ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ - Χαρακτηρισμός του Αντιχρίστου (ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ)

 

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ  

- Χαρακτηρισμός του Αντιχρίστου

Ο χαρακτηρισμός και η παρουσίαση της προσωπικότητας του Αντιχρίστου δεν είναι ευχερής εργασία και, οπωσδήποτε, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσα σ’ ένα μόνο κεφάλαιο.

Η προσωπικότητα του Αντιχρίστου σκιαγραφείται μέσα από:

1) Tο όνομά του.Στην περίπτωση του Αντιχρίστου, το όνομά του δηλώνει το χαρακτήρα του, η κλήση του δείχνει την προσωπικότητά του. Στην ενότητα του πρώτου μέρους, όπου γίνεται αναφορά στην έννοια του ονόματος « Αντίχριστος », δώσαμε εν συντομία και το στίγμα της προσωπικότητας και του ποιού του. Όπως, χαρακτηριστικά, γράφει ο ανώνυμος συγγραφεύς του έργου «Διάλογος προς Ιουδαίον», ο Αντίχριστος « ἀντίχριστός ἐστι καί ὀνομάζεται » [Διάλογος προς Ιουδαίον, ( e cod vatop 236 ), Turnhout 1994, σελ. 13. ] .

Αλλά και οι χαρακτηρισμοί « άνθρωπος της αμαρτίας » και «υιός της απωλείας» δείχνουν ότι και ο ίδιος θα προξενήσει αλλά και άλλους θα παρακινήσει να ενεργήσουν πολλά δεινά και ότι θα οδηγήσει τον εαυτό του στην απώλεια [Βλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις την Β΄ προς Θεσσαλονικείς, Ομιλία Γ΄, Β΄, P.G. 62, 482] 

2) Την παρουσίαση της προσωπικότητας και της δράσης των προτυπώσεών του, των διαφόρων αντιχρίστων της Ιστορίας. Παρατηρώντας κανείς το ποιόν του αντιτύπου λαμβάνει μια σχετική ιδέα για το πρωτότυπο, σχηματίζει μια κάποια, έστω και μερική, αντίληψη περί του ποιού του αρχετύπου.

3) Την υπογράμμιση της σατανικότητας του Αντιχρίστου, και της σχέσης του προς το Σατανά. Ο Αντίχριστος και ο Σατανάς θα είναι σαν ένα πρόσωπο. Κατά συνέπεια, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο χαρακτηρισμός του Διαβόλου θα μπορούσε να είναι και χαρακτηρισμός του Αντιχρίστου.

4) Την παρουσίαση της δράσης του.Κάθε άνθρωπος χαρακτηρίζεται απ’ τις πράξεις του.Και σύμφωνα με τον αψευδή λόγο του Κυρίου, « ἕκαστον δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται » [Λκ. 6,44 και Μθ. 12,33.] Η περίπτωση του Αντιχρίστου δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.

Παράλληλα προς την προφητική εξιστόρηση των γεγονότων του βίου του και την εκτύλιξη της δράσης του, θα αποκαλύπτεται, σταδιακά, στον αναγνώστη η  ποιότητα  της  προσωπικότητάς  του.

Επομένως,  υπ’  αυτήν  την  έννοια,  ολόκληρη  η εργασία, και, ειδικά, το δεύτερο και το τρίτο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους της, αποτελεί στην ουσία μια σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Αντιχρίστου.

Ωστόσο, για λόγους, καθαρά, μεθοδολογικούς, δεν θα μπορούσαμε παρά να εξετάσουμε και σε μια ξεχωριστή ενότητα το θέμα του χαρακτηρισμού του Αντιχρίστου.

Λόγω της ευρύτητας του θέματος και της αναφοράς σχετικών στοιχείων σε διάφορα σημεία αυτής της εργασίας, επιλέξαμε να το κάνουμε μ’ έναν, μάλλον, ασυνήθιστο τρόπο.

Με την ενδεικτική παράθεση κάποιων χαρακτηρισμών που χρησιμοποιούν η Αγία Γραφή και οι Πατέρες για το πρόσωπο του Αντιχρίστου:

