα γράμματα που αποτελούσαν τη συγκεκριμένη λέξη.

Αυτό ίσως είναι δύσκολο να το αντιληφθεί κάποιος που από μικρός έχει μάθει να χρησιμοποιεί το αραβικό σύστημα αρίθμησης. Ωστόσο, πρέπει να αναλογιστούμε πως για τους ανθρώπους που από μικροί χρησιμοποιούσαν τα στοιχεία της ελληνικής αλφαβήτου για να δηλώσουν όχι μόνο τα γράμματα αλλά και τους αριθμούς, ένας τέτοιος συλλογισμός, μια τέτοια αναγωγή, ένας τέτοιος συνειρμός ήταν κάτι το απόλυτα φυσιολογικό και αυτονόητο [Αυτή η σύνδεση γραμμάτων και αριθμών επιβίωσε μέχρι τις μέρες μας. Κατά τον Ifrah « δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι τα ρήματα “ compter ” ( λογαριάζω ) και “ conter ” ( διηγούμαι ) έχουν συχνά την ίδια ετυμολογική ρίζα. Στα γερμανικά είναι “ zahlen ” και “ erzahlen ”. Στα ολλανδικά λένε “ tellen ” και “ vertellen ”. Στα Ιταλικά, Ισπανικά,Πορτογαλικά λένε “ contar ” και για τις δύο έννοιες. Στα παλιά γαλλικά το ρήμα “ conter ” εχρησιμοποιείτο και για τις δύο έννοιες επίσης. Και στα εβραϊκά το ρήμα “ saphor ” έχει την ίδια ρίζα με το “ saper ”. Βλ. σχετικά Ifrah Georges, Παγκόσμια Ιστορία των Αριθμών, Η ιστορία μιας μεγάλης Ανακάλυψης, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Αθήνα, α.χ., σελ. 205-9.]

Η απόδοση αριθμητικών τιμών στα γράμματα κάθε άλλο παρά ασυνήθιστη ήταν στην αρχαιότητα.Στην πραγματικότητα, ήταν κάτι τόσο συνηθισμένο, ώστε χρησιμοποιούνταν και σε επιγραφές σε τοίχους. Είναι γνωστές οι επιγραφές σε τοίχους της Πομπηίας και της Περγάμου « Φιλῶ ἡς ὁ ἀριθμός ρμε (145) και « Αμέριμνος ἐμνήσθη Ἀρμονίας τῆς ἰδίας κυρίας ἐπ’ ἀγαθῷ, ἧς ὁ ἀριθμός με ( 45 ) [Μ. Farbridge, Studies in Biblical and Semetic Symbolism, ( Hobaken, NJ:ktav Publishing House, 1970, σελ. 95. Σ’ αυτές τις επιγραφές έχουμε αντικατάσταση της λέξης με τον αριθμό ώστε αυτή η λέξη εν μέρει να αποκρύπτεται και εν μέρει να γνωστοποιείται.]

Ο Ιστορικός Σουητώνιος έχει καταγράψει μια επιγραφή που είχε εμφανιστεί σε τοίχους της Ρώμης και αναφερόταν στη μητροκτονία του Νέρωνα. « Μέτρα τις αριθμητικές τιμές των γραμμάτων του ονόματος του Νέρωνα και του “ δολοφόνησε την ίδια του την μητέρα ( ιδίαν μητέρα απέκτεινε ) ”. Θα δεις πως το άθροισμά τους είναι το ίδιο » [Σουητώνιος, Νέρων, ΧΧΧΙΧ,2, The twelve Caesars, London, Penguin, 1975, σελ. 235-6.  Βλ. και Ifrah Georges,Παγκόσμια Ιστορία των Αριθμών, Η ιστορία μιας μεγάλης Ανακάλυψης, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Αθήνα, α.χ., σελ.206. Στην Αρχαία Ελλάδα και όχι μόνο θεωρούνταν πως μέσω της ισοψηφίας υπήρχε η δυνατότητα πρόβλεψης του μέλλοντος.]

Ο Λεωνίδας ο Αλεξανδρεύς, που έζησε τον 1ο μ.Χ. αιώνα, δημιούργησε στιχουργήματα ενός εντελώς ιδιαίτερου τύπου· τα ισόψηφα δίστιχα και επιγράμματα.Ένα δίστιχο ήταν ισόψηφο, αν το άθροισμα των αριθμητικών αξιών των γραμμάτων που συνέθεταν τον πρώτο στίχο ήταν ίσο με εκείνο του δευτέρου. Ένα επίγραμμα, πάλι, ήταν ισόψηφο, όταν όλα τα δίστιχα που περιείχε ήταν κι εκείνα ισόψηφα [Βλ.Ifrah Georges, Παγκόσμια Ιστορία των Αριθμών, Η ιστορία μιας μεγάλης Ανακάλυψης, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Αθήνα, α.χ., σελ 205.]

Ισοψηφικά δημιουργήματα άφησε και ο Νίκων ο Περγαμηνός, πατήρ του Ιατρού Γαληνού ενώ ο Απολλώνιος ο Μαθηματικός εφήρμοσε την ισοψηφία  στα  μαθηματικά. Ισοψηφικοί  ελεγειακοί  στίχοι  σκαλισμένοι  σε  μάρμαρο υπάρχουν  και  στο  Ναό  της  Ορθίας  Αρτέμιδος  στη  Σπάρτη [Βλ. Ψυχογιού Δημητρίου, Οι λέξεις και οι αριθμοί, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2004, σελ. 61. Όπως σημειώνει ο Ψυχογιός, « ο Απολλώνιος ο Μαθηματικός έθεσε το μαθηματικό πρόβλημα: “ Έστω ο στίχος “ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΚΛΕΙΤΕ ΚΡΑΤΟΣ ΕΞΟΧΟΝ ΕΝΝΕΑ ΚΟΥΡΑΙ “. Με πόσο ισούται το γινόμενο όλων των στοιχείων του στίχου; ” » ( ο.π. σελ. 61 ). Γενικά για την ισοψηφία βλ. Ψυχογιού Δημητρίου, ο.π., σελ. 59-63.]

Η  αντιστοιχία  λοιπόν γραμμάτων-αριθμών χρησιμοποιούνταν ευρύτατα απ’ όλους για ποικίλους λόγους [Βλ. και στο έργο του Kieren Barry, Ελληνική Καμπαλά, Θεσσαλονίκη, 2001, όπου παρατίθενται πολλά παρόμοια παραδείγματα χρήσης της Ελληνικής αντιστοιχίας γραμμάτων – αριθμών, σε διάφορα μέρη του βιβλίου. Αυτό το έργο του Kierren Barry είναι το καλύτερο που βρήκαμε να κυκλοφορεί στην Ελληνική αγορά σχετικά με τη χρήση των αριθμών. Στο έργο του παραθέτει πληθώρα παραδειγμάτων χρήσης της Ελληνικής ισοψηφίας για ποικίλους λόγους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης ισοψηφίας βλ. και στο έργο των Marco Fantuzzi-Richard Hunter, Ο ελικώνας και το μουσείο, Η Ελληνιστική ποίηση απ’ την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως την εποχή του Αυγούστου, Εκδόσεις Πατάκη, 2005, Μετάφραση Δήμητρα Κουκουζίκη, Μαρία Νούσια, Επιμέλεια Θεόδωρος Παπαγγελής, Αντώνιος Ρεγκάκος, σελ. 538-9, όπου παρατίθεται το κείμενα ενός αρχαίου ταφικού επιγράμματος: « Μεγάλη η απορία μου. Γιατί η ταφόπετρα στο πλάι του δρόμου έχει μονάχα δύο Φ από το χέρι του τεχνίτη σμιλεμένα; Άραγε τη γυναίκα που σκεπάζει η γη Χιλιάδα να τη λέγανε με τ’ όνομα; Γιατί το άθροισμα των αριθμών αυτό μας λέει… ».]

Αυτή η αντιστοιχία χρησιμοποιήθηκε και απ’ τον Ιωάννη τον Θεολόγο για τη μυστική φανέρωση του ονόματος του Αντιχρίστου.

Όπως, χαρακτηριστικά, γράφει ο Άγιος Εφραίμ, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, « πρῶτον ἐπέγνω τάς συλλαβάς, καί οὕτως εἰς τά στοιχεῖα διεῖλε τό ὄνομα. Πρῶτον ὠνόμασε τό ὄνομα παρ’ ἑαυτῷ, καί εἶθ’ οὕτως ἐκ τῶν στοιχείων συμβαλῶν τόν ἀριθμόν ἔφη, ὅτι ἑξακόσια ἑξήκοντα ἕξ ἔχει τά στοιχεῖα τήν συμπλήρωσιν » [Εφραίμ του Σύρου έργα, Περί Μετανοίας, Εκδόσεις Το περιβόλι της Παναγίας, τομ. 5ος, Θεσσαλονίκη 1994, σελ.75. Αξίζει να σημειώσουμε πως όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας που αναφέρθηκαν σε ονόματα ισόψηφα του 666 χρησιμοποίησαν την σύνδεση ονόματος-αριθμού του ονόματος με την κλασική ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων- αριθμών. Ένας άλλος τρόπος σύνδεσης ονόματος με αριθμό που χρησιμοποιούνταν στην μαντική βασιζόταν στην εύρεση του πυθμένα του αριθμού του ονόματος. Υπήρχαν διάφορες τέτοιες μέθοδοι. Ο Ιππόλυτος μιλά με ειρωνία γι’ αυτήν την μαντική πρακτική και, αφού αναλύει τους πυθμένες των ονομάτων « Αίας » και « Οδυσσεύς », παρατηρεί:« Κατά μέν τούς ἀριθμούς νικᾷ Αίας, ἡ δ’ ἱστορία Ὀδυσσέα παραδίδωσιν ». Βλ. σχετικά Ιππολύτου, Έλεγχος ψευδωνύμου γνώσεως, Α΄, Δ΄,13-15, Β.Ε.Π.Ε.Σ. σελ. 224-227. Βέβαια, αυτός ο τρόπος σύνδεσης ονόματος- αριθμού δεν χρησιμοποιείται από κανένα Πατέρα της Εκκλησίας για την αποκωδικοποίηση του ονόματος του Αντιχρίστου. Άλλωστε, ο πυθμένας του ονόματος χρησιμοποιούνταν μόνο στην μαντική και όχι για την κωδικοποιημένη γνωστοποίηση ονόματος. Και δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τέτοιο λόγο, γιατί ο πυθμένας είναι πάντα μονοψήφιος αριθμός και πολλά ονόματα έχουν τον ίδιο πυθμένα. Σήμερα, μια παρόμοια μέθοδος σύνδεσης ονόματος-αριθμού χρησιμοποιείται στην αστρολογία. Ο πυθμένας του ονόματος ονομάζεται « αριθμός της ψυχής ». Άλλος τρόπος σύνδεσης ονόματος-αριθμού που χρησιμοποιούνταν στην μαντική ήταν αυτός της απόδοσης στα γράμματα αριθμητικής αξίας κατά την θέση τους στο αλφάβητο ( α = 1, β = 2, … κ = 11, λ = 12 …). Ούτε αυτός ο τρόπος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εύρεση του ονόματος του Αντιχρίστου και για τον λόγο, ότι μ’ αυτήν την αντιστοιχία αριθμών-γραμμάτων ένα όνομα, για να έχει άθροισμα 666, θα πρέπει να αποτελείται από, τουλάχιστον, δύο ντουζίνες γράμματα.]

Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να σημειώσουμε πως σε ολόκληρο σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο χρησιμοποιούνταν γι’ αυτές τις αντιστοιχίες το Ελληνικό Μιλήσιο ή αλφαβητικό σύστημα, το οποίο εξαπλώθηκε παντού με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη Μακεδονική κυριαρχία. Ευρήματα, όπου γίνεται χρήση της Ελληνικής ισοψηφίας έχουν βρεθεί σε Ρωμαϊκές επιγραφές και αιγυπτιακά φυλαχτά, ενώ είναι γνωστό ότι το Ελληνικό αλφαβητικό σύστημα αρίθμησης χρησιμοποιούνταν ακόμη και στον ίδιο το ναό των Ιεροσολύμων [Βλ. Gershon Sholem, Kabbalah and Jerusalem: Keter Publishing House, 1974, σελ. 336-339. Βλ. και Kieren Barry, Ελληνική Καμπαλά, Θεσσαλονίκη, 2001, σελ. 164-179.]

Κάποιοι ερευνητές αναζήτησαν με την μέθοδο της γεματρίας ονόματα ισόψηφα με τον αριθμό 666, γράφοντας κάποιο όνομα ή φράση στα εβραϊκά και χρησιμοποιώντας στη συνέχεια την αντιστοιχία εβραϊκών γραμμάτων και αριθμών.

Κατ’ αρχήν, πρέπει να τονίσουμε πως η εβραϊκή γεματρία αναπτύχθηκε κατ’ επίδρασιν της αντίστοιχης ελληνικής ισοψηφίας όχι νωρίτερα απ’ τον 1ο με 2ο π.Χ. αιώνα, ονομάστηκε γεματρία απ’ την ελληνική λέξη « γεωμετρία » και χρησιμοποιούνταν μόνο στις Ιουδαϊκές κοινότητες. 

Το πόσο περιορισμένη ήταν η χρήση της εβραϊκής αντιστοιχίας γραμμάτων αριθμών στον αρχαίο κόσμο φαίνεται και απ’ το ότι και στην προμασωριτική και στην μασωριτική  γραφή των κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης οι αριθμοί τις περισσότερες φορές παρατίθενται με την ολογράμματη μορφή τους.

Αντίθετα, το Ελληνικό αλφαβητικό σύστημα αρίθμησης ήταν γνωστό σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο.

Ο Ιωάννης έγραψε ένα παγκόσμιο βιβλίο σε μια παγκόσμια γλώσσα και, επομένως, χρησιμοποίησε ένα παγκόσμιο σύστημα αρίθμησης, το Ελληνικό. 

Εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί σε ένα κείμενο που είναι γραμμένο στα Ελληνικά θα πρέπει να εφαρμόζεται η μέθοδος της εβραϊκής γεματρίας. 

Απ’ τη στιγμή που το κείμενο είναι γραμμένο στα Ελληνικά θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητο πως η μέθοδος αντιστοιχίας γραμμάτων – αριθμών που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την ερμηνεία του θα είναι η ελληνική. 

Η αντίθετη άποψη μας φαίνεται όχι μόνο αντιεπιστημονική αλλά και παράλογη [Πρβλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,1, σελ. 371, « καί τοῦ λόγου διδάσκοντος ἡμᾶς ὅτι ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματος τοῦ θηρίου κατά τήν τῶν Ἑλλήνων ψῆφον διά τῶν ἐν αὐτῷ γραμμάτων ἑξακοσίους ἕξει καί ἑξήκοντα καί ἕξ … ».]

Ο Ιωάννης έγραψε το κείμενο στα Ελληνικά, απευθυνόταν σε χριστιανούς που μιλούσαν τα Ελληνικά, επομένως, είναι φυσικό να χρησιμοποίησε και την ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων και αριθμών.

Οι Άγιοι Βικτωρίνος και Ιερώνυμος γράφουν πως το όνομα θα συμπληρώνει τον αριθμό 666 με ελληνικά γράμματα [Βικτωρίνου καί Ιερωνύμου, Ε.Α., CCEL, σελ. 356 και CSEL, σελ. 122-123.]

