Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας γίνονται πιο ισχυρές από τα κράτη-έθνη.

Τα κεντρικά γραφεία της Apple στο Κουπερτίνο- ο τεχνολογικός γίγαντας είναι πλουσιότερος από το 96% του πλανήτη.

Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας γίνονται πιο ισχυρές από τα κράτη-έθνη.
Είναι ήδη πλουσιότερες από πολλές χώρες και η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης φαίνεται ότι θα αυξήσει την επιρροή τους.

By Tom Valovic

Πριν από μερικά χρόνια, δειπνούσα με έναν φίλο που εργαζόταν στη Google. Καθώς συζητούσαμε για τα ενδότερα και τα παρασκήνια του κόσμου της τεχνολογίας, ανέφερε τυχαία:«Η Google πρόκειται να κατακτήσει τον κόσμο, ξέρεις». Επιστρέφοντας στο σπίτι και αναλογιζόμενος αυτό το σχόλιο σκέφτηκα: «Πόσο περίεργο». Αλλά τώρα, καθώς παρατηρώ το χάος στο οποίο έχει περιέλθει η δημοκρατία μας, μάλλον τείνω να σκεφτώ: «Πόσο προφητικό».

Η δημοκρατία απειλείται - όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Όμως, οι βεβιασμένες ενέργειες των νεόκοπων αυταρχικών ηγετών και η αναταραχή στις δυτικές δημοκρατίες είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια του παζλ που χρειάζονται για να καταλάβουμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Μια άλλη λιγότερο συζητημένη τάση είναι ότι οι πολίτες των ΗΠΑ δέχονται μια ανελέητη επίθεση από τις παρεμβατικές τεχνολογίες που έχουν ενσωματωθεί στον καθημερινό ιστό της ζωής μας, δημιουργώντας πρωτοφανή επίπεδα κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής.

Η προηγμένη τεχνολογία των υπολογιστών και το διαδίκτυο μας έχουν αποφέρει πολλά θαυμάσια δώρα όταν εφαρμόζονται σωστά. Όμως τώρα γνωρίζουμε ότι μπορούν επίσης να γίνουν τρομεροί επιτηρητές, απρόσωπες δυνάμεις που μπορούν να αποανθρωποποιήσουν τις προσωπικές μας αλληλεπιδράσεις, να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας (ιδίως στα έφηβα κορίτσια) και να χρησιμεύσουν ως ένας de facto μηχανισμός μεταφοράς πλούτου στην τάξη των δισεκατομμυριούχων. Παρόλα αυτά, αποδεχόμαστε τα μειονεκτήματα τους λόγω των θετικών πλεονεκτημάτων. Υπό αυτή την έννοια θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε την υπερτεχνολογία ως μια Μεγάλη Αποπλάνηση. Τώρα, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει εισβάλει στο προσκήνιο και απειλεί να ανατρέψει τη ζωή μας με αφάνταστους τρόπους.

Οι πολίτες των ΗΠΑ δέχονται μια ανελέητη επίθεση από τις παρεμβατικές τεχνολογίες που έχουν ενσωματωθεί στον καθημερινό ιστό της ζωής μας, δημιουργώντας πρωτοφανή επίπεδα κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής.

Οι περιορισμοί αυτών των ευρέως χρησιμοποιούμενων τεχνολογιών είναι γνωστοί. Περιλαμβάνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αυτό που η καθηγήτρια του Χάρβαρντ Shoshanna Zuboff αποκαλεί «καπιταλισμό επιτήρησης» - την αγορά και πώληση των προσωπικών μας πληροφοριών, ακόμη και του DNA μας, στην επιχειρηματική αγορά. Όμως, νέες ισχυρές τεχνολογίες είναι έτοιμες να δημιουργήσουν ένα άλλο κύμα ριζικών αλλαγών. Υπό τον μανδύα της «Tέταρτης Bιομηχανικής Eπανάστασης», αυτές περιλαμβάνουν την Τεχνητή Νοημοσύνη ή AI, το Μetaverse, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, το Διαδίκτυο των σωμάτων (στο οποίο τα δεδομένα μας για τη φυσική κατάσταση και την υγεία μας, συγκεντρώνονται για να επεξεργαστούν από την τεχνητή νοημοσύνη), και τα ρομπότ της αστυνομίας - τα αγαπημένα μου. Όλες αυτές οι τεχνολογίες θα ενδυναμωθούν και θα ενισχυθούν με τη χρήση των επικοινωνιών 5G και 6G, μέσω του ταχέως αναπτυσσόμενου δορυφορικού συστήματος που παρέχει ο Elon Musk.

