Μπορεί να θεραπευτεί η μακροχρόνια νόσηση Covid με μηνιαία δόση του εμβολίου;

 

Daily Mail Exclusive

Μπορεί να θεραπευτεί η μακροχρόνια νόσηση Covid με μηνιαία δόση του εμβολίου; 

Μια μεγάλη βρετανική κλινική δοκιμή πρόκειται να το ανακαλύψει - αφού πολλοί πάσχοντες δήλωσαν ότι ανάρρωσαν μετά το εμβόλιο τους.

Ακόμα και όταν τα κρούσματα του Covid συνεχίζουν να αυξάνονται, το σχέδιο της κυβέρνησης να άρει όλους τους εναπομείναντες περιορισμούς σε λίγες ημέρες εξακολουθεί να βρίσκεται σε καλό δρόμο για έναν και μόνο λόγο: το εμβόλιο έχει αποδυναμώσει σημαντικά τη σχέση μεταξύ των λοιμώξεων, των νοσηλειών και των θανάτων.

Ωστόσο, μια άλλη ανησυχία επισκιάζει  αυτή την αισιοδοξία - οι αυξανόμενες διαγνώσεις μακροχρόνιας νόσησης Covid, της εξουθενωτικής κατάστασης που αφήνει τους πάσχοντες να παλεύουν με τα συμπτώματα για μήνες μετά τη μόλυνση. 

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Βρετανοί ζουν με παρατεταμένα προβλήματα, από δύσπνοια έως νοητική σύγχυση, και ο αριθμός αυτός μπορεί να διπλασιαστεί μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, λένε οι ειδικοί.

Καθώς δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη αποτελεσματικές φαρμακευτικές θεραπείες, δεν υπήρχαν πολλές ελπίδες για όσους ζουν με τις χειρότερες δυσκολίες - μέχρι τώρα.

Σε μια παγκόσμια πρωτοτυπία, οι Βρετανοί επιστήμονες πρόκειται να διερευνήσουν τη χορήγηση μηνιαίων δόσεων του εμβολίου Covid σε ασθενείς με μακροχρόνια νόσηση Covid, σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της χρόνιας πάθησης.

Την Παρασκευή δόθηκε το πράσινο φως για το πρώτο στάδιο της μελέτης: στο υπόλοιπο της χρονιάς, θα προσφερθούν σε 40 άτομα που πάσχουν από μακροχρόνια νόσηση Covid τουλάχιστον δύο επιπλέον εμβόλια. 

Η χρηματοδότηση έχει προσφερθεί από αρκετούς από τους μεγάλους κατασκευαστές εμβολίων, και αν η πιλοτική δοκιμή είναι επιτυχής, οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες έχουν ενημερωθεί ότι μπορούν να συμπεριλάβουν χιλιάδες περισσότερους ασθενείς.

Μιλώντας αποκλειστικά στη "Mail on Sunday", ο Δρ David Strain, ανώτερος κλινικός και λέκτορας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Exeter -ο οποίος θα ηγηθεί της δοκιμής - λέει ότι οι κατασκευαστές ενδιαφέρονται να χρηματοδοτήσουν τη μελέτη αφού οι πρώτες έρευνες έδειξαν ότι τα συμπτώματα της μακράς νόσησης Covid μειώθηκαν σημαντικά αφού οι ασθενείς έκαναν εμβόλιο.

Ο Δρ Strain δήλωσε: 

«Πολλοί είδαν δραματική βελτίωση μέσα σε λίγες ημέρες από το εμβόλιο. Η κόπωση τους εξαφανίστηκε, μπορούσαν να περπατήσουν περισσότερο χωρίς να αισθάνονται δύσπνοια.Κάποιοι είπαν ότι ήταν το πιο κοντινό στο φυσιολογικό συναίσθημα που ένιωθαν από τότε που κόλλησαν για πρώτη φορά Covid.Σε μια προηγούμενη μελέτη είδαμε ότι αυτό διήρκεσε για περίπου ένα μήνα μετά την πρώτη δόση, αλλά στη συνέχεια τα συμπτώματα επέστρεφαν. Το ίδιο μοτίβο παρατηρήθηκε όταν οι άνθρωποι πήγαν για το δεύτερο εμβόλιο. Θέλουμε να μάθουμε αν, με την πάροδο του χρόνου, η προσφορά τακτικών δόσεων μπορεί να κάνει αυτή την αλλαγή μόνιμη.»