Ο Άγιος Βέδας, όταν παραθέτει ονόματα ισόψηφα με τον αριθμό 666, αναφέρει μόνο ελληνικές λέξεις [Βλ. Bέδα, Ε.Α., Μarshall σελ. 93-94 και P.L. 93, 172.]

Ο Άγιος Νεόφυτος ο έγκλειστος χρησιμοποιεί την Ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων-αριθμών για το λατινικό όνομα « Βενέδικτος » [Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις Ζ΄, σελ. 232.]

Αυτή είναι η ορθή μέθοδος που υπαγορεύεται τόσο απ’ την λογική και τους ερμηνευτικούς κανόνες της Αγίας Γραφής, όσο και απ’ την πατερική παράδοση.

Πάντως, ακόμη και σήμερα, που η Ελληνική γλώσσα δεν είναι τόσο ευρέως διαδεδομένη, ξένοι συγγραφείς χρησιμοποιούν την Ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων- αριθμών για να ερμηνεύσουν λέξεις λ.χ. αγγλικές στα πλαίσια της ερμηνείας της Αποκάλυψης [Βλ. Texe Marrs, « Η Νέα Εποχή, Τα σκοτεινά μυστικά της », Εκδόσεις Μπίμπης, Θεσσαλονίκη, σελ. 70-1. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την Ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων-αριθμών για να βρει τον αριθμό της αγγλικής λέξης «stellar » ( σημαίνει « ο αστρικός » ή « ο προερχόμενος από τα άστρα » και έχει ως αριθμό τον 666 ), ενώ υποστηρίζει πως « το όνομα του Αντιχρίστου, όταν αυτός παρουσιαστεί θα πάρει παγκόσμια έκταση, και ο Ελληνικός τρόπος αρίθμησης επίσης ».]

Άλλωστε, το αρχαιοελληνικό σύστημα αρίθμησης χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα· κυρίως, στον χώρο της Εκκλησίας, όπου π.χ. όλες οι πλάκες που αναφέρουν την χρονολογία κατασκευής ενός ναού ή μιας κρήνης δίνουν την χρονολογία με τον αρχαιοελληνικό σύστημα.Χρησιμοποιείται, επίσης, σε διάφορα βιβλία για την αρίθμηση των κεφαλαίων ή και των σελίδων [Βλ.  π.χ.  Eco  Umberto,  «  Η  Αποκάλυψη  του  Ιωάννη,  Παλίμψηστο  στον  Beato  της  Liebana  »,  Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1995, Μετάφραση Ιωαννίδης Θεόδωρος, « Σχόλια στην Αποκάλυψη ». Πρόσφατα, η υπόθεση της αντιστοιχίας ελληνικών γραμμάτων και αριθμών ήρθε στο προσκήνιο της επικαιρότητας με αφορμή την θεωρία του μαθηματικού Ελευθερίου Αργυροπούλου που δίνει μεταφυσική αξία στην Ελληνική γλώσσα θεωρώντας πως μπορεί κάποιος να προβλέψει το μέλλον με βάση τους συνδυασμούς « λεξαρίθμων », όπως τους ονομάζει ( Βλ. . Μάλιστα, κυκλοφόρησε και ειδικό ηλεκτρονικό πρόγραμμα σε cd-rom που δίνει αυτόματα τον αριθμό που αντιστοιχεί σε  οποιαδήποτε  Ελληνική  λέξη.  Παρόμοια  προγράμματα  μπορεί  κάποιος  να  βρει  και  σε  διάφορες ιστοσελίδες, Ελληνικές  ή  ξένες  για  την  Ελληνική  ή  για  άλλη  γλώσσα,  (  βλ.  π.χ.  στο  www.apologitis.com  ).  Στην  αγορά κυκλοφορεί, τέλος, και λεξαριθμικό λεξικό ( Μαρκάτου Μ. Κοσμά, Το ισοψηφικόν λεξικόν της ελληνικής γλώσσης, Εκδόσεις Ελληνικός Λόγος, Λάρισα 2005 ). Η θεωρία του Αργυροπούλου είναι τελείως αστήρικτη και αυτό αποδεικνύεται και από το ότι μπορεί κάποιος να βρει δύο λέξεις ή φράσεις με αντίθετη έννοια αλλά τον ίδιο « λεξάριθμο ».]

Η σύνδεση απ’ τον Ευαγγελιστή Ιωάννη του ονόματος του Αντιχρίστου με τον αριθμό  εξακόσια  εξήντα  έξι  συμβάλλει  στην  διατήρηση  του  ενδιαφέροντος  γύρω απ’ αυτήν την αντιστοιχία αριθμών και γραμμάτων [Το ενδιαφέρον για την ισοψηφία ποτέ δεν εξέλιπε. Παραδείγματα ισοψηφίας στον Ευρωπαϊκό μεσαίωνα αλλά και στις αραβικές χρονογραφίες βλ. στο έργο του Ifrah Georges, Παγκόσμια Ιστορία των Αριθμών, Η ιστορία μιας μεγάλης Ανακάλυψης, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Αθήνα α.χ., σελ. 207-8.]

v) Η αναζήτηση του ονόματος του Αντιχρίστου με βάση τον αριθμό εξακόσια εξήντα έξι.

Όπως, ήδη, έχουμε επισημάνει, δεν έχουμε τέλεια και απόλυτη γνώση του ονόματος του Αντιχρίστου  παρά μόνο σχετική μέσω του αριθμού του ονόματός του.

Γνωρίζουμε τον αριθμό  του  ονόματος  αλλά  δε  γνωρίζουμε  αυτό  καθεαυτό  το  όνομα. 

Γνωρίζουμε την αριθμητική αξία του ονόματος, όμως, δεν γνωρίζουμε ποιο, ακριβώς, θα είναι το όνομα του Αντιχρίστου.

Oι Πατέρες τονίζουν ιδιαίτερα τη σχετικότητα της γνώσης που μας έχει αποκαλυφθεί και αποτρέπουν τους πιστούς απ’ το να ασχολούνται με την αναζήτηση ονομάτων που φέρουν τον αριθμό 666.

Είναι ασφαλέστερο και πιο ακίνδυνο να περιμένουμε την έκβαση της προφητείας παρά να στοχαζόμαστε επίμονα και να προσπαθούμε να μαντέψουμε ονόματα που τυχαίνει να φέρουν αυτόν τον αριθμό [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V., 30, 3, σελ. 378-380, « Ἀσφαλέστερον οὖν καί ἀκινδυνότερον τό περιμένειν τήν ἔκβασιν τῆς προφητείας ἤ τό καταστοχάζεσθαι καί ὑπομαντεύεσθαι ὀνόματα τά τυχόντα ». Δεν είναι άσκοπο να επισημάνουμε πως η σημερινή αριθμολαγνεία σχετικά με τον αριθμό 666 που παρατηρείται σε ορισμένους χριστιανικούς κύκλους βρίσκεται σε αντίθεση με αυτήν την θέση του Αγίου Ειρηναίου.]  

Η πλήρης και απόλυτη αποκάλυψη του ονόματος του Αντιχρίστου δεν θα συμβεί παρά μόνο μετά την έλευσή του και την εμφάνισή του στο προσκήνιο της ιστορίας.

Όταν λοιπόν έλθει ο Αντίχριστος, τότε θα αποκαλυφθεί και το όνομά του [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού καί Αντιχρίστου », L, σελ. 214 – 215, « Τῶν γάρ καιρῶν ἐπιγινομένων καί αὐτός περί οὗ ταῦτα προείρηται φανερωθήσεται καί τό ὄνομα δήλως πᾶσι σημανθήσεται ».] : «Αναφανέντος γαρ αυτού δείξει ο καιρός το ζητούμενον» [Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, Β.Ε.Π.Ε.Σ., σελ. 214.] ,σημειώνει ο Ιππόλυτος.

Άλλωστε, όσα ονόματα κι αν βρεθούν να έχουν αυτόν τον αριθμό – και μπορούν να βρεθούν πολλά [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « Πολλά γάρ εὑρίσκομεν ὀνόματα τούτῳ τῷ ἀριθμῷ ἰσόψηφα περιεχόμενα, οἷον ὡς φέρε εἰπεῖν τό…καί γάρ καί αὐτό τῇ αὐτῇ ψήφῳ ἐμπεριέχεται, καί ἕτερα πλείονα εὑρεθῆναι δυνάμενα ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Οικουμενίου Ε.Α., VIII, σελ. 193 « Σημαίνει δέ γε οὗτος ὁ ἀριθμός καί ἄλλα μέν πολλά κύριά τε καί προσηγορικά ὀνόματα, σημαίνει δέ καί ταῦτα ».] - πάντοτε  θα εξακολουθεί   να παραμένει μετέωρο το ίδιο  ερώτημα,ποιο, ακριβώς, απ’ όλα τα ονόματα, που έχουν βρεθεί αριθμό, θα έχει, τελικά, ο Αντίχριστος, όταν έλθει [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30, 3, σελ. 380, « πολλῶν ὀνομάτων εὑρεθῆναι δυναμένων ἐχόντων τόν προειρημένον ἀριθμόν, καί οὐδέν ἧττον μενεῖ αὕτη ἡ ζήτησις. Εἰ γάρ πολλά ἐστι τά εὑρισκόμενα ὀνόματα ἔχοντα τόν ἀριθμόν, ποῖον ἐξ αὐτῶν φορέσει ὁ ἐρχόμενος ζητηθήσεται ».] 

Ωστόσο, οι Πατέρες αναφέρουν κάποια ονόματα που περιέχουν τον αριθμό 666 ως πιθανά ονόματα του Αντιχρίστου.

Η παράθεση των ονομάτων γίνεται για δύο λόγους. 

Πρώτον, χάριν παραδείγματος [Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « ὡς φέρε εἰπεῖν τό Τειτάν ἐστιν ».]  

Και, δεύτερον, για να καταδειχθεί, ότι η παρότρυνση προς τους πιστούς να μην αναζητούν ονόματα ισόψηφα με τον αριθμό 666 δεν γίνεται, διότι, τάχα, δεν υπάρχουν τέτοια ονόματα, αλλά εξ αιτίας του προς τον Θεό φόβου και του ζήλου της αληθείας [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30, 3, σελ. 381, « Ὅτι δε οὐ δι᾿ ἀπορίαν ὀνομάτων ἐχόντων τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ λέγομεν ταῦτα, ἀλλά διά τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ λέγομεν ταῦτα, ἀλλά διά τόν προς Θεόν φόβον καί τόν ζῆλον τῆς ἀληθείας, τό γε ΕΥΑΝΘΑΣ ὄνομα ἔχει τόν ζητούμενον ἀριθμόν … ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρεται και τρίτος λόγος. Τα ονόματα αναφέρονται « γυμνασίας χάριν », δηλαδή σαν ένα είδος εξάσκησης για να γνωρίζουν οι χριστιανοί της εποχής του Αντιχρίστου τον τρόπο σύνδεσης του ονόματος του Αντιχρίστου με τον αριθμό του ονόματός του, για να μπορέσουν να καταλάβουν ποιός είναι, όταν έλθει. Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ, σελ. 340, « Ὡς ἐν γυμνασίας τε λόγῳ πολλά ἔστιν εὑρεῖν,  κατά  τόν  μακάριον  Ἱππόλυτον  καί  ἑτέρους,  ὀνόματα  τόν  ἀριθμόν  τοῦτον  περιέχοντα,προσηγορικά τέ καί κύρια ». Και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ, σελ. 384, « Διόπερ γυμνασίας χάριν ἐπανελέσθαι οὐκ ἄκαιρον, τά τήν ψῆφον ἐπιφερόμενα ὀνόματα κύριά τε καί προσηγορικά ».]

Η αναφορά των ονομάτων γίνεται με εμφανή αμφιβολία και σαφή επίγνωση της πιθανότητας κανένα από αυτά να μην είναι το όνομα του Αντιχρίστου.

Ο λόγος τους διατυπώνεται με κάποιο δισταγμό.Όπως, χαρακτηριστικά, λέγει ο Ιππόλυτος: « πλήν ὅσον νοοῦμεν ἀμφιβάλλοντες λέγωμεν » [Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214. Ο Οικουμένιος χρησιμοποιεί δύο φορές το σύνδεσμο «ίσως ». Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193, « Ἴσως γάρ οὕτως ἑαυτόν ὠνόμασεν ….Τούτοις γάρ ἴσως τοῖς ὀνόμασιν … ».] 

vi) Παραδείγματα ονομάτων που φέρουν τον αριθμό 666.

1) ΕΥΑΝΘΑΣ

Το αναφέρουν οι Άγιοι Ειρηναίος Λυώνος, Ιππόλυτος και Νεόφυτος ο έγκλειστος [Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις ζ΄, σελ. 232.]

Η αριθμητική αξία των γραμμάτων του ισούται με 666, ωστόσο παρατίθεται με αμφιβολία.

«Ἔχει τον ζητούμενον ἀριθμόν, ἀλλ οὐδέν περί τούτου ἡμεῖς διαβεβαιούμεθα » [Ιππολύτου Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « Ἤ τό Εὐάνθας », και Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 381.] , γράφει ο Ιππόλυτος. Σημαίνει « ο ανθηρός ». Άλλες μορφές του ονόματος που απαντώνται συχνότερα είναι οι « Ευάνθις » και « Ευάνθιος ».

Πιο γνωστά είναι τα θηλυκά αντίστοιχα του ονόματος, τα «Ευάνθεια», «Ευάνθη», και, κυρίως, το «Ευανθία», που επιβίωσε μέχρι τις ημέρες μας.

2) ΛΑΤΕΙΝΟΣ

Το αναφέρουν οι Άγιοι Ειρηναίος Λυώνος, Ιππόλυτος και Νεόφυτος ο έγκλειστος [Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις ζ΄, σελ. 232.] και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία οι Ανδρέας, Αρέθας και Νικήτας ο Παφλαγών [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, « Λατεῖνος ὁμοίως διά διφθόγγου », και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384 και Νικήτα Παφλαγόνος, Προς τους εν τη Δύσει επισκόπους περί συντελείας, ο.π., σελ. 192.] 

Περιέχει τον αριθμό 666, εφ’ όσον όμως γραφεί με το δίφθογγο « ει » [Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340 και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, XIV, σελ.  384. Σ’ αυτό το σημείο δεν

είναι άσκοπο να αναφέρουμε πως καταστρατήγηση της ορθογραφίας έχουμε και για λόγους ποιητικούς, όπως π.χ. στα ομηρικά έπη για την επίτευξη του σχηματισμού του δακτυλικού εξαμέτρου ή σε άλλα ποιητικά κείμενα για να ταιριάξει η ακροστιχίδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τελευταίας περίπτωσης είναι το «Ἴδον παῖδες Χαλδαίων» του Ακαθίστου Ύμνου.] 