• « ὅφις ἐφ᾿ ὁδοῦ » [Γεν. 49,16.] 
• « βδέλυγμα τῆς ερημώσεως » [Δαν. 9,27. Και Μθ. 24,15 και τα παράλληλα.]
• « ἀντικείμενος καί ὑπεραιρόμενος », « ἄνθρωπος τῆς ἀνομίας », « Υἱός τῆς ἀπωλείας » [ Β Θεσ/νικείς 2,3-4.]
• « κοσμοπλανής » [Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, XVI, Β.Ε.Π.Ε.Σ. 2, σελ. 220. Βλ. και Διαταγαί Αποστόλων, Ζ΄, ΧΧΧΙΙ, Β.Ε.Π.Ε.Σ. 2, σελ. 127.]
• « ἄνομος » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « ἄθεσμος » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « ἀποστάτης » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « ἄδικος » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « φονεύς » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « ληστής » [Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,1, σελ. 309.]
• « ἀνακεφαλαίωσις πάσης ἀδικίας καί παντός δόλου » [Ειρηναίου V, 29,2, σελ. 366-7.]
• « ἀναιδής καί πολεμοτρόφος καί τύραννος » [Ιππολύτου, Εις τον Δανιήλ Δ΄, IL, σελ. 104.]
• « πνεῦμα πλανήσεως » [Ιππολύτου, Εις τον Δανιήλ,, IL, σελ. 105 ( απ’ το Ιερεμία 4,11 ).]
• «δεινόν θηρίον, δράκων μέγας ἀνθρώποις δυσκαταγώνιστος, ἕτοιμος εἰς τό καταπιεῖν » [Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΕ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 142.]
• « πλάνος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125.]
• « θεομάχος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125.]
• « δράκων » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125.]
• « παμμίαρος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 114.]
• « θεομάχος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 116.]
• « πονηρός καί δόλιος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 116.]
• « ἀναίσχυντος ὄφις » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 119.]
• « ἐχθρός » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 119.]
• « ἄθλιος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 124.]
• « τύραννος » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125.]
• « μιαρός » [Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125.]
• « πλῆρες ἰοῦ θηρίον, ἀνήρ δυνάστης » [Γρηγορίου Θεολόγου, Ορισμοί πρόχειροι, Ποίημα ΛΔ΄, Ε.Π.Ε. 9, σελ. 446.]
• « ὁ τῶν ἀνθρώπων ἀλάστωρ » [Θεοδωρήτου, Αιρετικής κακομυθίας επιτομή, Ε΄, ΚΓ΄, P.G. 83, 525 B.]
• « ὁ ἀντίθεος δαίμων » [Θεοδωρήτου, Αιρετικής κακομυθίας επιτομή, Ε΄, ΚΓ΄, P.G. 83, 525 B.]
• « ὁ τοῦ ψεύδους τεχνίτης » [Θεοδωρήτου, Αιρετικής κακομυθίας επιτομή, Ε΄, ΚΓ΄, P.G. 83, 525 D.]
• « ὁ τῆς θείας προσηγορίας ληστής » [Θεοδωρήτου, Αιρετικής κακομυθίας επιτομή, Ε΄, ΚΓ΄, P.G. 83, 525.]
• « τρισάθλιος άνθρωπος » [Φωτίου, Εις το κατά Ιωάννην, Η΄, Johannes-Kommentare aus der griechischen kirche, Berlin, 1966, σελ. 59 και Ε.Π.Ε. 14, σελ. 149-150.]

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία συναντώνται οι ίδιοι ή ανάλογοι χαρακτηρισμοί.

Αναφέρουμε μερικούς από αυτούς:

• « ψεύστης καί ἄνομος » [Περί Συντελείας, ΧΧV, σελ. 285.]
• « λυμεών » [Οικουμενίου , VII, σελ. 174.]
• « ἀκρότης τοῦ κακού », « κατά διάμετρον ἐναντίος τοῦ Θεοῦ », « υἱός τοῦ πονηροῦ δαίμονος καί σατανᾶ καί διαβόλου » [Ωριγένους, « Κατά Κέλσου », ς XLV, ΒΕΠΕΣ 10, σελ. 94.]
• « τό ἀπηνές καί ψυχοφθόρον θηρίον » [Οικουμενίου, Ε.Α., VIII, σελ. 197.]
• « λυμεών » [Ανδρέα, Ε.Α., ΜΣΤ΄, σελ. 360.]
• « ψευδόχριστος » [Ανδρέα, Ε.Α., ΟΒ΄, 453.]
• « ἀπατεών » [Ανδρέα, Ε.Α., ΜΣΤ΄, σελ. 360.]
• « ἀποστάτης » [Ανδρέα, Ε.Α., ΜΣΤ΄, σελ. 360.]
• « μυσαρός άνθρωπος » [Ιωάννου Καντακουζηνού, Κατά Ιουδαίων, Η΄, σελ. 212. Βλ. και Γεωργίου Φραντζή, Χρονικόν Μέγα, Β΄, ΙΒ΄, P.G. 156, 779 ή Ψευδοσφραντζή, « Χρονικόν », 2.2, Georgios Sphrantzes, Memorii 1401-1477, Bucharest 1966, σελ. 312-3.]

Ολόκληρη τη Διατριβή θα τη βρείτε εδώ