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους που κολλάνε Covid θα υποφέρει από παρατεταμένα συμπτώματα. 

Αυτά ποικίλλουν, αλλά τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν δύσπνοια, μυϊκούς πόνους και προβλήματα με τη σκέψη και τη συγκέντρωση - που ονομάζονται νοητική σύγχυση.

Για πολλούς, τα συμπτώματά τους δεν έχουν ακόμη υποχωρήσει και, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, σχεδόν 400.000 Βρετανοί δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν συμπτώματα από τότε που προσβλήθηκαν από τον ιό - απο την έναρξη της πανδημίας.

Οι γιατροί δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την πάθηση, παρά το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο το NHS άνοιξε περισσότερες από 80 εξειδικευμένες κλινικές για να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο αριθμό ασθενών. 

Τα ακριβή αίτια και οι διαδικασίες που έχουν ως αποτέλεσμα η πλειονότητα να αναρρώνει πλήρως από τη μόλυνση Covid, ενώ άλλοι όχι, είναι ακόμη άγνωστα. 

Πολλοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια "συλλογή συνδρόμων" και όχι για μια ασθένεια.

Πρόσφατες έρευνες όμως έχουν δείξει ότι τα εμβόλια Covid μπορεί να είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπεία.

Μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet τον Μάιο, με συγγραφέα τον Δρ Strain, η οποία διεξήγαγε έρευνα σε περισσότερους από 900 ασθενείς με μακροχρόνια νόσηση Covid, ανέφερε ότι περισσότεροι από τους μισούς είδαν τα συμπτώματά τους να βελτιώνονται αφού έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου, και υπήρξε ιδιαίτερα ισχυρή ανταπόκριση στους ασθενείς που έλαβαν τα εμβόλια Pfizer ή Moderna.

Ωστόσο, οι ασθενείς σημείωσαν ότι η θετική αλλαγή ήταν προσωρινή και διήρκεσε μόνο μερικές εβδομάδες.

Ο Δρ Στάιν δήλωσε: 

«Το σχέδιο θα ήταν να συμπεριληφθούν ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα είναι τόσο σοβαρά που η ζωή τους περιορίζεται δραματικά από την πάθηση. Εκείνους, για παράδειγμα, που δεν μπορούν να πάνε στη δουλειά τους ή να ετοιμάσουν το γεύμα του παιδιού τους το πρωί επειδή αισθάνονται τόσο κουρασμένοι.Τους προσφέραμε το εμβόλιο σε μια μακρά κλινική του Covid και επέστρεφαν για άλλο ένα τον επόμενο μήνα.Τα εμβόλια κοστίζουν περίπου 15 λίρες ανά δόση, και αν μπορεί να επαναφέρει εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανούς στην κανονικότητα, τότε θα είναι μια πολύ αποδοτική θεραπεία.»

Η δοκιμή θα είναι η πρώτη φορά στον κόσμο που ένα εμβόλιο Covid-19 θα χρησιμοποιηθεί για οποιονδήποτε άλλο σκοπό εκτός από την προστασία των ανθρώπων από τον ίδιο τον ιό. 

Αλλά ο Δρ Στρέιν είναι σαφής ότι τα εμβόλια που θα χρησιμοποιηθούν δεν θα έχουν αφαιρεθεί από την αλυσίδα εφοδιασμού. Αντιθέτως, οι κατασκευαστές έχουν προσφερθεί να παρέχουν «ξεπερασμένα» εμβόλια.

Είπε: 

«Αυτή τη στιγμή όλοι οι κατασκευαστές σχεδιάζουν το εμβόλιο δεύτερης γενιάς. Αυτά θα είναι σχεδιασμένα για την καταπολέμηση της παραλλαγής Delta [της Ινδίας], καθώς και της παραλλαγής της Νότιας Αφρικής, η οποία πολλοί ανησυχούν ότι είναι εξαιρετικά ανθεκτική στα σημερινά εμβόλια.»

«Μόλις δημιουργηθούν τα νέα εμβόλια, δεν θα υπάρχει ανάγκη για τα αρχικά εμβόλια, τα οποία σχεδιάστηκαν με γνώμονα την αρχική παραλλαγή του Covid. Αυτά θα είναι τα εμβόλια που θα χρησιμοποιήσουμε στις δοκιμές»

Οι μακροχρόνιοι ασθενείς με Covid μπορούν να χωριστούν χονδρικά σε δύο ομάδες.