Σύμφωνα με τον Άγιο Ειρηναίο αυτό το όνομα είναι πολύ πιθανό – « και πάνυ ἀξιόπιστον ἐστίν » [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 381.] - ενώ ο Άγιος Ιππόλυτος εμφανίζεται σχεδόν βέβαιος πως αυτό θα είναι το όνομα του Αντιχρίστου [Βλ. Ιππολύτου « Περί Χριστού καί περί του Αντιχρίστου », L, σελ. 214 – 215, « Ἀλλ᾿ ἐπειδή προέφθημεν λέγοντες, ὅτι ἐθεραπεύθη ἡ πληγή τοῦ θηρίου τοῦ πρώτου καί ποιήσει λαλεῖν τήν εἰκόνα, τουτέστιν ἴσχυσε, φανερόν δέ πᾶσίν ἐστιν ὅτι οἱ κρατοῦντες ἔτι νῦν εἰσι Λατεῖνοι, εἰς ενός οὖν ἀνθρώπου ὄνομα μεταγόμενον γίνεται Λατεῖνος, ὥστε οὔτε προκηρύσσειν δεῖ, ὡς ὄντως τοῦτον ὄν, οὔτε πάλιν ἀγνοεῖν ὅτι μή ἄλλως δύναται λέγεσθαι, « ἔχοντας δέ τό μυστήριον τοῦ Θεοῦ ἐν καθαρᾷ καρδία », μετά φόβου φυλάσσειν πιστῶς τά ὑπό τῶν μακαρίων προφητῶν προειρημένα, ἵνα γινομένων αὐτῶν προειδότες μή σφαλλώμεθα. Τῶν γάρ καιρῶν ἐπιγινομένων καί αὐτός περί οὗ ταῦτα προείρηται φανερωθήσεται καί τό ὄνομα δήλως πᾶσι σημανθήσεται ».] 

Αυτή η θέση τους στηρίζεται στο γεγονός πως η Ρωμαϊκή βασιλεία, απ’ την οποία θα προέλθει ο Αντίχριστος, ήταν τότε λατινική.

Γράφει ο Ειρηναίος:  «  Ἀλλά  μην  καί  τό  ΛΑΤΕΙΝΟΣ  ὄνομα  ἔχει  τόν  τῶν  ἑξακοσίων ἑξήκοντα ἕξ ἀριθμόν, καί πάνυ ἀξιόπιστον ἐστίν, ἐπεί καί ἡ ἐσχάτη βασιλεία τοῦτο ἔχει τό ὄνομα. Λατίνοι γάρ οἱ νῦν κρατοῦντες » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 381.] 

Ωστόσο, ούτε αυτό το όνομα είναι απόλυτα βέβαιο. Έτσι, δεν θα πρέπει να προκηρύσσουμε ότι αυτό θα είναι το όνομα του Αντιχρίστου. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Ειρηναίος « ἀλλ᾿ οὐκ ἐν τούτω ἡμεῖς μεγαλοφρονήσωμεν » [Ειρηναίου Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 383.] 

3) ΤΕΙΤΑΝ

Αναφέρεται απ’ τους Αγίους Ειρηναίο, Ιππόλυτο, Βέδα, και Νεόφυτο τον έγκλειστο [Βλ. Ειρηναίου, ο.π., Ιππολύτου, Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 214, « Πολλά γάρ εὑρίσκομεν ὁνόματα τούτω τῷ ἀριθμῷ ἰσόψηφα περιεχόμενα, οἷον ὡς φέρε εἰπεῖν τό Τειτάν ἐστιν, ἀρχαῖον καί ἔνδοξον ὄνομα », Βέδα, Ε.Α., P.L. 172 και Μarshall, σελ. 93-94, Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις ζ΄, σελ. 232. Αναφέρεται, επίσης, στις δύο μεταγενέστερες διορθώσεις της ερμηνείας του Βικτωρίνου. Βλ. Βικτωρίνου και Ιερωνύμου, Ε.Α., CSEL, σελ. 124-125 και CCEL, σελ. 356-7.] 

Για τον Άγιο Ειρηναίο το « τειτάν » είναι το πιθανότερο απ’ όσα ονόματα αυτός γνωρίζει.  «Πάντων  τῶν  παρ᾿  ἡμῖν  εὐρισκομένων  ὀνομάτων ἀξιοπιστότερον» [Για τον Άγιο Ειρηναίο το « τειτάν » είναι το πιθανότερο απ’ όσα ονόματα αυτός γνωρίζει.  «  Πάντων  τῶν  παρ᾿  ἡμῖν  εὐρισκομένων  ὀνομάτων ἀξιοπιστότερον»],σημειώνει. 

Αναφέρει επτά λόγους.

1. Πρώτον, διότι περιέχει τον αριθμό 666 [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 383, « καί γάρ τόν προειρημένον ἀριθμόν ἔχει ἐν ἑαυτώ ».]
2. Δεύτερον, διότι αποτελείται, από εξι γράμματα [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 383, « και γραμμάτων ἐστίν ἕξ, ἑκάστης συλλαβῆς ἐκ τριῶν γραμμάτων συνεστηκυίας ».]
3. Τρίτον, διότι είναι αρχαίο όνομα [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 383, « και ἀρχαῖον ». Πρβλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L,σελ. 214] 
4. Τέταρτον, διότι είναι όνομα που μέχρι τώρα δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί για να δηλώσει ούτε κάποιον Ρωμαίο βασιλέα, ούτε κάποιο είδωλο που προσκυνείται με δημόσια συμμετοχή απ’ τους Έλληνες ή τους βαρβάρους. Είναι σα να περιμένει κάποιον να το χρησιμοποιήσει [Βλ. Ειρηναίου , Έλεγχος, V, 30,3, σελ.383, « καί ἀποκεχωρισμένον. Οὔτε γάρ τῶν καθ’ ἡμᾶς βασιλέων τις ἐκλήθη Τιτάν, οὔτε τῶν δημοσία προσκυνουμένων εἰδώλων παρ᾿ Ἐλλησί τε καί βαρβάροις ἔχει το ὄνομα τοῦτο ».] 
5. Πέμπτον, διότι είναι όνομα « θεσπέσιο », θεϊκό. Ενέχει μια θεϊκή ποιότητα, έννοια, σημασία. Άλλωστε και ο ήλιος καλούνταν « τιτάνας » απ’ τους  ρωμαίους αυτοκράτορες [Βλ. Ειρηναίου , Έλεγχος, V, 30,3, σελ. 383, « καί θεσπέσιον δοκεῖ παρά πολλοῖς εἶναι το ὄνομα, ὥστε και τον ἥλιον Τιτᾶνα καλεῖσθαι ὐπό τῶν νῦν κρατούντων ».] 
6. Έκτον, διότι είναι όνομα που υποδηλώνει κάποιον που θα επιφέρει τιμωρία και εκδίκηση.Υπ’ αυτήν την έννοια ταιριάζει στον Αντίχριστο που θα προσποιηθεί ότι θα πάρει δήθεν εκδίκηση για λογαριασμό όσων υποφέρουν [Βλ. Ειρηναίου , Έλεγχος, V, 30,3, σελ. 383, « καί φανέρωσίν τινα περιέχει τιμωρίας καί ἐκδίκησιν ἐπάγοντος, ὅτι ἐκεῖνος προσποιεῖται τούς κακουχουμένους ἐκδικῆσαι ».] 
7. Και, έβδομον, διότι είναι όνομα βασιλικόν και τυραννικόν [Βλ. Ειρηναίου , Έλεγχος, V, 30,3, σελ. 383, « Ἄλλως τε και βασιλικόν, μᾶλλον δε καί τυραννικόν τό ὄνομα ».] 

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως ο Ειρηναίος, παρά το ότι θεωρεί πως είναι πολύ πιθανό να είναι αυτό το όνομα του Αντιχρίστου, τελικά, δεν διακινδυνεύει γι’ αυτό ούτε αποφαίνεται με βεβαιότητα πως αυτό το όνομα θα φέρει ο Αντίχριστος, όταν έλθει. Και αυτό, διότι γνωρίζει πως, αν έπρεπε να αποκαλυφθεί το όνομα του Αντιχρίστου, θα είχε αποκαλυφθεί απ’ τον ίδιο τον Ιωάννη τον Θεολόγο που είδε την Αποκάλυψη. «Τοσαύτην οὖν ἔχοντος πιθανότητα τοῦ ὀνόματος», σημειώνει χαρακτηριστικά, «ὥστε ἐκ πολλῶν συλλογίζεσθαι ἡμᾶς μη ἄρα Τιτάν καλοίτο ὁ ἐρχόμενος, ἡμεῖς γε μέντοι οὐκ ἀποκινδυνεύομεν περί αὐτοῦ οὐδέ βεβαιωτικῶς ἀποφαινόμεθα τοῦτο ἕξειν αὐτόν το ὄνομα, εἰδότες ὅτι, εἰ ἔδει ἀναφανδόν ἐν τῶ νῦν καιρῶ κηρύττεσθαι το ὄνομα αὐτοῦ, δι᾿ ἐκείνου ἄν ἐρρέθη τοῦ και την Ἀποκάλυψιν ἑωρακότος » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3, σελ. 383-385.] 

Ο Άγιος Βέδας επισημαίνει πως η λέξη « τιτάν » σημαίνει « γίγας » και προσθέτει πως θεωρείται ότι ο Αντίχριστος θα οικειοποιηθεί αυτό το όνομα καθώς θα έχει υπερβεί σε δύναμη κάθε άλλον, ενώ θα καυχιέται πως σ’ αυτόν αναφέρεται ο λόγος του ψαλτηρίου « ἀγαλλιάσεται ὡς γίγας δραμεῖν ὁδόν αὐτοῦ. Ἀπ’ ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἔξοδος αὐτοῦ… » [Ψαλμοί 18,6-7. Βλ. και Βέδα, Ε.Α., ο.π..] 

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία το « τειτάν » αναφέρεται και απ’ τους Οικουμένιο, Ανδρέα, Αρέθα, Ησύχιο τον Αλεξανδρινό λεξικογράφο και Νικήτα τον Παφλαγόνα [ Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., σελ. 193 « Εἰ γάρ ἀπό τῆς τείσεως ὁ Τειτάν - ἔστι δέ τό ῥῆμα « τείνω » καί ὁ μέλλων « τενῶ » -, εἰκότως δίφθογγον γραπτέον αὐτῷ », Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340 « Τειτάν, ἐκ τοῦ τείνω, καθ’ Ἰππόλυτον » Αρέθα ΛΗ΄, XIV, σελ. 384 « Τειτᾶν. Καί ἀπό τοῦ τενῶ μέλλοντος, ὡσπερ καί ἀπό τοῦ σπερῶ, σπόρος ». 

Και ο Άγιος Νεόφυτος ο έγκλειστος αναφέρει αυτό το όνομα, μαζί με τα άλλα αρχαία πιθανά ονόματα του Αντιχρίστου « Ευανθάς », « Λατείνος », και « Βενέδικτος ». Βλ. και Hesychius Lexicogr., Lexicon. ( Π-Ω ), ed. M. Schmidt, Hesychii Alexandrini Lexicon, Amsterdam:1965 « ταυ.971. Τιτάν: Παιδεραστής. [ Καί τό τοῦ ἀντιχρίστου ὄνομα ] », και Νικήτα Παφλαγόνος, Προς τους εν τη Δύσει επισκόπους περί συντελείας, ο.π., σελ. 192.] Η πρώτη συλλαβή γράφεται με δίφθογγο « ει » [ Βλέπε Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,3 σελ. 383, « Ἀλλά μην και το ΤΕΙΤΑΝ, τῆς πρώτης συλλαβῆς διά δύο φωνηέντων τοῦ τε ἔ ψιλού και τοῦ ἰώτα γραφομένης ».]

Ο Οικουμένιος επισημαίνει πως η λέξη « τιταν » γράφεται με « ι », θεωρεί όμως πως είναι δυνατόν να γραφεί και με δίφθογγο « ει », εφ’ όσον ετυμολογηθεί απ’ το ρήμα « τείνω ».

4) « ΑΝΤΕΜΟΣ ».

Αναφέρεται απ’ τον Άγιο Βέδα και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία απ’ τον Πριμάσιο και τον συγγραφέα της μεταγενέστερης αναθεώρησης της ερμηνείας του Βικτωρίνου, που είναι γνωστή ως « S » [Βλ. Recensio S, CSEL 49, σελ. 125 και 127.] Ερμηνεύεται απ’ τους Πριμάσιο και Άγιο Βέδα ως « αντίθετος στην τιμή » [Βέδα, Ε.Α., ο.π.. Το σχετικό απόσπασμα απ’ την ερμηνεία του Πριμασίου βλ. στο Weinrich William ( ed. ), Revelation, Ancient Christian Commentary on scripture, New Testament, XII, Intervarsity Press, 2005, σελ. 212] 

5) « ΑΡΝΟΥΜΕ »

Είναι το μοναδικό ρήμα που συναντάμε στην ορθόδοξη παράδοση ως όνομα του Αντιχρίστου. Αναφέρεται απ’ τον Άγιο Βέδα [Βλ. Βέδα, Ε.Α., P.L. 93, 172 και Marshal, σελ. 94. Βλ. και Weinrich William, ο.π., σελ. 212. Αναφέρεται, επίσης,και από άλλους δυτικούς ερμηνευτές. Βλ. σχετικά Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 88.] και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία απ’ τον Πριμάσιο. Ως τελευταίο γράμμα της λέξης τίθεται το « ε » αντί του ορθού « αι », προφανώς, για να προκύψει ο αριθμός 666. Ο Άγιος Βέδας σημειώνει πως η λέξη « αρνούμαι » περιγράφει τόσο τον χαρακτήρα του Αντιχρίστου όσο και την σκαιότητα του έργου του [Βέδα, Ε.Α., ο.π.. Βλ. και Weinrich William, ο.π., σελ. 212.] 

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρεται στο « Περί Συντελείας » και άλλα κείμενα [Βλ. Περί Συντελείας, XXVIII, σελ. 287, Δαμασκηνού, Θησαυρός, ο.π., σελ. 354.] 

Ο συγγραφέας του « Περί Συντελείας » παραθέτει την εκδοχή του με επιφύλαξη επισημαίνοντας ότι γράφει αυτό που ο ίδιος θεωρεί πως είναι σωστό, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει με βεβαιότητα πως αυτό θα είναι το χάραγμα του Αντιχρίστου. Υπογραμμίζει πως πολλές λέξεις αναφέρονται στην παράδοση με αυτόν τον αριθμό (666), αλλά, ίσως, να είναι και η λέξη « αρνούμαι ».

Ο λόγος που ο συγγραφέας διατυπώνει αυτή τη συγκεκριμένη εκδοχή θεωρώντας την μάλιστα πιθανότερη απ’ τις άλλες είναι ο βασικός ρόλος της συγκεκριμένης λέξης στους προηγούμενους διωγμούς. Η χρήση της λέξης « αρνούμαι » στους προηγούμενους διωγμούς εκλαμβάνεται απ’ τον συγγραφέα ως ιστορικό προηγούμενο.

Όπως, παλαιότερα, οι χριστιανοί προτρέπονταν απ τους διώκτες τους να αρνηθούν το Χριστό προφέροντας με το στόμα τους αυτήν την λέξη, έτσι και στον έσχατο διωγμό της ιστορίας οι χριστιανοί θα κληθούν να αρνηθούν το Χριστό αποδεχόμενοι ένα χάραγμα με τη λέξη « αρνούμαι ». Το νόημα αυτού του χαράγματος θα είναι το εξής: « Αρνούμαι τον ποιητή του ουρανού και της γης. Αρνούμαι το βάπτισμα, αρνούμαι την λατρεία μου και στη δική σου παράταξη προστίθεμαι και σε σένα πιστεύω ».