Πρόκειται για μια διττή προσπάθεια που περιλαμβάνει τόσο ισχυρές εταιρείες όσο και κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Αυτά τα συστήματα που βασίζονται στην τεχνολογία λειτουργούν «υπόγεια» και σπάνια συζητούνται στα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Εκτός από την εταιρική επιτήρηση, οι κυβερνήσεις είναι επίσης απασχολημένες με την ενίσχυση των δικών τους συστημάτων. Ενώ τείνουμε να συνδέουμε αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες με την NSA και το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, ένα πρωτοποριακό άρθρο στην Boston Globe περιέγραψε πόσο διαδεδομένη και παρεμβατική είναι η επιτήρηση ακόμη και σε επίπεδο πολιτείας. Το άρθρο περιγράφει μεθοδικά πώς οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου στη Μασαχουσέτη λειτουργούν έναν τεράστιο μηχανισμό από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συσκευές ανάγνωσης πινακίδων κυκλοφορίας και συσκευές που ονομάζονται προσομοιωτές κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες προσποιούνται ότι είναι πύργοι κινητής τηλεφωνίας προκειμένου να καταγράφουν σήματα κινητής τηλεφωνίας για τον εντοπισμό της θέσης ατόμων.

Η «οπλική κούρσα» της τεχνητής νοημοσύνης

Η ραγδαία και δραματική είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης στο τεχνολογικό μείγμα, έχει εγκαινιάσει αυτό που το περιοδικό Time και άλλα mainstream δημοσιεύματα αποκαλούν «οπλική κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης» . Ο χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός, δεδομένου ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναπτυχθεί με σημαντική χρηματοδότηση από τον αμυντικό και τον κυβερνητικό τομέα. Αυτή η επιταχυνόμενη ανάπτυξη συμβαίνει χωρίς το πλεονέκτημα της προσεκτικής πολιτικής εποπτείας, επειδή οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι, που συχνά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση απέναντι σε τεχνολογίες που δεν κατανοούν πλήρως, παρέχουν ελάχιστη καθοδήγηση, ρύθμιση ή πίεση.

Η ανάλυση του λεπτότερου αντίκτυπου της τεχνολογίας στη ζωή μας είναι δύσκολη. Αυτό συμβαίνει επειδή μας πλησιάζει στα κρυφά. Δεν συμβαίνει με μια ψηφοφορία ή με κάποια ξεχωριστή σειρά γεγονότων. Αντίθετα, απλά σέρνεται, καθιερώνοντας τον εαυτό της σε τρελά μικροσκοπικά βήματα. Το άθροισμα αυτών των τεχνολογικών παρεμβάσεων, που προωθούνται από την κυβέρνηση και τις εταιρείες που συχνά συνεργάζονται, αποτελεί μια ημι-αόρατη επικάλυψη τεχνοκρατικής διακυβέρνησης που δεν έχει καμία κεντρική οργανωτική αρχή, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές κυβερνητικές δομές που γνωρίζουμε. Το γεγονός ότι αυτά τα συστήματα είναι «κατανεμημένα» (για να χρησιμοποιήσουμε λίγη ορολογία των υπολογιστών) δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο ισχυρά. Και ενώ το διαδίκτυο παρουσιάζει την εντύπωση της εκδημοκρατισμένης συμμετοχής, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο τελικός έλεγχος που θυμίζει μάγο του Οζ, είναι συγκεντρωμένος στους σκοτεινούς διαδρόμους των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών.