Η πρώτη περιλαμβάνει εκείνους που νοσηλεύτηκαν με σοβαρά συμπτώματα Covid. Αυτοί οι ασθενείς μπορεί να έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη σε ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες ή η καρδιά. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να χρειαστούν μήνες για να αναρρώσουν.

Αυτό είναι, σε μεγάλο βαθμό, αναμενόμενο μετά από σοβαρή ασθένεια.

Ωστόσο, οι γιατροί είναι περισσότερο μπερδεμένοι από την άλλη ομάδα πασχόντων - εκείνους των οποίων η ασθένεια ήταν αρχικά ήπια αλλά στη συνέχεια παρέμεινε ή και επιδεινώθηκε. 

Αυτοί οι ασθενείς αποτελούν την πλειονότητα του ενός εκατομμυρίου μακροχρόνια πασχόντων από Covid στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο καθηγητής Danny Altmann, ανοσολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, δήλωσε: 

«Δεν υπάρχει ακόμη πραγματική γενική παραδοχή σχετικά με το τι κρύβεται πίσω από τη μακρά νόσηση Covid, αν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες.»

Μία θεωρία είναι ότι τα συμπτώματα προκαλούνται από «δεξαμενές» του ιού που παραμένουν σε ορισμένες περιοχές του σώματος μετά απο τη μόλυνση.

Μια παρόμοια κατάσταση παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της επιδημίας του Έμπολα το 2014 στη Δυτική Αφρική, όπου πολλοί που επέζησαν από τη θανατηφόρα ασθένεια συνέχισαν να νοσούν για μήνες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό οφειλόταν σε επιμένοντες λοιμώξεις χαμηλού επιπέδου.

Πρόσφατες μελέτες στις ΗΠΑ έχουν βρει κύτταρα Covid στο έντερο μήνες μετά απο τη μόλυνση.

Ο καθηγητής Altmann πιστεύει ότι αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τα μακροχρόνια συμπτώματα Covid. 

Είπε: 

«Αυτό που ίσως βλέπουμε είναι ότι τα εμβόλια δίνουν στο ανοσοποιητικό σύστημα μια πρόσθετη ώθηση, η οποία του επιτρέπει να φτάσει στους θύλακες του σώματος όπου ο ιός έχει κρυφτεί».

Μια άλλη δημοφιλής θεωρία είναι ότι ο ιός αποσταθεροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα - ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο Covid μπορεί να επηρεάσει τα μιτοχόνδρια, το εργοστάσιο ενέργειας μέσα στα κύτταρα που τα τροφοδοτεί με ενέργεια.

Οι ειδικοί λένε ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και να επιτεθεί σε υγιή κύτταρα.

Παρόμοια μιτοχονδριακή δυσλειτουργία έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, το οποίο μοιράζεται πολλά συμπτώματα με τη μακροχρόνια νόσηση Covid.

Ο Δρ Στρέιν πιστεύει ότι αυτή είναι η πιο πιθανή θεωρία και υποστηρίζει ότι τα εμβόλια - έστω και προσωρινά - απενεργοποιούν αυτή την υπερδραστήρια ανοσολογική αντίδραση.

Είπε: 

«Είναι πιθανό ότι, εστιάζοντας στο ανοσοποιητικό σύστημα για την διαδικασία της ανάπτυξης αντισωμάτων Covid, μπορεί να επαναφέρει τα κύτταρα που δεν λειτουργούν σωστά. Είναι σαν να απενεργοποιούμε έναν ελαττωματικό υπολογιστή από την πρίζα και να τον επανεκκινούμε».

Όποια και αν είναι η αιτία, πολλοί μακροχρόνια πάσχοντες από Covid σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι επί μήνες ήταν σοβαρά εξουθενωμένοι από την πάθηση, λένε ότι τα συμπτώματά τους βελτιώθηκαν αισθητά μετά τον εμβολιασμό.

Η Liliana Jackson, 16 ετών, από το Sleaford του Lincolnshire, πάσχει από μακροχρόνια νόσηση Covid - από τον Σεπτέμβριο του 2020 - απο όταν  βρέθηκε θετική στον ιό. 

Από τότε υποφέρει από ναυτία, ημικρανίες, εξανθήματα και κόπωση. Η Λιλιάνα έχασε το μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης σχολικής χρονιάς λόγω της κακής της υγείας.