Αυτή η εκδοχή παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον αλλά και σημαντική πρωτοτυπία, καθώς είναι η μόνη, όπου η λέξη του χαράγματος – αρνούμε – περιγράφει την ουσία και το νόημα της πράξης του χαράγματος, που είναι η άρνηση. Στην προκειμένη περίπτωση η λέξη που θα χαράσσεται θα δηλώνει αυτό που στην ουσία θα είναι το χάραγμα, δηλαδή την άρνηση. Θα αποδίδει με ακρίβεια το περιεχόμενο της πράξης του χαράγματος.

Για τον συγγραφέα του Περί Συντελείας το χάραγμα, όπως συνιστά άρνηση, έτσι και γράφεται, « αρνούμε ».

6) ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ

Το αναφέρει ο Άγιος Νεόφυτος ο έγκλειστος [Βλ. Νεοφύτου του εγκλείστου, Σαφήνεια, Υπόθεσις ζ΄, σελ. 232.] και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία οι Οικουμένιος, Ανδρέας, Αρέθας και Νικήτας ο Παφλαγών [Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII 193, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, Νικήτα Παφλαγόνος, Προς τους εν τη Δύσει επισκόπους περί συντελείας, ο.π., σελ. 192.]

Αποτελεί μεταφορά στην ελληνική γλώσσα της λατινικής λέξης «BENEDICTUS», που σημαίνει «ευλογημένος» ή «ευλογητός» [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340 « Βενέδικτος. Ὅπερ ἐρμηνεύεται εὐλογημένος ἤ εὐλογητός» και Αρέθα, ΛΗ΄, σελ. 384 « Βενέδικτος ὅ μᾶλλον ἐκείνων ἐπιτευκτικώτερον, τό εὐλογημένος ἀπό τῆς τῶν Ἰταλῶν γλώσσης ἀναπτυσσόμενον ἐμφαίνων ».] 

Κατά τον Ανδρέα είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί απ’ τον Αντίχριστο κατά μίμηση του πραγματικά ευλογημένου Ιησού Χριστού [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., σελ. 340 « κατά μίμησιν τυχόν τοῦ ἀληθῶς εὐλογημένου Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ». Και Αρέθα, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384 « καί διά τοῦτο ἐπίδρομον τῷ ἀποστάτῇ ἐσόμενον ἄτε καί τῷ ἀληθινῷ ἐναρμοσθέντος Χριστῷ ».] 

Αξιοσημείωτη είναι και η παρατήρηση του Αρέθα πως το όνομα αυτό είναι πιο πιθανό απ’ τα υπόλοιπα που αναφέρει [Βλ. Αρέθα Καισαρείας, , Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384 « Βενέδικτος ὅ μάλλον ἐκείνων ἐπιτευκτικώτερον ».] 

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρονται ως ονόματα του Αντιχρίστου κάποια απ’ τα ονόματα που αναφέρονται στην πατερική γραμματεία αλλά και κάποια άλλα που δεν απαντώνται σ’ αυτήν, όπως το γοτθικό όνομα « ΓΕΝΣΗΡΙΚΟΣ »,που αναφέρεται σε αναθεωρήσεις της ερμηνείας του Αγίου Βικτωρίνου [Ιερωνύμου, Recensio, CSEL, σελ. 123 και Recencio S, σελ. 127 και CCEL, σελ. 356.] 

Τα περισσότερα, όμως, από αυτά είναι « προσηγορικά ».

«Προσηγορικά» λέγονται τα ονόματα που δίνονται σε κάποιον όχι κατά την ονοματοδοσία στην παιδική του ηλικία, αλλά αργότερα, επειδή έτσι τον φωνάζουν οι πολλοί.

Τα προσηγορικά ονόματα του Αντιχρίστου εισήχθησαν στον κατάλογο με τα πιθανά ονόματα του θηρίου, μεταγενέστερα σε σχέση με τα κύρια, καθώς μνημονεύονται για πρώτη φορά απ’ τον Οικουμένιο.

Τα πιθανά προσηγορικά ονόματα του Αντιχρίστου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.

Σε ονόματα που ο ίδιος ο Αντίχριστος θα δώσει στον εαυτό του – η παράδοση αναφέρει μόνο ένα, το « νικητής » - και σε ονόματα που θα του αποδώσουν οι εχθροί του και ο ίδιος θα τα υιοθετήσει. Αυτά είναι και τα περισσότερα. 

Ενώ θα αποδοθούν στον Αντίχριστο απ’ τους αντιπάλους του, αυτός, όχι μόνο δεν θα δοκιμάσει κάποια αισχύνη γι αυτά, αλλά, αντίθετα, θα αισθανθεί εξ αιτίας τους ιδιαίτερη χαρά και ευχαρίστηση εις τρόπον ώστε να μην αισχύνεται να ονομάζει και ο ίδιος τον εαυτό του μ’ αυτά τα ονόματα.

Θα τα αποδεχθεί και θα τα υιοθετήσει, αποδεικνύοντας έτσι, πως ανήκει σ’ αυτές τις μοχθηρές και θεοστυγείς προσωπικότητες, για τις οποίες λέγει ο απόστολος, « ὧν ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνη αὐτῶν » [Φιλ 3.19. Βλέπε και Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193, « Τούτοις γάρ ἴσως τοῖς ὀνόμασιν ἐπικληθείη ἐκ τῶν ἐναντιουμένων αὐτῷ. Ὁ δέ οὐ μόνον οὐκ ἐντραπήσεται ταῦτα καλούμενος, ἀλλά καί ἐπευφρανθήσεται ταῖς τοιαύταις προσηγορίαις, ὡς μή αἰσχύνεσθαι καί ἑαυτόν οὕτω καλεῖν. τάς τοιαύτας μοχθηράς καί θεοστυγεῖς προαιρέσεις ἐπιρραπίζων, ὁ σοφός ἀπόστολός φησιν: « ὧν ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνη αὐτῶν ἐστι. Πολλῶν τοίνυν εὑρεθέντων ὀνομάτων, ἐξουσία τῷ βουλομένῳ τό ἁρμοδιώτερον ἐπιθεῖναι τῷ καταράτῳ », Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, « Τήν οἰκείαν δόξαν ἐν τῇ αἰσχύνη τιθέμενος », και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ.384.] 

Παραθέτουμε τα ονόματα:

1) « ΓΕΝΣΗΡΙΚΟΣ ».

Γοτθικό όνομα που αναφέρεται σε μεταγενέστερη αναθεώρηση της ερμηνείας του Αγίου Βικτωρίνου [Βλ. Ιερωνύμου, Recensio, CSEL, σελ. 123 και Recencio S, σελ. 127 και CCEL, σελ. 356.] 

2) « DICLUX ».

Λέξη που σχηματίζεται με αναγραμματισμό των στοιχείων « DCLXVI », που, σύμφωνα με το λατινικό σύστημα αρίθμησης, δηλώνουν τον αριθμό 666.

Συναντάται στις μεταγενέστερες αναθεωρήσεις της ερμηνείας του Βικτωρίνου [Βλ. Βικτωρίνου και Ιερωνύμου, Ε.A. CSEL, σελ. 124-125 και CCEL, σελ. 356. Βλ. σχετικά και Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 98.] , όπου αναφέρεται πως μ’ αυτήν την λέξη δηλώνεται « per antiphrasim » ο Αντίχριστος. Είναι η μοναδική περίπτωση που χρησιμοποιείται η λατινική αντιστοιχία γραμμάτων αριθμών, αν και τονίζεται πως η λέξη συνδέεται με την λέξη « τειτάν », που, κατά τους κανόνες της Ελληνικής ισοψηφίας, ισούται με 666. Πάντως, η όλη τοποθέτηση είναι, πραγματικά, λίγο περίεργη [Βλ. και Bruce, F.F., o.π., σελ. 357-358, « and most curious of all, recension Φ gives us a word DICLVX, supposed to be the Latin for TEITAN. DICLVX is, of course, DCLXVI ( 666 ) with the order of the letters changed. But why should it refer to Antichrist? “ Because he changes himself into an angel of light, audens se DICere Lvcem ” ( From LVX )! An excellent example of ancient classical etymology! ».] 

3) ΛΑΜΠΕΤΙΣ

Το αναφέρουν χωρίς σχολιασμό οι Οικουμένιος, Ανδρέας και Αρέθας [Βλ. Οικουμενίου, E.A., VIII, σελ. 193, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384.] 

Προέρχεται απ’ το ρήμα « λαμπετάω-ῶ » και σημαίνει « ο λαμπρός », « αυτός που λάμπει ». Άλλες μορφές του ονόματος είναι τα « Λαμπέτης » και « Λαμπέτιος ». Τα αντίστοιχα θηλυκά ονόματα είναι τα « Λαμπετίη » και « Λαμπέτεια » [Βλ. Henricus Stephanus, Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσης, Παρίσι, 1842-1846, τ. 9ος, σελ. 212.] 

4) ΣΑΡΑΠΙΔΟΣ

Αναφέρεται απ’ τον Νικήτα τον Παφλαγόνα [Βλ. Νικήτα Παφλαγόνος, Προς τους εν τη Δύσει επισκόπους περί συντελείας, ο.π., σελ. 192.] « Σάραπις » ήταν το όνομα ενός απ’ τους σημαντικότερους θεούς της Αιγύπτου. Τίθεται σε γενική, προφανώς, για να προκύψει ο αριθμός 666.

5) « Ο ΝΙΚΗΤΗΣ ».

Σχηματίζει τον αριθμό 666 μόνο μαζί με το προτιθέμενο αυτής άρθρο « ο ». 

Η αριθμητική αξία μόνο της λέξης « νικητής » είναι 596. Με την πρόσθεση του αριθμού εβδομήντα, που είναι η αριθμητική αξία του άρθρου « ο », προκύπτει ο αριθμός 666. Σύμφωνα με τους Οικουμένιο και Αρέθα την πιθανή αυτή ονομασία θα δώσει ο ίδιος ο Αντίχριστος στον εαυτό του για τις νίκες του κατά των τριών βασιλέων, που αναφέρει ο προφήτης Δανιήλ [Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193 « Προσηγορικά δέ « ὁ νικητής - ἴσως γάρ οὕτως ἑαυτόν ὠνόμασεν, ἐξ οὖ τά τρία κέρατα ἤτοι τούς βασιλεῖς καταπολεμήσας ἐκριζώσει. Ὅρα τί φησιν ὁ Δανιήλ περί τούτων ἐν τῇ ὀγδόη αὐτοῦ ὀπτασίᾳ. « Προσενόουν », φησίν, « τοῖς κέρασιν αὐτοῦ », τουτέστι τοῦ τετάρτου θηρίου, « καί ἰδού κέρας ἕτερον μικρόν ἀνέβαινεν ἐν μέσῳ αὐτῶν, καί τρία κέρατα τῶν ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἐξερριζώθη ἀπό προσώπου αὐτοῦ, καί ἰδού ὀφθαλμοί ἀνθρώπου ἐν τῷ κέρατι τούτῳ καί στόμα λαλοῦν μεγάλα – ». Και Αρέθα Καισαρείας, ΛΗ, ΧΙΙΙ, σελ. 384: « Προσηγορικά δέ, ὁ νικητής. Ἴσως γάρ οὕτως ἑαυτόν ὀνομάσει ».] 

6) « Ο ΕΠΙΣΑΛΟΣ »

Και αυτή η λέξη σχηματίζει τον αριθμό 666 μόνο μαζί με το προτιθέμενο αυτής άρθρο « ο ». 

Θα αποδοθεί στον Αντίχριστο απ’ τους αντιπάλους του, όπως και τα ονόματα που αναφέρουμε στη συνέχεια.

Η λέξη επίσαλος ερμηνεύεται ως ο ασταθής, αυτός που κλυδωνίζεται εύκολα από τον άνεμο ( π.χ. « ἐπίσαλος ναῦς » ).

Αναφέρεται μόνο απ’ τον Οικουμένιο [Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193 « εἴτα ἐπίσαλος ».] 

7) « ΚΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ »

Σύνθετος χαρακτηρισμός δύο λέξεων, με αριθμητική αξία 666. Αναφέρεται απ’  τους Οικουμένιο, Ανδρέα και Αρέθα χωρίς κανένα σχολιασμό [Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, Αρέθα Καισαρείας, ΛΗ΄, σελ. 384] .

Αποδίδει μια ιδιότητα του Αντιχρίστου .

8) « ΑΛΗΘΗΣ ΒΛΑΒΕΡΟΣ »

Σύνθετος χαρακτηρισμός δύο λέξεων, που και αυτός έχει αριθμητική αξία 666 και αποδίδει μια ιδιότητα του Αντιχρίστου. Αναφέρεται απ’ τους Οικουμένιο, Ανδρέα και Αρέθα [Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340 Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 384.] 

9) « ΠΑΛΑΙ ΒΑΣΚΑΝΟΣ »

Σύνθετος χαρακτηρισμός δύο λέξεων που έχει αριθμητική αξία 666 και παρατίθεται ασχολίαστος απ τους Οικουμένιο, Ανδρέα και Αρέθα.

Αν θέλαμε να μεταφέρουμε αυτόν τον χαρακτηρισμό στη νέα ελληνική θα μπορούσαμε να τον αποδώσουμε ως « από παλιά φθονερός » [Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως με τον χαρακτηρισμό αυτό επιχειρείται μια αναδρομή στην αυγή της ιστορίας της ανθρωπότητας, όταν ο διάβολος από φθόνο προκάλεσε την πτώση των πρωτοπλάστων. Έτσι, τονίζεται η στενή σύνδεση και σχέση μεταξύ του Σατανά και του Αντιχρίστου . Αυτός που ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα στο τέλος της ιστορίας, είναι αυτός ο ίδιος που την καταδιώκει ήδη απ’ την εποχή της δημιουργίας της. Ωστόσο, είναι πιθανό το « πάλαι » να μην αναφέρεται στην αρχή της ιστορίας αλλά στην αρχή της εμφάνισης του Αντιχρίστου, στο τέλος της ιστορίας.] 

10) « ΑΜΝΟΣ ΑΔΙΚΟΣ ».

Σύνθετος χαρακτηρισμός δύο λέξεων που και αυτός έχει αριθμητική αξία 666 και παρατίθεται ασχολίαστος απ τους Οικουμένιο, Ανδρέα, και Αρέθα [Βλέπε Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 193, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΗ΄, σελ. 340, Αρέθα Καισαρείας, ΛΗ΄, σελ. 384. Κατά την γνώμη μας με τη λέξη « αμνός » τονίζεται το υποκριτικό στοιχείο της προσωπικότητας του Αντιχρίστου και η προσπάθειά του να παρουσιαστεί ως ο δίκαιος αμνός, Ιησούς Χριστός. Ταυτόχρονα με τη λέξη άδικος υπογραμμίζεται η σαφής αντίθεση του Αντιχρίστου προς αυτόν που θα υποκρίνεται πως είναι, προς τον όντως δίκαιο αμνό, Ιησού Χριστό. Τέλος, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο χαρακτηρισμός αυτός παραπέμπει στο θηρίο της Αποκάλυψης που είχε « κέρατα όμοια αρνίω αλλά ελάλει ως δράκων ».] 

vii) Ο σκοπός της αποκάλυψης του αριθμού του Αντιχρίστου και η πρακτική χρησιμότητα της γνώσης του

Σε προηγούμενη ενότητα αναφέραμε τις αιτίες της αποσιώπησης του ονόματος του Αντιχρίστου.