Αντίο κράτη-έθνη;

Καθώς βλέπουμε τις δημοκρατικές αρχές να εξατμίζονται σιγά-σιγά ακόμη και στα δυτικά έθνη, το γεγονός ότι η Μεγάλες Τεχνολογικές Εταιρείες συνεχίζουν να εδραιώνουν τη δύναμή τους σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω και πέρα από εκείνη των εθνικών κρατών είναι βαθιά ανησυχητικό. Ωστόσο (για να κρατήσουμε τα πράγματα ωραία και συγκεχυμένα) μερικές φορές το πράττουν αυτό σε συνεργασία με κυβερνήσεις, μέσω συμπράξεων δημόσιου/ιδιωτικού τομέα, ένα είδος φαουστιανής συμφωνίας.

Το άρθρο του περιοδικού Time που αναφέρθηκε παραπάνω έκανε την εξής εκπληκτική παρατήρηση: «Ακόμη και αν οι επιστήμονες πληροφορικής καταφέρουν να διασφαλίσουν ότι οι Τεχνητές Νοημοσύνες δεν θα μας εξαφανίσουν, η αυξανόμενη κεντρική θέση τους στην παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να καταστήσει τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που τις ελέγχουν πολύ πιο ισχυρές. Θα μπορούσαν να γίνουν όχι μόνο οι πλουσιότερες εταιρείες στον κόσμο -χρεώνοντας ό,τι θέλουν για την εμπορική χρήση αυτής της κρίσιμης υποδομής- αλλά και γεωπολιτικοί παράγοντες που θα ανταγωνίζονται τα κράτη-έθνη».

Οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο είναι σήμερα πλουσιότερες και ισχυρότερες από τις περισσότερες χώρες.

Κάποιοι μπορεί να ισχυριστούν ότι αυτό έχει ήδη συμβεί και ότι ο συνδετικός κρίκος της παγκόσμιας ισχύος κλίνει πλέον προς τις επιχειρήσεις. Οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο είναι τώρα πλουσιότερες και ισχυρότερες από τις περισσότερες χώρες. Σύμφωνα με ένα άρθρο στο PC Week του 2021 που πραγματεύεται την κυριαρχία της Apple: «Βλέποντς την τρέχουσα αποτίμηση της Apple, της Microsoft, της Amazon και άλλων, και στη συνέχεια συγκρίνοντάς την με το ΑΕΠ των χωρών σε έναν χάρτη, μπορούμε να δούμε πόσο τρελά έχουν γίνει τα πράγματα... Με αξία 2,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, η εταιρεία του Cupertino είναι πλουσιότερη από το 96% του κόσμου. Στην πραγματικότητα, μόνο επτά χώρες ξεπερνούν σήμερα οικονομικά την κατασκευάστρια εταιρεία του iPhone».

Προς το παρόν, αυτές οι τάσεις φαίνεται να είναι ασταμάτητες, δεδομένων των επιπέδων των εταιρικών επενδύσεων που ήδη διακυβεύονται και της υποτονικής στάσης και εξάρτησης των κυβερνήσεων από τις ευεργεσίες τους. Η καλύτερη διαθέσιμη απάντηση προς το παρόν είναι απλώς η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού και η δέσμευση να αντιμετωπιστούν τα όρια αυτού του θαυμαστού νέου τεχνοκρατικού κόσμου κατά μέτωπο και με σαφές όραμα. Δεδομένης της εκπληκτικά ανεξέλεγκτης δύναμης του τομέα των Μεγάλων Τεχνολογικών Επιχειρήσεων, είναι επίσης ζωτικής σημασίας να συνειδητοποιήσουμε ότι η απλή ρύθμιση αυτών των συστημάτων- επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να απομυζούν τη δύναμη των παραδοσιακών κυβερνήσεων- δεν θα είναι αρκετή για να διατηρήσουμε την ποιότητα ζωής μας στο μέλλον.