Η θεραπεία CRISPR θεραπεύει την πρώτη γενετική διαταραχή μέσα στο σώμα

 

Σηματοδοτεί μια σημαντική ανακάλυψη στη χρήση γονιδιακής επεξεργασίας για τη θεραπεία ασθενειών.

KRISTIN HOUSER , 25/07/2021

Για πρώτη φορά, οι ερευνητές φαίνεται να έχουν αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μια γενετική διαταραχή με απευθείας έγχυση μιας θεραπείας CRISPR στην κυκλοφορία του αίματος των ασθενών - ξεπερνώντας ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη θεραπεία ασθενειών με την τεχνολογία γονιδιακής επεξεργασίας.

Η θεραπεία φαίνεται να είναι εκπληκτικά αποτελεσματική, καθώς επεξεργάζεται σχεδόν κάθε κύτταρο του ήπατος για να σταματήσει μια μετάλλαξη που προκαλεί την ασθένεια.

Η πρόκληση: Δεδομένου ότι οι μεταλλάξεις αυτές ευθύνονται για περισσότερες από 6.000 ασθένειες στον άνθρωπο, η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει δραματικά την ανθρώπινη υγεία.

Ένας τρόπος χρήσης του CRISPR για τη θεραπεία ασθενειών είναι η αφαίρεση των προσβεβλημένων κυττάρων από έναν ασθενή, η ολοκλήρωση της τροποποίησης στο εργαστήριο και η τοποθέτηση των κυττάρων πίσω στο σώμα για να αναπαραχθούν - με αυτόν τον τρόπο μια ομάδα θεράπευσε άτομα με την αιματολογική διαταραχή της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας αποτελεσματικά - τροποποιώντας και στη συνέχεια εγχύοντας κύτταρα του μυελού των οστών.

Ωστόσο, ο μυελός των οστών είναι μια ειδική περίπτωση, και πολλές μεταλλάξεις προκαλούν ασθένειες σε όργανα που είναι πιο δύσκολο να διορθωθούν.

Μια άλλη επιλογή είναι η εισαγωγή του ίδιου του συστήματος CRISPR στο σώμα, έτσι ώστε να μπορεί να κάνει τροποποιήσεις απευθείας στα επηρεαζόμενα όργανα (αυτό έχει επιχειρηθεί μόνο μία φορά, σε μια εν εξελίξει μελέτη σε ανθρώπους στην οποία χορηγήθηκε θεραπεία CRISPR στα μάτια τους για τη θεραπεία μιας σπάνιας διαταραχής στην όραση).

Η έγχυση μιας θεραπείας CRISPR απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος ήταν ένα πρόβλημα, επειδή η θεραπεία πρέπει να βρει τα σωστά κύτταρα για να τα τροποποιήσει.

Μια κληρονομική μετάλλαξη θα βρίσκεται στο DNA κάθε κυττάρου του σώματός σας, αλλά αν προκαλεί ασθένεια μόνο στο ήπαρ, δεν θέλετε η θεραπεία σας να χρησιμοποιηθεί στο πάγκρεας ή στους νεφρούς σας.

Μια νέα θεραπεία CRISPR: Οι ερευνητές της Intellia Therapeutics και της Regeneron Pharmaceuticals απέδειξαν για πρώτη φορά ότι μια θεραπεία CRISPR που χορηγείται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μπορεί να ταξιδέψει στους επιθυμητούς ιστούς για να κάνει τις τροποποιήσεις.

«Μπορούμε να ξεπεράσουμε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις

με την κλινική εφαρμογή του CRISPR.»  

—JENNIFER DOUDNA

«Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα για τους ασθενείς», δήλωσε στο NPR η Jennifer Doudna, συνδημιουργός του CRISPR, η οποία δεν συμμετείχε στη δοκιμή.

«Αν και πρόκειται για πρώιμα δεδομένα, μέχρι στιγμής μας δείχνουν ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της κλινικής εφαρμογής του CRISPR, που είναι η δυνατότητα συστηματικής χορήγησής του και η προώθησή του στο σωστό σημείο», συνέχισε.

Τι έκαναν: Κατά τη διάρκεια μιας κλινικής δοκιμής στη φάση 1, οι ερευνητές της Intellia έκαναν έγχυση μιας θεραπείας CRISPR με την ονομασία NTLA-2001 στην κυκλοφορία του αίματος σε έξι άτομα με μια σπάνια, δυνητικά θανατηφόρα γενετική διαταραχή που ονομάζεται αμυλοείδωση απο τρανσθυρετίνη.

Το ήπαρ στα άτομα με αμυλοείδωση απο τρανσθυρετίνη παράγει μια καταστροφική πρωτεΐνη και η θεραπεία CRISPR σχεδιάστηκε για να στοχεύσει το γονίδιο που παράγει αυτή την πρωτεΐνη και να σταματήσει την παραγωγή της.