Ένα εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι ποιός, άραγε, είναι ο λόγος, που ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ενώ αποσιωπά το όνομα του Αντιχρίστου, αποκαλύπτει τον αριθμό αυτού του ονόματος.

Την απάντηση δίνουν με σαφήνεια οι Ειρηναίος και Ιππόλυτος. «Ἵνα φυλασσώμεθα ἐκεῖνον ἐρχόμενον εἰδότες τίς ἐστίν» [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,4, σελ. 385. Βλέπε και Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, L, σελ. 215, « ἔχοντας δέ τό μυστήριον του Θεοῦ ἐν καθαρᾷ καρδίᾳ μετά φόβου φυλάσσειν πιστῶς τά ὑπό τῶν μακαρίων προφητῶν προειρημένα, ἵνα γινομένων αὐτῶν προειδότες μή σφαλλώμεθα ».] , σημειώνει, χαρακτηριστικά, ο Ειρηναίος.

Ο αριθμός μας γνωστοποιήθηκε για να είμαστε σε επιφυλακή, να τον αναγνωρίσουμε, όταν έλθει, και, έτσι, να προφυλαχθούμε από αυτόν.

Ο αριθμός 666 είναι στην ουσία ένα σημείο αναγνώρισης του Αντιχρίστου. Ένα σημάδι, ώστε να τον αναγνωρίσουμε, όταν εμφανιστεί. Κάθε στοιχείο γνώσης για τον Αντίχριστο, κάθε σχετική πληροφορία που μας παρέχεται απ’ την Αγία Γραφή και τους Πατέρες, μας παρέχεται, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να τον αναγνωρίσουμε, όταν έλθει.

Το στοιχείο του αριθμού του ονόματος του Αντιχρίστου θα χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα σχετικά μ’ αυτόν και τη δράση του στοιχεία που γνωρίζουμε, ώστε να τον αναγνωρίσουμε, όταν έλθει.

Το πώς, πρακτικά, θα συμβεί αυτό, πώς, δηλαδή, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η γνώση του εν λόγω αριθμού, περιγράφει πολύ χαρακτηριστικά ο Ειρηναίος.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Επίσκοπο Λυώνος, οι Χριστιανοί γνωρίζοντας τον αριθμό του Αντιχρίστου, θα πρέπει, κατ’ αρχήν, να περιμένουν τον χωρισμό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σε δέκα τμήματα. Όταν στη συνέχεια δούν, ότι, ενώ τα δέκα κράτη κυριαρχούν και προσπαθούν να διασφαλίσουν την εξουσία τους, κάποιος επελαύνει κατά τρόπο αιφνιδιαστικό και σφετερίζεται την εξουσία τους, θα πρέπει να ελέγξουν αν το πρόσωπο αυτό έχει όνομα εμπεριεκτικό του αριθμού 666. Αν έχει τέτοιο όνομα, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτός είναι στ’ αλήθεια το βδέλυγμα της ερημώσεως [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30, 2, σελ. 377-379, « Δεῖ οὖν τούς τοιούτους μεταμανθάνειν καί εἰς τόν ἀληθινόν ἐπανέρχεσθαι τοῦ ὀνόματος ἀριθμόν, ἵνα μή ἐν ψευδοπροφητῶν χώρᾳ λογισθῶσιν, εἰδότας δέ βεβαίως τόν ὑπό τῆς γραφῆς μεμηνυμένον ἀριθμόν, τουτέστι τῶν ἑξακοσίων ἑξήκοντα ἕξ, ἔπειτα δέ, ἐκείνων κρατούντων καί δοκούντων ἀσφαλίζεσθαι τά ἑαυτῶν πράγματα καί αὐξάνειν τήν ἰδίαν ἀρχήν, τόν αἰφνιδίως ἐπελευσόμενον τήν ἀρχήν σφετεριζόμενον καί ἐκπλήσσοντα τούς προειρημένους, ἔχοντα ῎ονομα ἐμπεριεκτικόν τοῦ προειρημένου ἀριθμοῦ, τοῦτον ἀληθῶς γινώσκειν εἶναι τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ».] Γι’ αυτόν τον λόγο ο Ειρηναίος δίνει και τόση σημασία στην παραχάραξη του αριθμού του θηρίου [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,1, σελ. 372.374.376, « Οὐκ οἶδα πῶς ἐσφάλησάν τινες ἐπακολουθήσαντες ἰδιωτισμῷ καί τόν μέσον ἠθέτησαν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος, ν΄ ψήφους ὑφελόντες καί ἀντί τῶν ἕξ δεκάδων μίαν δεκάδα βουλόμενοι εἶναι. Ἄλλοι δέ ἀνεξετάστως τοῦτο λαβόντες, οἱ μέν ἁπλῶς καί ἀκεραίως ἐπετήδευσαν, οἱ δέ κατά ἀπειροκαλίαν ἐτόλμησαν καί ὀνόματα ἀναζητεῖν ἔχοντα τόν ἐσφαλμένον καί διημαρτημένον ἀριθμόν. Ἀλλά τοῖς μέν ἁπλῶς καί ἀκάκως τοῦτο ποιήσασιν εἰκός καί συγγνώμην ἔσεσθαι παρά Θεοῦ· ὅσοι δέ κατά κενοδοξίαν ὁρίσουσιν ὀνόματα ἐμπεριεκτικά τοῦ διημαρτημένου ἀριθμοῦ καί τό ὑπ᾿ αὐτῶν ἐπινοηθέν ὄνομα ὁρίσονται, οὐκ ἀζήμιοι οἱ τοιοῦτοι ἐξελεύσονται, ἔτι καί ἑαυτούς καί τούς ἐμπιστεύσαντας αὐτοῖς ἐξαπατήσαντες. Καί πρῶτον μέν ζημία ἐν τῷ ἀποτυχεῖν τῆς ἀληθείας καί τό μή ὄν ὡς ὄν ὑπολαβεῖν. Ἔπειτα δέ τοῦ προσθέντος ἤ ἀφελόντος τι τῆς γραφῆς ἐπιτιμίαν οὐ τήν τυχοῦσαν ῎εχοντος, εἰς αὐτήν ἐμπεσεῖν ἀνάγκη τόν τοιοῦτον. Ἐπακολουθήσει δέ καί ἕτερος οὐχ ὁ τυχών κίνδυνος τοῖς ψευδῶς προειληφόσιν εἰδέναι τό τοῦ ἀντιχρίστου ὄνομα. Εἰ γάρ ἄλλο μέν οὗτοι δοκοῦσιν, ἄλλο δέ ἐκεῖνος ῎εχων ἐλεύσεται, ῥαδίως ἐξαπατηθήσονται παρ᾿ αὐτοῦ, ὡς μηδέπω παρόντος ἐκείνου ὅν φυλάσσεσθαι προσήκει ». Το ζήτημα  του 616 ως πιθανού αριθμού του ονόματος του Αντιχρίστου ήρθε στην επικαιρότητα το 1995 μετά την ανακοίνωση πως μεταξύ των παπύρων της Οξυρύγχου υπήρχε ένα σπάραγμα χειρογράφου της Αποκάλυψης που έδιδε αυτόν τον αριθμό. Βλέπε φωτογραφία του σπαράγματος στο παράρτημα, σελ. 327.] 

Η γνώση λάθους αριθμού θα έχει ως συνέπεια την μη αναγνώριση του Αντιχρίστου, όταν αυτός έλθει, και, κατά συνέπειαν, την εξαπάτηση της ανθρωπότητας απ’ αυτόν. 

Στην αναγνώριση του Αντιχρίστου θα συμβάλουν, βέβαια, και τα υπόλοιπα στοιχεία που έχουν αποκαλυφθεί γι’ αυτόν, όπως π.χ. το γεγονός ότι θα σφετεριστεί την εξουσία των εθνών [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,1-2, σελ. 376 – 379.] κ.τ.λ..

viii) Η βαθύτερη σημασία και ο συμβολισμός του αριθμού εξακόσια εξήντα έξι.

Σε προηγούμενη υποενότητα εξετάσαμε τη σχέση του αριθμού 666 με το όνομα του Αντιχρίστου. Ο αριθμός 666, που είναι ο αριθμός του ονόματος του Αντιχρίστου  « περιέχει » και « μηνύει » το όνομα του Αντιχρίστου .

Ως περιέχον το όνομα του Αντιχρίστου, « μηνύει » το όνομα αυτό. Λειτουργεί ως σημείο αναγνώρισης, ως στοιχείο αναγνωριστικό του Αντιχρίστου.

Γνωρίζουμε, λοιπόν, πώς συνδέεται ο αριθμός με το όνομα του Αντιχρίστου – είναι το άθροισμα των γραμμάτων του ονόματος – και ποια η πρακτική χρησιμότητα της αναφοράς αυτού του αριθμού απ’ τον Ευαγγελιστή Ιωάννη.

Μας τον γνωστοποιεί για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τον Αντίχριστο.

Δύο ερωτήματα που γεννώνται μετά την διασαφήνιση αυτών των ζητημάτων είναι, αν είναι τυχαίο το ότι ο αριθμός του Αντιχρίστου θα είναι ο 666, και, αν ο αριθμός 666 αντλεί το μεταφυσικό του νόημα και περιεχόμενο αποκλειστικά και μόνο απ’ τη σύνδεσή του με το όνομα του Αντιχρίστου ή υπάρχει και κάτι άλλο.

Σύμφωνα με τον Άγιο Ειρηναίο, ο αριθμός 666, πέρα απ’ το γεγονός ότι αποτελεί τον αριθμό του ονόματος του Αντιχρίστου, έχει και μια επιπλέον ιδιότητα. Είναι δηλωτικός της ποιότητας του Αντιχρίστου . Εκφράζει και αποκαλύπτει μια συγκεκριμένη, την κύρια, ίσως, ιδιότητά του. Και δεν είναι τυχαίο που ο αριθμός του Αντιχρίστου θα είναι 666. Επιλέχθηκε απ’ την Θεία Πρόνοια να είναι αυτός ο αριθμός του ονόματός του, ακριβώς, για να εκφράσει αυτήν την ιδιότητα και το ποιόν του Αντιχρίστου [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V,  29,2 σελ. 367. Είναι γνωστό ότι κάθε όνομα εκφράζει μια ιδιότητα, μια ποιότητα.  Έτσι π.χ. το όνομα «Αλέξανδρος» ερμηνεύεται ως « αυτός που αποκρούει, διώχνει μακριά τους άνδρες », εννοείται τους πολεμίους, τους εχθρούς. Το « Δημοσθένης » ερμηνεύεται ως « το σθένος του δήμου, του λαού », το «Θεμιστοκλής» ερμηνεύεται ως « το κλέος της θέμιδος » κ.ο.κ.. Κάποιες φορές ο χαρακτήρας ή η διαγωγή του ανθρώπου είναι ανάλογη του ονόματος του, υπάρχει δηλαδή συμφωνία και αρμονία μεταξύ του πώς ονομάζεται και πώς συμπεριφέρεται, μεταξύ της κλήσης και της πράξης. Έτσι, ο Μέγας Αλέξανδρος π.χ. ονομαζόταν Αλέξανδρος αλλά και ήταν Αλέξανδρος. Ήταν Αλέξανδρος και κατά το όνομά του, την κλήση του αλλά και κατά την πράξη του, την συμπεριφορά του. Ήταν Αλέξανδρος « και πράγμα και όνομα », ή « όνομα και πράγμα », όπως έχει επικρατήσει να λέγεται. Κάποιος που ονομάζεται μεν Αλέξανδρος, επιδεικνύει όμως δειλία στην συμπεριφορά του, έχει το όνομα αλλά δεν έχει το « πράγμα », την ιδιότητα που αυτό εκφράζει. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει με κάποιον  που ονομάζεται « Νικηφόρος » αλλά συνέχεια ηττάται κ.ο.κ.. Στην ιστορία της Θείας Οικονομίας παρατηρούμε ότι,  συχνά, και, μάλιστα, σε περιπτώσεις σημαντικών προσώπων υπάρχει αναλογία, συμφωνία και αρμονία μεταξύ του ονόματος και της προσωπικότητας αυτών των προσώπων. Το όνομα εκφράζει την ιδιότητα, τον χαρακτήρα ή το ρόλο που διαδραματίζει κάποιο πρόσωπο στην ιστορία της Θείας Οικονομίας. Στην Αγία Γραφή η επιλογή κάποιου ονόματος δεν είναι πάντα τυχαία υπόθεση. Ειδικά, σε περιπτώσεις σημαντικών προσώπων παρατηρούμε Θεία συμμετοχή και παρέμβαση στην ονοματοδοσία του παιδιού. Έτσι, με υπόδειξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ το Θείον βρέφος ονομάζεται « Ιησούς », που σημαίνει « Σωτήρ », διότι αυτός θα έσωζε το ανθρώπινο γένος από τις αμαρτίες του (Βλ. Μθ 1,21 και Λκ 1,31 και 2,21). Αλλά και ο Πρόδρομος και Βαπτιστής του Σωτήρος ονομάστηκε «Ιωάννης» κατόπιν αγγελικής προσταγής ( Βλ. Λκ 1,14 ).Σε άλλες περιπτώσεις ο Θεός μετονομάζει κάποιον άνθρωπο δίνοντάς του νέο όνομα που να εκφράζει την νέα ιδιότητα που αυτό το πρόσωπο πρόκειται να αναλάβει, όνομα κατάλληλο, ανάλογο και ταιριαστό με το νέο ρόλο του. Έτσι, ο Άβραμ μετονομάζεται σε Αβραάμ, ο Ιακώβ σε Ισραήλ, ο Σίμων σε Κηφά-Πέτρο ( Βλ. Ιω. 1,43 ) και ο Σαύλος σε Παύλο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η επισφράγιση κάποιας υπόσχεσης, ή η επιβεβαίωση της ανάθεσης μιας αποστολής ( Βλ. και Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία ΙΘ΄ εις το κατά Ιωάννην, Β΄, P.G. 59, 122 και Ε.Π.Ε. 13, σελ. 284, « Ἔθος δέ καί τοῦτο τοῖς παλαιοῖς ἦν, ἀπό τῶν πραγμάτων τά ὀνόματα τίθεσθαι » ). Ακόμη, η Εκκλησία, συχνά, τονίζει την συμφωνία μεταξύ της κλήσης και της πράξης των διαφόρων Αγίων στις εκκλησιαστικές ακολουθίες. Έτσι για τον Μέγα Βασίλειο διαβάζουμε: « ὁ ἐπωνύμως κληθείς τῆς βασιλείας », για τον Άγιο Γεώργιο: « ὄντως Χριστοῦ γεώργιον ἐδείχθης », κ.ο.κ. ( Βλέπε και το στιχηρό των αίνων στην Ακολουθία του Αγίου Παντελεήμονος: « Ἔλεος Θεοῦ μιμούμενος Παντελεήμων σαφῶς, ὠνομάσθης κατάλληλον προσλαβῶν τό ὄνομα και συμβαίνων τῷ πράγματι » ). Σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις το όνομα χρησιμεύει για να εκφράσει μια συγκεκριμένη  ποιότητα,  την ιδιότητα του προσώπου που το φέρει. Και η Εκκλησία δίνοντας ένα όνομα σε κάποιο μέλος της το καλεί να πραγματώσει αυτό που το όνομα εκφράζει. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή του ονόματος του παιδιού. Βέβαια, στα Χριστιανικά έθνη εκτός απ’ τη σύνδεση ονόματος και πράξης υπάρχει και η σύνδεση μεταξύ του βίου του Χριστιανού και του βίου του Αγίου, το όνομα του οποίου ο Χριστιανός φέρει ( Βλέπε Καντιώτου Αυγουστίνου, « Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός », σελ. 245: « Και να διαβάσης το συναξάρι του Αγίου να ακούη το παιδί σου. Και να του ειπής: Ακούεις, παιδί μου, τί έκαμνεν ο άγιός σου; Έτσι να κάμης και συ. Ακούοντας το παιδίον τέτοια θαύματα ζηλεύει και λέγει: Αχ, πότε να γίνω και εγώ ωσάν τον άγιόν μου » ). ] 

Βέβαια, στην περίπτωση του Αντιχρίστου δεν γνωρίζουμε το όνομα, δεν έχουμε όνομα.