Η μητέρα της, η Gail, δήλωσε: "Συνήθιζε να είναι τόσο δραστήρια. Της άρεσε το κολύμπι, αλλά τώρα κάποιες μέρες δεν μπορεί καν να σηκωθεί από το κρεβάτι".

Οι τρέχουσες κυβερνητικές κατευθυντήριες γραμμές λένε ότι τα εμβόλια είναι διαθέσιμα μόνο για άτομα άνω των 18 ετών και 16 και 17 ετών με υποκείμενες παθήσεις. 

Λόγω της έκτασης των συμπτωμάτων της Liliana, ο γενικός γιατρός της την έβαλε στον κατάλογο των κλινικά ευάλωτων ατόμων, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν δικαιούται το εμβόλιο.

Η Liliana έλαβε την πρώτη της δόση τον Μάρτιο και μετά από πέντε ημέρες αδιαθεσίας με τις τυπικές παρενέργειες της ναυτίας και των πόνων, τα συμπτώματά της ξαφνικά βελτιώθηκαν .

Η Gail, 50 ετών, εργαζόμενη σε φιλανθρωπική οργάνωση, δήλωσε:

 «Η αλλαγή ήταν πραγματικά σημαντική. Η Liliana αισθάνθηκε ότι το ξεπέρασε εντελώς. Είχε ξανά την ενέργειά της και, τέσσερις εβδομάδες μετά το εμβόλιο, ήταν αρκετά καλά για να πάει στο σχολείο για ολόκληρη την εβδομάδα.Ήταν η πρώτη φορά που το έκανε αυτό από τότε που κόλλησε το Covid. Άρχισε μάλιστα να κάνει και πάλι κάποιες βραδινές δραστηριότητες με φίλους. Τα πράγματα φαίνονταν υπέροχα».

Δυστυχώς, οι αλλαγές ήταν βραχύβιες.

Μια εβδομάδα αργότερα, τα συμπτώματα της Liliana επέστρεψαν πλήρως και η δεύτερη δόση του εμβολίου, που έκανε τον Μάιο, δεν είχε την ίδια θετική επίδραση.

Η Gail λέει ότι η οικογένεια θα άρπαζε αμέσως την ευκαιρία να συμμετάσχει η Liliana στη δοκιμή. 

Είπε: 

«Θα την έβαζα οπωσδήποτε να είναι υποψήφια. Η Liliana πρόκειται να ξεκινήσει τις εξετάσεις της τον Σεπτέμβριο και δεν ξέρω πώς θα τα καταφέρει. Θα δοκιμάσουμε τα πάντα, σε αυτό το σημείο».

Ο Δρ Strain δήλωσε ότι το σχέδιο για τη δοκιμή ήταν ασφαλές: 

«Τα εμβόλια δημιουργούν μια πολύ συγκεκριμένη ανοσολογική απόκριση και αυτή έχει περιορισμένη επίδραση στο σώμα στο σύνολό του. Βιώνουμε τέτοιου είδους ανοσολογικές αντιδράσεις σε καθημερινή βάση.Υπάρχουν και άλλα φάρμακα που έχουν παρόμοια επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου και της αρθρίτιδας και οι οποίες χορηγούνται σε τακτική βάση. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η χορήγηση ενός από αυτά τα εμβόλια κάθε μήνα θα ήταν επικίνδυνη, αλλά η ασφάλεια θα είναι προφανώς κάτι στο οποίο θα δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή».

Ο Δρ Jeremy Rossman, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, ο οποίος συμμετείχε στην αρχική μελέτη του Lancet, δήλωσε: 

«Εάν χορηγείται το εμβόλιο για την προστασία από τον Covid, απαιτούνται δύο δόσεις για να δημιουργηθεί επαρκής ανοσολογική απόκριση.Ίσως να ισχύει η ίδια αρχή όταν χρησιμοποιείται ως θεραπεία - οι ασθενείς θα χρειαστούν έναν αριθμό εμβολίων για να έχουν μόνιμο αποτέλεσμα. Το επόμενο βήμα είναι να βρεθεί πόσες χρειάζονται».