Μετά από μία μόνο ένεση με τη θεραπεία CRISPR ,NTLA-2001, οι τρεις ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε υψηλότερη δόση είδαν τα επίπεδα της πρωτεΐνης να μειώνονται κατά 80% έως 96%.

Μια καλύτερη επιλογή: Η θεραπεία CRISPR προκάλεσε μόνο ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες και μείωσε τα επίπεδα της πρωτεΐνης, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη αν το αποτέλεσμα θα είναι μόνιμο.

Θα χρειαστούν επίσης μερικοί μήνες προτού μάθουμε αν η θεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της αμυλοείδωσης απο τρανσθυρετίνη.

«Αυτή είναι μια θαυμάσια ημέρα για το μέλλον της γονιδιακής επεξεργασίας ως φάρμακο.»

—FYODOR URNOV

Αν όλα πάντως πάνε όπως ελπίζουμε, τότε μια μέρα το NTLA-2001 θα μπορούσε να προσφέρει μια καλύτερη θεραπευτική επιλογή για την αμυλοείδωση απο τρανσθυρετίνη από ένα εγκεκριμένο σήμερα φάρμακο - το patisiran - το οποίο μειώνει τα επίπεδα της τοξικής πρωτεΐνης μόνο κατά 81% και πρέπει να χορηγείται τακτικά.

---

Η Jennifer Doudna είναι αμερικανίδα βιοχημικός, γνωστή για το πρωτοποριακό της έργο στην μέθοδο γονιδιακής επεξεργασίας CRISPR.

Η Doudna είναι ηγετική προσωπικότητα σε αυτό που αποκαλείται ως η «επανάσταση CRISPR», για το θεμελιώδες έργο και την ηγεσία της στην ανάπτυξη της επεξεργασίας γονιδιώματος με τη μεσολάβηση του CRISPR .

Έχει συγγράψει σχετικό βιβλίο για την μέθοδο CRISPR με τίτλο "Μια ρωγμή στη Δημιουργία: Γονιδιακή τροποποίηση και η ασύλληπτη δύναμη ελέγχου της Εξέλιξης" (A Crack in Creation: Gene Editing and the Unthinkable Power to Control Evolution).

Μετάφραση:

Μεταδόθηκε ζωντανά στις 16 Σεπτεμβρίου 2020

Με μια εξαιρετική νέα τεχνολογία που ονομάζεται CRISPR, μπορούμε τώρα να επεξεργαστούμε το DNA, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου DNA.  Αλλά πόσο μακριά πρέπει να πάμε;  Η επεξεργασία γονιδίων υπόσχεται να εξαλείψει ορισμένες γενετικές διαταραχές όπως η δρεπανοκυτταρική νόσος. Αλλά οι εφαρμογές γρήγορα δημιουργούν ηθικά ζητήματα. 

Είναι λάθος να κατασκευάζουμε στρατιώτες που δεν αισθάνονται πόνο ή να αναστήσουμε ένα εξαφανισμένο είδος;  

Και είναι κακό να επιτρέπεται στους γονείς να επιλέγουν τα χαρακτηριστικά του παιδιού τους, όπως το χρώμα των ματιών ή το ύψος; 

Οι επιστήμονες που πρωτοστάτησαν στις μελέτες ανθρώπινου γονιδιώματος και του CRISPR αντιμετωπίζουν αυτά τα ερωτήματα στο "Human Nature".

Η συν-εφευρέτης του CRISPR, Jennifer Doudna, και ο σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, Adam Bolt, θα μιλήσουν με τον δημοσιογράφο του MIT Technology Review Antonio Regalado για όλες τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία επεξεργασίας γονιδίων για τη θεραπεία ασθενειών - και τις ευθύνες που μας αναθέτει ώστε να αλλάζουμε με ηθικό τρόπο τις ανθρώπινες βλαστικές γραμμές.  Σε αυτήν τη ζωντανή συζήτηση, σε συνεργασία με το Technology Review, θα ρωτήσουμε την Doudna για την τρέχουσα κατάσταση του CRISPR, τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δυνατότητές του και τα ηθικά ζητήματα της επεξεργασίας του ανθρώπινου DNA.  Θα συναντήσουμε επίσης τον Adam Bolt, διευθυντή του "Human Nature", για να μάθουμε πώς αυτός και η ομάδα του έφεραν αυτήν την περίπλοκη ιστορία στην οθόνη.

**********************************

Η ακόλουθη ομιλία στο TED (προβλήθηκε στις 12/11/2015) της Jennifer Doudna με τίτλο " Πώς μας επιτρέπει το CRISPR να επεξεργαστούμε το DNA μας", διαθέτει και Ελληνικούς υπότιτλους (προηγούνται φωτογραφικά στιγμιότυπα από το βίντεο της ομιλίας).