Ονομάζεται από εμάς « Αντίχριστος », όπως και θα είναι. Αλλά την εποχή που θα δράσει θα έχει άλλο όνομα, που δεν γνωρίζουμε.

Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για αντιστοιχία μεταξύ του ονόματος και της ποιότητας του Αντιχρίστου.

Μπορούμε, όμως, να μιλάμε για συμφωνία μεταξύ του αριθμού του ονόματος και του χαρακτήρα του Αντιχρίστου. Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τον Ειρηναίο την ποιότητα του Αντιχρίστου την εκφράζει ο αριθμός του Αντιχρίστου, ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι.

Όπως θα αναλύσουμε σε επόμενη ενότητα, στο πρόσωπο του Αντιχρίστου θα συντελεστεί  μια  ανακεφαλαίωση  κάθε  κακίας  και  κάθε  δόλου  που  έχει  συμβεί  στην ανθρώπινη ιστορία.Όλη η δύναμη και η ενέργεια της αποστασίας θα συρρεύσει και θα συγκλειστεί σ’ αυτό το πρόσωπο.

Αυτήν, ακριβώς, την ιδιότητα του Αντιχρίστου ως ανακεφαλαίωσης κάθε πονηρίας και κακίας εκφράζει σύμφωνα με τον Άγιο Ειρηναίο ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι. Και το όνομα του Αντιχρίστου θα περιέχει τον αριθμό εξακόσια εξήντα έξι, ακριβώς, για να δηλωθεί ότι ο Αντίχριστος ανακεφαλαιώνει ολόκληρη την αποστασία της ανθρώπινης ιστορίας, απ’ την δημιουργία του κόσμου μέχρι και το τέλος του [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 29,2 σελ.366.368, « Καταλλήλως οὖν καί τό ὄνομα αὐτοῦ ἕξει τόν ἀριθμόν χξς ἀνακεφαλαιούμενον ἐν ἑαυτῶ τήν πρό τοῦ κατακλυσμοῦ πᾶσαν τῆς κακίας ἐπίδειξιν ἐξ ἀγγελικῆς ἀποστασίας γεγενημένης … ἀνακεφαλαιούμενος δέ καί τήν ἀπό τοῦ κατακλυσμοῦ πᾶσαν εἰδωλολατρείαν ».] 

Το πώς συμβαίνει ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι να δηλώνει την ανακεφαλαίωση της αποστασίας της ανθρώπινης ιστορίας, εξηγεί, επίσης, ο Ειρηναίος.

Ο Ειρηναίος δικαιολογεί αυτή του τη θέση με δύο τρόπους. Αρχικά χωρίζει την αποστασία σε δύο περιόδους. 

Την προ του κατακλυσμού περίοδο και την μετά τον κατακλυσμό περίοδο.

Σύμβολο της πρώτης περιόδου της αποστασίας αποτελεί ο αριθμός εξακόσια επειδή ο Νώε ήταν εξακοσίων ετών, όταν ξέσπασε ο κατακλυσμός που εξάλειψε την διεφθαρμένη γενιά της εποχής εκείνης [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 29,2, σελ. 366, « Νῶε γάρ ἦν ἐτῶν ἑξακοσίων και ὁ κατακλυσμός ἐπῆλθε τῆ γῆ, ἐξαλείφων το ἀνάστημα τῆς γῆς διά την ἐπί τοῦ Ἀδάμ κίβδηλον γενεάν ». Το αποκατεστημένο κείμενο γράφει « διά τήν ἐπί τοῦ Νῶε κίβδηλον γενεάν » ( βλ. ο.π., σελ. 367 ).] 

Την δεύτερη περίοδο της αποστασίας συμβολίζει ο αριθμός εξήντα έξι, επειδή η εικών του Ναβουχοδονόσορος, που κλήθηκε να προσκυνήσει η ανθρωπότητα, είχε διαστάσεις εξήντα ( ύψος ) επί έξι ( εύρος ) [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 29,2, σελ. 369, « ἡ γάρ ὑπό τοῦ Ναβουχοδονόσορ ἀνασταθεῖσα εἰκών ὕψος μέν εἶχε πηχῶν ἑξήκοντα, εὖρος δε πηχῶν ἑξ … ».] 

Έτσι, ο αριθμός του Αντιχρίστου, που αποτελείται από τους αριθμούς εξακόσια και εξήντα έξι ανακεφαλαιώνει και τις δύο περιόδους της αποστασίας.

Δηλώνει και συμβολίζει την ανακεφαλαίωση της αποστασίας όλης της ανθρώπινης ιστορίας που θα συντελεστεί στο πρόσωπο του Αντιχρίστου. 

Αξίζει δε να σημειωθεί στο σημείο αυτό πως ο Ειρηναίος προχωρά ακόμη παραπέρα.Θεωρεί πως τα εξακόσια έτη του Νώε και οι διαστάσεις της εικόνας του Ναβουχοδονόσορος αποτελούν προτυπώσεις. Προτυπώνουν και «σημαίνουν» τον αριθμό του Αντιχρίστου, τον αριθμό εξακόσια εξήντα έξι [Βλ.

Ειρηναίου,  Έλεγχος,  V, 29,2, σελ. 369-70, « Δι᾿ ἥν Ἀνανίας τε καί Ἀζαρίας καί Μισαήλ μή προσκυνήσαντες αὐτήν εἰς τήν κάμινον ἐβλήθησαν τοῦ πυρός, διά τοῦ συμβεβηκότος αὐτοῖς προφητεύοντες τήν ἐν τῶ τέλει ἐσομένην τῶν δικαίων πύρωσιν. Ὅλη γάρ ἡ εἰκών ἐκείνη προτύπωσις ἦν τῆς τούτου παρουσίας τοῦ καί ὐπό πάντων ἁπλῶς τῶν ἀνθρώπων ἑαυτόν μόνον ἀξιοῦντος προσκυνεῖσθαι. Τά οὖν ἑξακόσια ἐτη τοῦ Νῶε ἐφ᾿ οὗ ἐγένετο ὁ κατακλυσμός διά τήν ἀποστασίαν καί ὁ πηχισμός τῆς εἰκόνος δι᾿ ἥν οἰ δίκαιοι εἰς τήν κάμινον ἐβλήθησαν τοῦ πυρός τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος σημαίνουσιν ἐκείνου εἰς ὅν συγκεφαλαιοῦται τῶν ἑξακισχιλίων ἐτῶν πᾶσα ἀποστασία καί ἀδικία καί πονηρία καί ψευδοπροφητεία καί δόλος, δι᾿ ἅ καί ὁ κατακλυσμός ἐπέρχεται τοῦ πυρός ».] 

Ωστόσο, ο Ειρηναίος παραθέτει και μια άλλη εξήγηση για το πώς ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι συμβολίζει και ανακεφαλαιώνει όλη την ανθρώπινη αποστασία.

Μια εξήγηση που βασίζεται στην τριπλή παρουσία του ενός και του αυτού αριθμού, του αριθμού έξι στον αριθμό του Αντιχρίστου.

Το γεγονός ότι ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι αποτελείται από έξι εκατοντάδες, έξι δεκάδες και έξι μονάδες [Βλ. Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 30,1, σελ. 371, « και τοῦ λόγου διδάσκοντος ἡμᾶς ὅτι ὁ ἀριθμός  τοῦ ὀνόματος τοῦ θηρίου κατά την τῶν Ἐλλήνων ψῆφον διά τῶν ἐν αὐτῶ γραμμάτων ἑξακοσίους ἕξει και ἑξήκοντα και ἕξ, τουτέστι τάς δεκάδας ἵσας ταῖς ἑκατοντάσι και τάς ἑκατοντάδας ἵσας ταῖς μονάσιν ».] δεν είναι χωρίς σημασία.Ο αριθμός έξι, όπως επαναλαμβάνεται τρείς φορές, εκφράζει και δηλώνει την ανακεφαλαίωση της αποστασίας της αρχής του κόσμου, της αποστασίας των μέσων χρόνων και της αποστασίας των εσχάτων, του τέλους της ιστορίας [Ειρηναίου Έλεγχος, V, 30,1, σελ. 373, « ὁ γάρ τῶν ἕξ ἀριθμός διά πάντων ὁμοίως διασωζόμενος ἀνακεφαλαίωσιν μηνύει πάσης ἀποστασίας τῆς τε ἐν ἀρχῆ και τῆς ἐν τοῖς μέσοις καιροῖς και τῆς ἐν τῶ τέλει ». Μια παρόμοια ερμηνεία για τον αριθμό 666 αναφέρει και ο Ωριγένης που δίνει ένα αρνητικό συμβολισμό στον αριθμό 6 λόγω και της ιδιότητος του αριθμού 666 ως αριθμού του ονόματος του Αντιχρίστου. Βλ. Ωριγένους, Εις τον Ιεζεκιήλ, Δ΄, ΙΔ΄, P.G. 13, 781, « ἐπείπερ ἐστίν ὁ ἀριθμός οὗτος πάθους σύμβολον καί κακώσεως τοῦ Σωτῆρος τῇ ἕκτη ἡμέρᾳ πεπονθότος, καί ἐν τῇ Ἀποκαλύψει Ἰωάννου τοῦ ὀνόματος τοῦ θηρίου τόν  χξς΄ ἔχοντος ἀριθμόν ». Παρόμοιες ερμηνείες διατυπώθηκαν για τους αριθμούς «318» ( βλέπε Επιστολή Βαρνάβα, Θ΄ και Ιερωνύμου, 84η ομιλία εις το κατά Ιωάννην, ) και « 153 » ( Αυγουστίνος, Ομιλίες εις το κατά Ιωάννην, 122, Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Εις το κατά Ιωάννην, P.G. 74, 745). Βλέπε σχετικά και Kieren Barry, ο.π., σελ. 85-88.] 

Μια  ερμηνεία,  που  βασίζεται  στην  συμβολική  χρήση  του  αριθμού  666  με διαφορετικό, όμως, νόημα, αναφέρει και ο Άγιος Βέδας.

Ο αριθμός έξι συμβολίζει την τελειότητα.Ο χρυσός που εδίδετο ως φόρος στον βασιλιά Σολομώντα ήταν εξακόσια εξήντα έξι τάλαντα [Βλ. Βασιλειών Γ΄, 10, 14-15, « Καί ἦν ὁ σταθμός τοῦ χρυσίου του ἐληλυθότος τῷ Σαλωμών ἐν ἐνιαυτῷ ἑνί ἑξακόσια καί ἑξήκονταέξ τάλαντα χρυσίου, χωρίς τῶν φόρων τῶν ὑποτεταγμένων καί τῶν ἐμπόρων καί πάντων τῶν βασιλέων τοῦ πέραν καί τῶν σατραπῶν τῆς γῆς ».] 

Ο Αντίχριστος θα τολμήσει να απαιτήσει για τον εαυτό του την προσφορά που δικαιωματικά ανήκει στον πραγματικό Βασιλέα [Βλ. Βέδα, Ε.Α., Marshall, σελ. 94: « But how so great a coveter of praise should be willing to be denoted by such a mark, requires a lengthened exposition. Otherwise: who is ignorant, that the number six, in accordance with which the world was created, signifies the perfection of work? And this, whether simple, or multiplied by ten, or a hundred, demonstrates the fruit of the same perfection to be sixty-fold, or a hundred-fold. The weight of gold also which was brought to Solomon every year was six hundred and sixty-six thousand talents. The seducer, therefore, will presume to exact for himself the offering which is rightfully due and paid to the true king ». Ο αριθμός των ταλάντων δίνεται εσφαλμένα, κάτι που επισημαίνεται και απ’ τον Marshal. Bλ. και P.L. 93, 172. Θετική σημασία στον αριθμό έξι δίνεται και απ’ τον Άγιο Μεθόδιο Ολύμπου σε άλλη, όμως, συνάφεια. Βλ. Μεθοδίου Ολύμπου, Συμπόσιον, Λόγος Η΄, ΧΙ, Β.Ε.Π.Ε.Σ. 18, σελ. 65-66.] 

Οφείλουμε, βέβαια, να επισημάνουμε ότι αυτές οι ερμηνείες των Αγίων Ειρηναίου και Βέδα που βασίζονται στη συμβολική χρήση του αριθμού 666 δεν απαντώνται σε άλλα πατερικά κείμενα.

Αυτό που επαναλαμβάνεται, ομόφωνα, από όλους τους Πατέρες, είναι η σχέση του αριθμού 666 με το όνομα του Αντιχρίστου.

Το ότι ο αριθμός εξακόσια εξήντα έξι θα περιέχει το όνομα του Αντιχρίστου και το ότι αυτό, ακριβώς, θα μας βοηθήσει να τον αναγνωρίσουμε, όταν έλθει.