Και πρόσθεσε: 

«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν ανταποκρίθηκαν όλοι οι ασθενείς στο εμβόλιο. Έτσι, ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης θα πρέπει να είναι η διερεύνηση του γιατί συμβαίνει αυτό.Ίσως είναι επειδή αυτοί οι ασθενείς έχουν έναν συγκεκριμένο τύπο μακράς νόσησης Covid, ο οποίος ανταποκρίνεται στα εμβόλια. Θα είναι ενδιαφέρον να το μάθουμε».

Ωστόσο, δεν έχουν πειστεί όλοι οι ειδικοί. 

Ο Δρ Rehan Mustafa, σύμβουλος Πνευμονολογίας, ο οποίος διευθύνει κλινική μακράς νόσησης Covid στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο James Cook στο Middlesbrough, λέει ότι είναι απίθανο να υπάρχει μια απλή απάντηση στην πάθηση.

«Το "Long Covid" είναι ένα τόσο ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να έχει πολλές διαφορετικές αιτίες, οπότε είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς ένα φάρμακο θα μπορούσε να τα καταπολεμήσει όλα αυτά», δήλωσε.

«Για παράδειγμα, ορισμένοι ασθενείς υποφέρουν από πρησμένες αρθρώσεις και αυτό μπορείτε να το αντιμετωπίσετε με αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Άλλοι ασθενείς όμως υποφέρουν από νοητική σύγχυση, η οποία μπορεί να χρειάζεται ψυχίατρο».

Ο Δρ Mustafa ισχυρίζεται ότι η προσέγγιση που χρησιμοποιείται στις κλινικές μακράς διάρκειας του Covid έχει ήδη θετικό αντίκτυπο. 

«Οι κλινικές προσφέρουν στους ασθενείς μια σειρά από υπηρεσίες, όπως φυσιοθεραπεία, ασκήσεις για τις αναπνοές και ψυχιατρική υποστήριξη. Η συνδυασμένη προσέγγιση που ακολουθούμε στην κλινική μας φαίνεται να αποδίδει.Η θεραπεία της μακράς νόσησης Covid σημαίνει να κρατάμε το χέρι του ασθενούς καθώς αυτός επιστρέφει σιγά σιγά στην πλήρη υγεία του».

Άλλοι όμως ισχυρίζονται ότι αυτές οι κλινικές έχουν ελάχιστα αποτελέσματα.

Η Ondine Sherwood, από το LongCovidSOS, μια ομάδα εκστρατείας για τους πάσχοντες, δήλωσε: 

«Οι κλινικές είναι κέντρα αξιολόγησης, όχι κέντρα θεραπείας.Ενώ υπάρχουν πλέον εξετάσεις που μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι πάσχετε από Long Covid, δεν υπάρχει τίποτα που μπορούν να σας δώσουν αυτές οι κλινικές που θα λύσει το πρόβλημα. Είτε πρόκειται για τα εμβόλια είτε για άλλα φάρμακα, πρέπει να επικεντρωθούμε στην εξεύρεση για κάτι που θα βοηθήσει τις εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανούς που υποφέρουν».

Ένας άλλος, μακροχρόνια πάσχων από Covid που είδε βελτίωση μετά το εμβόλιο είναι ο Garry Loftus, 51 ετών, από το Stoke. 

Ο Garry βρέθηκε θετικός στον Covid τον Δεκέμβριο και λέει ότι έκτοτε υποφέρει από κόπωση και  τόσο σοβαρή δύσπνοια που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη δουλειά του ως τραυματιοφορέας.

«Τον Ιανουάριο χειροτέρεψε τόσο πολύ που έπρεπε να αρχίσω να κοιμάμαι στο ισόγειο επειδή δεν μπορούσα να ανέβω τις σκάλες. Αισθάνομαι σαν να έχω άμμο στους πνεύμονές μου συνεχώς. Ήμουν στο στρατό για 26 χρόνια, και αυτό που πέρασα τους τελευταίους έξι μήνες ήταν πολύ πιο δύσκολο από κάθε αποστολή που υπηρέτησα».

Ο Garry έλαβε τη δεύτερη δόση τής Pfizer τον Απρίλιο και λέει ότι, ενώ οι αλλαγές δεν ήταν άμεσες, ένιωσε σταδιακή βελτίωση. 

«Τα επίπεδα κόπωσης έχουν πραγματικά μειωθεί. Συνήθιζα να παθαίνω αυτές τις κρίσεις όπου ήμουν άσχημα για πέντε ημέρες - τώρα έχουν διάρκεια μόνο δυο ημερών».