Η συμβολική σημασία του αριθμού, όταν επισημαίνεται, αναφέρεται παράλληλα με την σύνδεση αριθμού-ονόματος.

ix) Η πνευματική σημασία του χαράγματος

Το χάραγμα του Αντιχρίστου θα είναι το σύμβολο και έμβλημα του  Αντιχρίστου, το σημείο και η σφραγίδα του. Ό,τι είναι ο Σταυρός για τους χριστιανούς, θα είναι το χάραγμα του Αντιχρίστου για τους οπαδούς του. Η αποδοχή και εγχάραξή του θα σημαίνει την αποδοχή του Αντιχρίστου απ’ τον άνθρωπο, και την εισαγωγή του στην κοινωνία των οπαδών του θηρίου. Θα ισοδυναμεί με άρνηση του Χριστού και αποδοχή του Αντιχρίστου. Θα είναι πιστοποιητικό αποδοχής του Αντιχρίστου ως Θεού, ομολογία πίστης στο « βδέλυγμα της ερημώσεως » [Βλ. Ιππολύτου, VI, σελ. 200, « ἔδωκεν ὁ κύριος σφραγῖδα τοῖς εἰς αὐτόν πιστεύουσιν, καί αὐτός δώσει ὁμοίως », Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 118, « ὅταν χαράσση ὁ Δράκων τήν ἑαυτοῦ σφραγῖδα ἀντί τοῦ σταυροῦ τοῦ Σωτῆρος », και Ρωμανού, Εις την Β΄ Παρουσίαν, ΙΑ΄, σελ. 270, « καί τήν σφραγῖδα τήν τοῦ σωτῆρος ἐκ τούτων ἀφαιρεῖται καί σφραγῖδα ἀπωλείας ὡς ἰδίοις ἐγχαράττει ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία ο συγγραφεύς του « Περί Συντελείας » υποστηρίζει πως η λέξη που θα εγχαράσσεται θα είναι « αρνούμε » και το νόημα του χαράγματος θα είναι ανάλογο. Βλ. Περί Συντελείας, XXVIII, σελ. 287 « Καί ὡς οἶμαι οὐδέ ἀκριβῶς ἐπίσταμαι τοῦτο, ἐν τῇ γραφῇ γάρ πολλά ἐν τῷ ψήφῳ τούτῳ ὀνόματα εὕρηνται, ἀλλά λέγομεν ἴσως γράφειν τήν αὐτήν σφραγίδα ΑΡΝΟΥΜΕ, ἐπειδή καί πρώην διά τῶν ὑπηρετῶν αὐτοῦ ὁ ἀντίδικος ἐχθρός, ἤγουν τῶν εἰδωλολατρῶν, τοῖς μάρτυσι τοῦ Χριστοῦ προέτρεπον οἱ ἄνομοι Ἄρνησαι, φησίν, τόν ποιητήν οὐρανοῦ τε καί γῆς. Ἀρνοῦμαι, φησίν, τόν ποιητήν οὐρανοῦ τε καί γῆς. ἀρνοῦμαι τό βάπτισμα, ἀρνοῦμαι τήν λατρείαν μου καί σοί προστίθεμαι καί σέ πιστεύω ».] 

Η ποιότητα του χαράγματος θα είναι σατανική και αντίχριστη. Και ως εκ τούτου θα έχει και αντίχριστη και σατανική δύναμη και ενέργεια· και, βέβαια, και ανάλογες συνέπειες.

Κατά τον Άγιο Εφραίμ η αποδοχή του χαράγματος θα προκαλεί την πνευματική αιχμαλωσία του ανθρώπου και την απομάκρυνση του Κυρίου και του θείου φωτισμού [Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 118, « Ἐάν μή γάρ τις σφραγίζηται τήν ἐκείνου σφραγῖδα, οὐ γίνεται αἰχμάλωτος ἐκ τῶν ἐκείνου φαντασμάτων, οὔτε πάλιν ὁ Κύριος ἀφίσταται ἐκ τῶν τοιούτων, ἀλλά φωτίζει καί ἕλκει προς ἑαυτόν ».] 

x) Η επιλογή της δεξιάς χειρός και του μετώπου ως σημείων χάραξης – Συμβολισμός και σκοπιμότητα.

Το χάραγμα του Αντιχρίστου δεν θα δίνεται, τυχαία, σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος αλλά, αποκλειστικά και μόνο, στο δεξί χέρι και το μέτωπο. 

Αν υπήρχε η δυνατότητα να σφραγιστεί το χάραγμα του Αντιχρίστου σε οποιοδήποτε μέλος του σώματος, θα γινόταν και πιο εύκολα αποδεκτό [Βλ. Εφραίμ, Εις την Παρουσίαν του Κυρίου, I, σελ. 182, « Καί δίδωσι τήν ἐκείνου σφραγῖδα ὁ μιαρός, οὐχ ὡς ἔτυχεν, εἰς πᾶν μέλος τοῦ σώματος, ἵνα μή δυσχεραίνωσιν, ἀλλά δίδωσιν εἰς χεῖρα δεξιάν τοῦ ἀνθρώπου, ὁμοίως καί ἐπί μέτωπον τόν δυσσεβή χαρακτῆρα ».] 

Όμως, ο Αντίχριστος θα χαράσσει μόνο στο μέτωπο και το δεξί χέρι.

Η επιλογή αυτών των μελών ως σημείων χάραξης δεν θα είναι  τυχαία  αλλά  θα  αποσκοπεί  στο  να  προκαλέσει  την  αδυναμία  του  ανθρώπου να σφραγίσει με το σημείο του τιμίου Σταυρού το μέτωπό του ή οποιοδήποτε άλλο μέλος του σώματός του.

Ο Σατανάς γνωρίζει ότι η σφραγίδα του Τιμίου Σταυρού καταλύει όλη τη δύναμή του.

Γι’ αυτό και θα επιλέξει να χαράξει με το άθλιο όνομα του Αντιχρίστου την δεξιά χείρα του ανθρώπου.Διότι αυτή, ακριβώς, είναι που σφραγίζει με το σημείο του Σταυρού όλα τα υπόλοιπα μέλη του ανθρωπίνου σώματος.

Κάθε άνθρωπος, λοιπόν, που θα δέχεται το χάραγμα του Αντιχρίστου, δεν θα έχει εξουσία να σχηματίσει, πλέον, με το δεξί του χέρι το σημείο του Σταυρού ή το Άγιο Όνομα του Κυρίου.

Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Σατανάς θα επιχειρήσει να εκμηδενίσει το ενδεχόμενο μετανοίας αυτών που θα λάβουν το χάραγμά του [ Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 117 « … ἀναγκασθῇ λαβεῖν ἐκείνου τήν σφραγῖδα, οὐχ ὡς ἔτυχεν, εἰς πᾶν μέλος τοῦ σώματος, ἀλλ’ ἐπί χεῖρα δεξιάν, ὁμοίως καί ἐπί τοῦ μετώπου, τόν δυσσεβῇ χαρακτῆρα, ἵνα ἐξουσίαν μή ἔχῃ ὁ ἄνθρωπος σφραγῖσασθαι τῇ δεξιᾷ χειρί τό σημεῖον τοῦ σταυροῦ, μήτε πάλιν ἐν μετώπῳ σημειώσασθαι παντελῶς τό ἅγιον ὄνομα τοῦ Κυρίου, μήτε τόν ἔνδοξον καί τίμιον σταυρόν τοῦ Χριστοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν. Γινώσκει γάρ ὁ ἄθλιος ὅτι ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου, ἐάν σφραγισθῆ, λύει αὐτοῦ την δύναμιν, και διά τοῦτο σφραγίζει τήν δεξιάν τοῦ ἀνθρώπου. Αὕτη γάρ ἡ σφραγίζουσα πάντα τά μέλη ἡμῶν. Ὁμοίως δέ καί τό μέτωπον, ὥσπερ λυχνία, βαστάζει λύχνον φωτός, τό σημεῖον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐν τῷ ὕψει ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Περί Συντελείας, ΧΧVIII, σελ. 287, « Καί δώσει αὐτοῖς χάραγμα ἐν τῇ χειρί τῇ δεξιᾷ καί ἐν τῷ μετώπῳ, ἵνα μή τις τόν τίμιον σταυρόν ποιήσῃ ἐν τῷ μετώπῳ τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ χειρί, [ ἀλλά δέδεται αὐτοῦ ἡ χείρ ] καί ἀπό τότε οὐκ ἔχει ἐξουσίαν σφραγίσαι τί τῶν μελῶν αὐτοῦ, ἀλλά τῷ πλάνῳ προστεθήσεται καί αὐτῷ δουλεύσει καί μετάνοια ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν ἀλλά ὁ τοιοῦτος ἀπώλετο καί ἀπό Θεοῦ καί ἀπό ἀνθρώπων… ».] 

Η χάραξη στο μέτωπο, πάλι, θα αποσκοπεί στο να ακυρωθεί η θεία χάρη απ’ το μέτωπο που « ὥσπερ λυχνία, βαστάζει λύχνον φωτός, τό σημεῖον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐν τῷ ὕψει » [Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την Παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 117.] 

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αυτές οι απόψεις αναπτύσσονται περισσότερο.

Οι Ανδρέας Καισαρείας και Αρέθας Καισαρείας τονίζουν πως η χάραξη του χαράγματος του Αντιχρίστου στα συγκεκριμένα μέλη του ανθρωπίνου σώματος θα έχει και συμβολικό χαρακτήρα.

Θα δηλώνει την υποταγή και υπαγωγή της λογικής δυνάμεως αλλά και της πρακτικής ενέργειας του ανθρώπου στον Αντίχριστο· την αφιέρωση των νοητικών και πρακτικών του δυνάμεων στη λατρεία του θηρίου· την δια λόγων και έργων προσκύνησή του και την διακήρυξη της θεϊκής ιδιότητάς του· την εγχάραξη του ατίμου ονόματος του Αντιχρίστου ως τιμίου στις καρδιές των ανθρώπων που θα λάβουν το χάραγμα [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΜΒ΄, σελ. 346-348 « Εἴτις, φησί, τῷ τεθηριωμένῳ Ἀντιχρίστῳ ὑποκύπτει, [ καί ] δυσσεβῆ πολιτείαν μετέρχεται τήν ἐκεῖνον εἰκονίζουσαν, καί ἤ λόγῳ ἤ ἔργῳ τοῦτον κηρύσσει Θεόν ( τοῦτο γάρ δηλοῦν δύναται τό ἐπί τοῦ μετώπου καί τῆς χειρός διδόμενον χάραγμα ) καί αὐτός κοινωνήσει αὐτῶ τῆς τοῦ τιμωρητικοῦ ποτηρίου πόσεως » Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΜΒ΄, σελ. 392 « Ἡ δέ τοῦ θηρίου προσκύνησις καί τό λαβεῖν αὐτοῦ τήν σφραγῖδα, τό τόν Ἀντίχριστον ἡγήσασθαι Θεόν ὑποπτωτικῶς αὐτῷ προσανέχων, καί ἤ λόγῳ ἤ ἔργῳ τά καταθύμια τούτω διεξιέναι καί κηρύσσειν ».] 

Τονίζονται, επίσης, τα πρακτικά αποτελέσματα του χαράγματος.

Όπως, χαρακτηριστικά, σημειώνει ο Αρέθας, η εγχάραξη του ολεθρίου ονόματος του Αντιχρίστου θα είναι αντίθετη σε κάθε τι το αγαθό [Βλ. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 383 « Ἀντίθετος γάρ τῶν ἀγαθῶν ἡ τοῦ ὀλεθρίου ὀνόματος ἐγχάραξις ».]

Το χάραγμα στο δεξί χέρι θα  έχει ως συνέπεια την εκκοπή της ενέργειας των αγαθών έργων· την στέρηση της δυνατότητας επιτέλεσης αγαθών πράξεων· την εκκοπή της δύναμης που κινεί τον άνθρωπο να ενεργήσει το αγαθό [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 340, « Ἐν μέν ταῖς δεξιαῖς [ χερσίν ], ἵνα τῶν δεξιῶν καί ἀγαθῶν ἔργων ἐκκόψη τήν ἐνέργειαν ». Βλ. και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 383.] 

Και το χάραγμα στο μέτωπο θα έχει ως συνέπεια τον σκοτασμό των  πνευματικών οφθαλμών και του νοός, ώστε ο δεχόμενος το χάραγμα να μην πορεύεται φωτισμένος τον δρόμο του φωτός και της ευσεβείας αλλά να υποστηρίζει με θρασύτητα την πλάνη και το σκότος [Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 340 « Ἐν δέ τοῖς μετώποις, ἵνα ἐν τῆ πλάνη καί τῶ σκότει διδάξη τούς ἀπατωμένους παρρησιάζεσθαι », και Αρέθα, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 383 « Έν δέ τοῖς μετώποις, ἵνα τό τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπικείμενον μέρος προσληφθέν, σκοτασμόν ἐμποιήση τοῖς ἀπατωμένοις, τοῦ μή ὡς ἐν ἡμέρα εὐσχημόνως ἀντέχεσθαι τῆς εὐσεβείας ».] 

xi) Η σύνδεση του χαράγματος του Αντιχρίστου με την εμπορική διαδικασία

Το χάραγμα του Αντιχρίστου εκτός απ’ την πνευματική του ποιότητα και διάσταση θα έχει και μια πρακτική και χρηστική λειτουργία.

Θα αποτελεί το « κλειδί » για τη συμμετοχή στην διαδικασία ανταλλαγής των αγαθών.

Θα λειτουργεί ως το εισιτήριο για την εισαγωγή στην εμπορική διαδικασία.

Θα αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση, το « sine qua non » στοιχείο, που κάθε πολίτης, κάθε άνθρωπος θα πρέπει να φέρει, για να δύναται να προβεί στην αγορά ή πώληση αγαθών. 

Χωρίς το χάραγμα κανείς δε θα μπορεί να πουλήσει ή να αγοράσει οτιδήποτε [Βλ. Απ. 13,17, Ιππολύτου, Εις τον Δανιήλ, L, σελ. 105, « μή δυναμένων αὐτῶν μήτε “ πωλῆσαί “ τι τῶν ἰδίων μήτε “ ἀγοράσαι “ παρά τῶν ἀλλοτρίων, χωρίς ἐάν μή τις “ τό ὄνομα τοῦ θηρίου “ ἐν χειρί περιφέρῃ, ἤ το τούτου “ χάραγμα “ ἐπί τῷ μετώπῳ βαστάζῃ », Βικτωρίνου και Ιερωνύμου, CCSL, σελ. 128- 9, CCEL σελ. 357. Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. και Οικουμενίου, Ε.Α., σελ. 192 « Φησί δέ καί διδόναι χάραγμα καί σφραγῖδα τόν Ἀντίχριστον,ἧς ἄνευ οὔτε ὠνήσεταί τις οὔτε μην ἐκποιήσει ».] 

Η επιβολή του χαράγματος ως απαραίτητης προϋπόθεσης για τη συμμετοχή του πολίτη στην εμπορική διαδικασία θα υπηρετεί μια διπλή σκοπιμότητα.

Θα αποσκοπεί αφ’ ενός μεν στην από όσο το δυνατόν περισσότερους αποδοχή του χάραγματος, αφ’ ετέρου δε στην φυσική και βιολογική εξόντωση όσων αρνηθούν την αποδοχή του.

Η χρησιμοποίηση της ανθρώπινης ανάγκης για λήψη τροφής ως εκβιαστικού μέσου για την αποδοχή του χαράγματος καταδεικνύει και την υπερβολική πονηρία και κακότητα του Αντιχρίστου .

Ο Άγιος Εφραίμ γράφει χαρακτηριστικά: « Προσέχετε ἀδελφοί μου τήν ὑπερβολήν τοῦ θηρίου.Τεχνάσματα γάρ πονηρίας. Πῶς ἐκ γαστρός ἄρχεται, ἵν᾿ ὅταν τις στενωθῇ βρωμάτων ὑστερούμενος, ἀναγκασθῇ λαβεῖν ἐκείνου τήν σφραγίδα» [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 117. Βλ. και Ιωάννου Μενούνου, Κοσμά του Αιτωλού, Διδαχές και βιογραφία, ο.π., σελ. 176-7. « Μα πρωτύτερα έχει να γεννηθή ο Αντίχριστος … διά να πλανά τους ανθρώπους να τον ομολογήσουν διά Χριστόν και όσοι τον πιστεύουν να τους τάζη τόσα αγαθά και ύστερα να τους βουλώνη εις το μέτωπον, μάλιστα, οι Εβραίοι όλοι έχουν να τον πιστεύσουν. Διά ημάς τους Χριστιανούς έχει να στείλη ο Θεός τον Προφήτην Ηλία… ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. και Λακταντίου, The epitome of the divine institutes, LXXI, CCEL, Fathers of the third and fourth centuries, Grand Rapids 2004, σελ. 254, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 340 « Ἵνα τοῖς τοῦτο μή λαμβάνουσι ἐκ τῆς τῶν ἀναγκαίων ἐνδείας βίαιος ἐπαχθῇ θάνατος » και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΛΖ΄, σελ. 384: « Ἱν᾿ ὁ μή τοῦτο ἐπιφερόμενος ἐν ταῖς τῶν ἀναγκαίων ἐνδείαις τελευτήση ».] 

Κατά τον Άγιο Εφραίμ, υπεύθυνοι για την εφαρμογή αυτού του οικονομικού συστήματος συναλλαγής, όπου το χάραγμα του Αντιχρίστου θα συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στην εμπορική διαδικασία, θα είναι κάποιοι « δήμαρχοι » που θα διορίσει ο Αντίχριστος. « Καί δημάρχους ἱστᾷ ἐπιτελεῖν τό πρόσταγμα » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 117.] , γράφει χαρακτηριστικά. Αυτοί οι « δήμαρχοι » θα είναι άρχοντες με τοπική δικαιοδοσία και απότομο χαρακτήρα. Θα φροντίζουν με αποτομία και σκληρότητα να λαμβάνουν τρόφιμα μόνο όσοι φέρουν το χάραγμα του Αντιχρίστου [Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 117, « καί δημάρχους ἱστᾷ ἐπιτελεῖν τό πρόσταγμα», ΄σελ. 121 « Δήμαρχοι γάρ ἀπότομοι κατά τόπον σταθήσονται. Και εἴ τις φέρει μεθ᾿ ἑαυτοῦ την σφραγῖδα τοῦ τυράννου ἐν μετώπῳ ἤ δεξιᾷ ἀγοράζει βραχύ βρώματα ἐκ τῶν εὑρισκομένων ». Σ’ αυτό το σημείο δεν είναι άσκοπο να αναφερθεί πως αυτή η σύνδεση του χαράγματος του Αντιχρίστου με την εμπορική διαδικασία οδηγεί τους ερμηνευτές της Αποκάλυψης στο συμπέρασμα πως το χάραγμα του Αντιχρίστου θα είναι και αισθητό, διαπιστώσιμο με ανθρώπινα μέσα. Γενικά, το χάραγμα του Αντιχρίστου θα είναι δισυπόστατο. Θα είναι υλικό και πνευματικό. Η πνευματική διάσταση του χαράγματος σχετίζεται, κυρίως, με την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου. Η υλική του διάσταση αφορά, κυρίως, στην εμπορική διαδικασία. Και, βέβαια, αυτές οι διαστάσεις συνδέονται μεταξύ τους. Έτσι, ερμηνεύτηκε το χάραγμα του Αντιχρίστου απ’ τους Πατέρες της Εκκλησίας που, συνήθως, αναφέρονται και στις δύο διαστάσεις του χαράγματος. Ο μόνος που φαίνεται να διαφοροποιείται σε κάποιο σημείο του έργου του είναι ο Ιππόλυτος, ο οποίος στο « Περί Χριστού και Αντιχρίστου » αναφέρεται μόνο σε πνευματική διάσταση του χαράγματος του Αντιχρίστου. Επειδή, όμως, πρέπει να εξηγήσει την σύνδεση του χαράγματος με την εμπορική διαδικασία, και, γνωρίζοντας πως ένα πνευματικό χάραγμα δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από κάποιον έμπορο, αναφέρεται σ’ έναν τρόπο διαπίστωσης του πνευματικού χαράγματος. Γράφει πως θα τοποθετηθούν παντού « θυμιατήρια », και θα δοθεί διαταγή κανείς να μην μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει, αν πρώτα δεν προσφέρει θυμίαμα στον Αντίχριστο ( Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, XLIX, σελ. 214 ). Στην συνέχεια αναφέρει πως μια παρόμοια πρακτική εφήρμοσε ο Αντίοχος ο Επιφανής, πράγμα που μας επιτρέπει να εικάσουμε πως ο Ιππόλυτος διετύπωσε την συγκεκριμένη ερμηνευτική θέση βασιζόμενος σ’ αυτήν την ιστορική αναφορά. Ο Ιππόλυτος στην ερμηνεία του στο βιβλίο του Δανιήλ, απλά, επαναλαμβάνει τους λόγους της Αποκάλυψης ( Βλ. Εις τον Δανιήλ Δ΄, L, σελ. 105 ).] 

xii) Ερμηνείες του αριθμού 666 στη σύγχρονη βιβλιογραφία

Πολλές σύγχρονες ερμηνείες επιχειρούν να αποκωδικοποιήσουν τον αριθμό 666 με βάση τη λατινική ή εβραϊκή αντιστοιχία γραμμάτων – αριθμών και να ταυτίσουν το θηρίο με κάποιο Ρωμαίο Αυτοκράτορα, όπως, π.χ. το Νέρωνα, τον Δομιτιανό κ.α.[Βλ. Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 233-241 και Δεσπότη Σωτηρίου, Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Το βιβλίο της προφητείας, Λειτουργική και συγχρονιστική ερμηνευτική προσέγγιση, τ. Β΄, Εκδόσεις Άθως, Αθήνα 2007, σελ. 170.] 

Συνήθως, προσθέτουν ή αφαιρούν γράμματα ή λέξεις προκειμένου να επιτύχουν το αποτέλεσμα που επιδιώκουν, αγνοώντας ερμηνευτικούς κανόνες και υποτάσσοντας τα δεδομένα στις δικές τους στοχεύσεις.

Ήδη, αναφέραμε πως, στην πατερική γραμματεία χρησιμοποιείται η Ελληνική αντιστοιχία γραμμάτων – αριθμών για την αποκωδικοποίηση του αριθμού του θηρίου.

Άλλωστε, ελάχιστα γράμματα του Ρωμαϊκού αλφαβήτου χρησιμοποιούνται ως αριθμοί [ Βλ. και Ifrah Georges, Παγκόσμια Ιστορία των Αριθμών, Η ιστορία μιας μεγάλης Ανακάλυψης, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Αθήνα α.χ., σελ. 172-190. Το γεγονός πως το κείμενο της Αποκάλυψης και ο αριθμός 666 γαράφτηκαν στα Ελληνικά οδηγεί τον ερευνητή στην χρήση της ελληνικής αντιστοιχίας γραμμάτων – αριθμών για την αποκωδικοποίηση του ονόματος του Αντιχρίστου.] 

Και οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες έφεραν συχνά περισσότερα από δύο ονόματα και ακόμη περισσότερους τίτλους.

Στην εβραϊκή γραφή πάλι απουσιάζουν τα φωνήεντα [Αυτή η απουσία φωνηέντων από την Εβραϊκή Γλώσσα διευκολύνει την εξαγωγή του όποιου επιθυμητού συμπεράσματος και σε άλλες περιπτώσεις. Έτσι, π.χ. στην περίπτωση του Κώδικα της Βίβλου δεν χρειάζεται να βρεις όλα τα γράμματα κάποιου ονοματος, π.χ. « Κέννεντυ », για να ανακαλύψεις ότι η Βίβλος προφητεύει τη δολοφονία του Αμερικανού Προέδρου. Αρκούν μερικά σύμφωνα. Και αυτά είναι εύκολο να τα βρείς. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την προσπάθεια ταύτισης ιστορικών προσώπων με τον αριθμό 666 με βάση την εβραϊκή γεματρία.]

Έτσι, τα σύμφωνα της λέξης π.χ. Νέρων θα μπορούσαν ταυτόχρονα να αποδίδουν και άλλες λέξεις, κάτι που δεν συμβαίνει στο Ελληνικό αλφάβητο [Η άποψη ότι ο Ιωάννης ο Θεολόγος εννοούσε τον Νέρωνα ως θηρίο είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των ξένων ερμηνευτών. Υπό την εβραϊκή μορφή το όνομα φαίνεται να έχει άθροισμα 666 [ nun ( 50 ) + resh ( 200 ) + nun ( 50 ) + qoph ( 100 ) + samech ( 60 ) + resh ( 200 ) ]. Αρχικά, αμφισβητήθηκε η ύπαρξη του τελικού “ nun ” στο όνομα. Η ανακάλυψη μιας γραφής που έμοιαζε να το περιέχει στους παπύρους της Νεκράς Θάλασσας φάνηκε να λύνει το πρόβλημα. Ωστόσο, το “ nun ”, όταν είναι στο τέλος μιας λέξης δίνει την αριθμητική τιμή 700 ( βλ. Shirley Blackwell Lawrence, Behind Numerology, Newcastle Publishing Co, North Hollywood California, 1989, σελ.41 ), οπότε, όλο το όνομα θα έπρεπε να δίνει 1316, αν και το 100 μ.Χ. ίσως να μην είχε καθιερωθεί η διαφορετική αριθμητική τιμή του “ nun ” στο τέλος της λέξης. Υποστηρίχθηκε, επίσης, πως το αρχικό γράμμα της λέξης Καίσαρ θα έπρεπε να είναι το “ kaf ” και όχι το “ qoph ” ( Kieren Barry, Ελληνική Καμπαλά, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 140-144 ). Γενικά, και αυτή η θεωρία παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Κατά τη γνώμη μας δεν είναι σωστή, κατ’ αρχήν, γιατί χρησιμοποιεί την εβραϊκή αντιστοιχία γραμμάτων – αριθμών και, έπειτα, γιατί μας φαίνεται περίεργο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης να αναφερόταν στον Νέρωνα σα να ήταν κάποιος σημαντικός κίνδυνος, όταν αυτός είχε πεθάνει δεκαετίες νωρίτερα. Οπότε, ακόμη και για μια συγχρονιστική ερμηνεία του αριθμού, που εμείς εκ προοιμίου απορρίπτουμε, η περίπτωση του Νέρωνα είναι προβληματική.]

Άλλες σύγχρονες ερμηνείες επιχειρούν να αποκωδικοποιήσουν τον αριθμό 666 με βάση γλώσσες, αλφάβητα και αντιστοιχίες γραμμάτων – αριθμών μεταγενέστερα της συγγραφής της Αποκάλυψης.

Επιδιώκεται η ταύτιση του Αντιχρίστου με πρόσωπα της επικαιρότητας με βάση αυτήν την αντιστοιχία του αριθμού εξακόσια εξήντα έξι με το όνομα του Αντιχρίστου, στην Ελληνική ή σε άλλη γλώσσα.

Συνήθως, χρησιμοποιείται η αγγλική Γλώσσα για να ταυτιστούν πρόσωπα της Επικαιρότητας, όπως ο Μπίλ Γκέιτς κ.α. με τον Αντίχριστο.

Αυτό, συχνά, γίνεται με ερασιτεχνικό τρόπο και με εμφανή προσπάθεια να  συνδεθεί,  οπωσδήποτε,  κάποιο  συγκεκριμένο  πρόσωπο  με  τον  Αντίχριστο,  οπότε επιτυγχάνεται η σύνδεση του ονόματός του με τον συγκεκριμένο αριθμό με την προσθαφαίρεση γραμμάτων ή λέξεων, την εφαρμογή διαφόρων αντιστοιχιών γραμμάτων – αριθμών και την τέλεση πολύπλοκων μαθηματικών υπολογισμών.

Όλες αυτές οι προσπάθειες έρχονται σε αντίθεση με τους ερμηνευτικούς κανόνες και την κοινή  λογική [Βλ. Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 45.] 

Τέλος, υπάρχουν ερμηνείες που βλέπουν τον αριθμό « χξς » ως αρχικά λέξεων π.χ.« Χριστόν ξενίζοντα σταυρών » κ.α. ή βασίζονται στο σχήμα των στοιχείων του αριθμού ( π.χ. το ξ μοιάζει με φίδι, άρα συμβολίζει τον Σατανά… ) [Βλ. Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 245-247.] 

Όλες αυτές οι ερμηνείες έρχονται σε αντίθεση τόσο με το κείμενο της Αποκάλυψης που ρητά αναφέρει πως το «  χξς » είναι αριθμός όσο και με τη χειρόγραφη παράδοση του αριθμού που περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές εκδοχές. Υπάρχουν αρκετά, και, μάλιστα, αρχαία χειρόγραφα που παραθέτουν τον αριθμό στην ολογράμματη μορφή του [Βλέπε την κριτική έκδοση της Κ.Δ. από τους Nestle Aland και Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π. σελ. 35-42.] , ενώ το δίγαμμα που δηλώνει τον αριθμό 6 δεν έχει πάντα τη μορφή « ς » [Το δίγαμμα συνήθως είχε μια μορφή σαν “ F ” ( εξ ου και η ονομασία δίγαμμα, διπλό Γάμμα ) ή “ Υ ”, και σπανιότερα σαν “ [ ” ή “ C ”. Βλ. σχετικά στο Ψυχογιού Δημητρίου, Οι λέξεις και οι αριθμοί, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα, 2004, σελ. 22-23.104.106.122.Βλέπε και στο παράρτημα στις σελίδες ... Αξιόλογη είναι η μονογραφία των Δωρικού Σ. ( Dr Ing. ) – K. Χατζηγιαννάκη ( Δρ. Μηχανολογίας ), « Το δίγαμμα F, η ιστορία ενός πανάρχαιου φθόγγου της Ελληνικής γλώσσης », Ελεύθερη σκέψις, Αθήνα 2000. Σ’ αυτό το βιβλίο μπορεί κάποιος να δει πώς ακριβώς γραφόταν το δίγαμμα. Βλ. και Κώστα Δερβένη, Η μαντεία των αστραγάλων, οι 56 αυθεντικοί χρησμοί των αρχαίων μαντείων, Εκδόσεις Έσοπτρον, Αθήνα, 2004, σελ. 54-55. Η μαντεία των αστραγάλων ήταν κάτι σαν τα σημερινά ζάρια και παίζεται ακόμη και σήμερα σε κάποια μέρη της Ελλάδας. Ο « εξείτης » ή « ξείθος », το γνωστό εξάρι, δεν ήταν άλλο απ’ το δίγαμμα. Στις σελ. 54-5 του βιβλίου υπάρχουν φωτογραφίες αστραγάλων με το διγαμμα.] 

Τέλος, υπάρχουν και ερμηνείες που εστιάζουν την προσοχή τους στις μαθηματικές ιδιότητες του αριθμού και τον θεολογικό συμβολισμό τους [Βλ. Αμοιρίδου Ευαγγελίας, ο.π., σελ. 243-5 και Μάρκου Σιώτου, Ο αριθμός της ταυτότητας του Αντιχρίστου, Εκκλησία, 64 ( 1987 ) σελ. 110.] 

Ωστόσο, όλες αυτές οι ερμηνείες κινούνται σε λάθος κατεύθυνση.

Αυτό που τονίζει τόσο το ιερό κείμενο της Αποκάλυψης όσο και η Πατερική Παράδοση είναι η σχέση του αριθμού του Αντιχρίστου με το όνομα του Αντιχρίστου.

Ο αριθμός του Αντιχρίστου είναι  ο αριθμός του ονόματος του Αντιχρίστου.

Ολόκληρη τη Διατριβή θα τη βρείτε εδώ